خروجی همکاری مشترک آمریکا و ترکیه در منبج/ اهمیت اقتصادی و نظامی شرق فرات برای واشنگتن

«سیدهادی سید افقهی» تحلیلگر مسائل منطقه در تشریح اقدام‌ نظامی مشترک آمریکا و ترکیه در شهر منبجِ سوریه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: باید توجه داشته باشیم که «منبج» به دلیل آن که معبر ورودی به شرق فرات است، دارای یک موقعیت استراتژیک بوده و دقیقاً یکی از مناطقی است که ترکیه نگاه ویژه‌ای به آن دارد. زمانی که ترکیه در شهر الباب اقدام به تاسیس پایگاه‌های نظامی خود کرده بود، اردوغان رسماً اعلام کرده که هدف ارتش ترکیه الباب نیست بلکه هدف نهایی ما منبج خواهد بود که این سخن وی به جایگاه مهم منبج برای ورود به شرق فرات اشاره دارد که بسیاری از صاحب‍نظران معتقدند آنکارا و واشنگتن در این خصوص با یکدیگر به توافق رسیده‌اند.

وی ادامه داد: این در حالی است که آمریکا از سوی کردهای حاضر در منبج و سایر نقاط شمال سوریه مورد انتقاد قرار دارد اما باید دانست که منشاء تحرک ترکیه در این ناحیه این است که کردهای سوریه تهدید جدی برای امنیت ملی ترکیه به حساب می‌آید و همین سناریو دست‌آویزی برای ورود ترکیه به الباب، جرابلس، عفرین، منبج و سایر نقاط تحت سیطره کردهای سوریه شده است. اردوغان معتقد است که یگان‌های مدافع خلق (Y.P.G) و عناصر حزب اتحاد دموکراتیک (P.Y.D) زیر شاخه و متصل به پ.ک.ک بوده و از این جهت باید با آنها مبارزه کرد و این موضوع را جواز ورود خود به خاک سوریه می‌داند. در این میان کردها منتظر بودند که آمریکا نسبت به این اقدام ترکیه واکنش تند نشان دهد اما چنین حالتی اتفاق نیافتاد.

سید افقهی تصریح کرد: آمریکا به دلیل اینکه ترکیه عضو ناتو و یکی از شرکای واشنگتن در منطقه به حساب می‌آید، نمی‌تواند آنکارا را مورد هجمه قرار دهد. از سوی دیگر، ایالات متحده برای آنکه بتوان از سرعت نفوذ ایران و حزب‎الله در سوریه بکاهد سعی دارد تا حد امکان از اعمال فشار بر ترکیه در سوریه کم کند تا از این طریق باعث عدم پیشروی ایران و متحدانش به شرق فرات شود. در این بین باید توجه داشت که کردها در منبج حضور داشتند اما ورود ترکیه به این منطقه باعث شد تا آنها عقب‌نشینی کنند. آنها در نبرد با داعش بسیار فعال بودند اما باید توجه کرد که آمریکا میدان‌دار اصلی این پرونده است.

این کارشناس میائل غرب آسیا با اشاره به رابطه کردهای سوریه و ایالات متحده، اظهار کرد: پس از پیشروی ترکیه در منبج، کردها در پشت آمریکا سنگر گرفتند و در اینجا بود که رویارویی آنکارا و واشنگتن معنا پیدا کرد. ترکیه خواستار اخراج کردها از منبج بود اما آمریکایی‌ها کردها را در قالب کاروان گشتی‌های شهری خود سازماندهی کردند تا بتوانند میان کردها و ترکیه یک پل ارتباطی بزنند و قرار بر این شد تا کردهای تحت حمایت واشنگتن فقط در منبج اقدام به گشت‌زنی کنند. چندی پیش هم «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده بود که از کردها  در منبج استفاده خواهند کرد و این نشان می‌دهد که کردهای سوریه همچنان به عنوان ابزار آمریکا در حال فعالیت هستند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: باید توجه داشته باشیم که شرق فرات، منطقه مورد طمع آمریکا در سوریه به شمار می‌رود؛ چراکه آمریکا در این منطقه علاوه بر باج‌گیری میدانی برای دولت و ارتش سوریه و حتی متحدان این کشور مزاحمت‌هایی ایجاد می‌کند که بتواند مانع رسیدن آنها به این منطقه شوند و در نهایت باید توجه داشته باشیم که شرق فرات به دلیل وجود چاه‌های نفت متعدد برای آمریکایی‌ها، بسیار حائز اهمیت است. از این جهت است که باید فهمید ایالات متحده نگاه سطحی و ابتدایی به شرق فرات ندارد و در همین راستا اجازه ورود ترکیه به این منطقه را نخواهد داد. از این منظر همکاری آمریکا و ترکیه در منبج بیشتر به دلیل حائل شدن میان آنکارا و کردهای سوریه است تا بتواند از درگیری و خونریزی جلوگیری کند اما دولت سوریه به دنبال آن است تا بتواند این منطقه به علاوه الباب و جرابلس که در اشغال تروریست‌های احرار الشام و جیش الحر با محوریت ترکیه است را در کنترل خود بگیرد.