چرا عمان نتانیاهو را پذیرفت؟

«رضا میرابیان» تحلیلگر مسائل کشورهای حاشیه خلیج‌فارس طی یادداشتی که برای ایلنا ارسال کرده به بررسی و تشریح دلایل سفر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به عمان پرداخته که به این شرح است: 

سفر بنیامین نتانیاهو به عمان یکی از رویدادهای بسیار مهمی است که از سال ۱۹۹۶ تا به امروز سابقه نداشته است. آخرین سفر مقام‌های اسرائیل به عمان در سال ۱۹۹۶ توسط شیمون پرز صورت گرفت و دو طرف توافقنامه‌ای در زمینه افتتاح دفاتر نمایندگی تجاری امضا کردند اما چندین هفته بعد از انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ میلادی، عمان این دفاتر را بست. از آن تاریخ تا به امروز دو طرف روابط دیپلماتیک با یکدیگر ندارند و تا حدی می‌توان این دیدار را اولین کنشگری سیاسی عمان و رژیم صهیونیستی قلمداد کرد.

در بیانیه منتشر شده توسط مقام‌های اسرائیل آمده است که عمان از مقام‌های رژیم صهیونیستی دعوت کرده تا به این کشور سفر کنند اما در مقابل، مقام‌های عمان اعلام کرده‌اند که هیچ دعوتی صورت نگرفته و این سفر به درخواست نتانیاهو صورت گرفته است. نکته بسیار مهم در این بین اخباری است که در مورد سفرهای قبلی منتشر شده است. به گونه‌ای که شبکه «ریشیت کان» اسرائیل پس از ورود نتانیاهو به مسقط اعلام کرد، روابط بین اسرائیل و عمان بعد از اینکه محرمانه بود، علنی شده است و این نشان می‌هد که دو طرف در گذشته ارتباط‌هایی با یکدیگر داشته‌اند و حالا این مناسبات علنی شده است. 

در این راستا جمهوری اسلامی ایران نسبت به این سفر واکنش نشان داد و در برخی از محافل داخلی نسبت به آن انتقادهایی صورت گرفت اما داده‌ها نشان می‌دهد که دلیل اصلی سفر نتانیاهو به عمان گفت‌وگو و تبادل نظر طرفین در مورد روند پرونده صلح فلسطین بوده است. به عبارت دیگر، عمان به دنبال آن بوده تا به عنوان یک میانجی در این پرونده به ایفای نقش بپردازد و از این جهت است که شاهد سفر رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در هفته‌های گذشته به مسقط بودیم.

با توجه به روابط پر تنش میان اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطین به نظر می‌رسد که عمان قصد داشته تا بتواند یک سری از گفت‌وگوها با دو طرف دخیل در پرونده صلح فلسطین برای رسیدن به یک خروجی مشترک برگزار کند که این امر از حیث شکلی انجام شده اما از منظر ماهوی و توافقی مشخص نیست که طرفین به چه خروجی رسیده‌اند.

پرسش اصلی در این خصوص این است که آیا عمان می‌تواند به عنوان یک میانجی در پرونده صلح فلسطین اقدام به ایفای نقش کند یا خیر؟ پاسخ طبیعتاً منفی است؛ باید توجه داشت که عمان از گذشته تا به امروز به عنوان یک میانجی در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس مطرح بوده ولی به هیچ وجه نمی‌توان برای آن نقش یک دولت تنش‌زدا را در نظر گرفت. بنابراین آنچه که مسقط در این پرونده می‌تواند از خود بروز دهد، وساطت میان اسرائیل و تشکیلات خودگردان خواهد بود اما نمی‌توان برای آن جایگاهی بالاتر از اردن را در نظر گرفت.