تحلیلگر عرب در گفت‌وگو با ایلنا:
سلطان قابوس تعبیری برای رؤیای نتانیاهو در عادی‌سازی روابط/ تنگه استراتژیک هرمز فرصتی برای پایگاه عمل موساد علیه ایران
صهیونیست‌ها پس از ناکامی آل سعود در روند عادی‌سازی روابط عربی- اسرائیلی، سلطنت‌نشین عمان و پادشاه این کشور را گزینه مناسبی برای تحقق اهداف استراتژیک خود چون عادی‌سازی روابط با عرب‌ها و تسلط بر تنگه استراتژیک هرمز یافتند.
به گزارش ایلنا، «جمال واکیم» استاد تاریخ و روابط بین‌الملل دانشگاه لبنان است. وی در تشریح سفر «بنیامین نتانیاهو» و هیأت همراهش به عمان و دیدار با «سلطان قابوس» پادشاه این کشور و نیز استدلال وزارت امور خارجه عمان در خصوص سفر اخیر «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، به خبرنگار ایلنا گفت: این دیدار موضوع جدیدی در تاریخ روابط دو طرف نبوده و از گذشته نیز وجود داشته است. چنانچه اولین دیدار رسمی مقام‌های رژیم صهیونیستی از عمان به سفر اسحاق رابین» نخست‌وزیر وقت این رژیم به مسقط در سال ۱۹۹۴ میلادی بر می‌گردد که در همان زمان تلاش‌هایی از جانب اسرائیل برای عادی‌سازی تدریجی روابط با کشورهای عربی از طریق پایتخت‌های ثانویه مانند دوحه، أبوظبی، امان و تونس صورت گرفته بود. بنا بر این نمی‌توان دو دیدار فلسطینی و اسرائیلی را در یک راستا ارزیابی کرد.
واکیم افزود: «در دوره‌های اخیر اسرائیل و آمریکا به منظور عادی‌سازی روابط اسرائیلی- عربی برای عربستان سعودی شرط تعیین می‌کردند تا به عنوان گذرگاه مهم در این زمینه ایفای نقش کند، اما بحران‌های اخیری که دامنگیر آل سعود شد و قتل خاشقجی را می‌توان به عنوان آخرین نمونه از آن یاد کرد، موجب شد تا اسرائیلی‌ها از ایفای نقش سعودی در حل نهائی قضیه فلسطین و بسته شدن پرونده آن ناامید شوند و این کشور را در روند عادی‌سازی روابط عرب با اسرائیل ناتوان ببینند. بنابراین به دنبال یافتن جایگزین مناسب در این زمینه، به سراغ گزینه پایتخت‌های ثانویه و استفاده ابزاری از آنها رفتند. باید گفت که دیدار نتانیاهو از مسقط نیز در همین راستا و برای تحقق هدف عادی‌سازی روابط صورت گرفته است.
این استاد روابط بین‌الملل، مشارکت همزمان گروه ورزشی اسرائیل در مسابقات بین‌المللی دوحه و دیدار گروه اقتصادی این رژیم از امارات را مصداق عینی هم جهت با هدف عادی‌سازی برشمرده و تمام این موضوعات را نشانه‌های از سرگیری تحرکات و تلاش‌های اسرائیل برای احیای روند عادی‌سازی روابط با اعراب به مرور زمان و از طریق توسل به پایتخت‌های ثانویه دانست.
واکیم گفت: «نکته دیگری که در این سفر مورد اهتمام نتانیاهو بوده، نزدیکی عمان به منطقه استراتژیک تنگه هرمز و استفاده احتمالی از این کشور برای اشراف بر این منطقه مهم است».
این استاد لبنانی در تبیین اهمیت نقش سلطان قابوس و به طور کلی سلطنت‌نشین عمان در تحقق اهداف نتانیاهو گفت: «نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی با توجه به دامنه مشکلات و ویرانی‌های سیاسی عربستان سعودی و ناکارآمدی نقش محمد بن سلمان ولیعهد این کشور در توفیق عملیات عادی‌سازی روابط عربی- اسرائیلی، با نیم نگاهی به گذشته، سلطان قابوس را مهره خوبی یافته و پایتخت‌های ثانویه را به جای پایتخت‌های اصلی و مهمی چون ریاض، قاهره، بغداد و الجزیره و دمشق برگزیده است».
وی گفت: «همچنین می‌توان در تیررس نگاه نتانیاهو در سفر به عمان اقیانوس هند را دید. او از یک سو به اقیانوس هند چشم دوخته و از سوی دیگر به تنگه هرمز نظر درد تا مسقط را به عنوان ابزاری برای تهدید منافع ایران به کار گیرد».
استراتژی‌های رئیس موساد در سفر به عمان
در برآورد جمال واکیم از همراهی «یوسی کوهن» رئیس موساد با نتانیاهو در سفر مسقط دلایل و انگیزه های متعددی وجود دارد از جمله:
۱- ایجاد هماهنگی امنیتی بین دو طرف مذکور به طوری که موساد به پایگاه عملی در تنگه هرمز دست یابد.
۲- مسقط می‌تواند مرکز عملیات موساد علیه ایران باشد.
۳- دلیل دیگر هماهنگی اطلاعات بین دو طرف و تشریح آنها است که برای اسرائیل بسیار حائز اهمیت است.
۴- دلیل حضور کوهن در عمان می‌تواند چشم‌داشت او به مسقط به عنوان نقطه آغاز فعالیت و تحرک موساد در غرب اقیانوس هند در آینده باشد.
این استاد روابط بین‌الملل در مورد پیامدهای منفی این دیدار بر پرونده فلسطین و آتش‌بس غزه گفت: «شاید این مساله به ظاهر تاثیر مستقیمی بر آتش‌بس غزه نداشته باشد اما باید گفت که این موضوع در حقیقت تلاشی است برای در تنگنا قرار دادن فلسطینی‌ها در سرزمین‌های اشغالی از جمله نوار غزه و سرکوبی انتفاضه فلسطین. صهیونیست‌ها به همین منظور به سمت عادی‌سازی روابط خیز برداشته‌اند که البته گروه‌های مقاومت فلسطین و سوریه قطعا از کنار این موضوع به آسانی عبور نخواهند کرد و ساکت نخواهند نشست».
گفت‌وگو: سمیه ماستری فراهانی
