تاثیر خروج تسلیحات سنگین بر معادله میدانی در ادلب/ بازیگران جدید مذاکرات سیاسی سوریه

«صباح زنگنه» نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری اسلامی در تشریح دلایل انتقال تسلیحات سنگین تروریست‌های حاضر در ادلب در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: انتقال تسلیحات سنگین گروه‌های معارض سوری از ادلب را باید در راستای تقلیل تهدید علیه ارتش سوریه و شهروندان این منطقه دانست؛ چراکه بر اساس استراتژی‌های نظامی، تسلیحات سنگین و نیمه سنگین در هر ناحیه و جغرافیایی که قرار داشته باشد می‌تواند تلفات بسیار سنگینی را بر جای بگذارد و از سوی دیگر این ابزار به راحتی می‌تواند کشته‌سازی در میان غیرنظامیان را افزایش دهد. از این منظر توافقی که اخیراً میان مسکو و آنکارا صورت گرفته بر اصل انتقال تسلیحات سنگین از این ناحیه تاکید دارد و قرار بر این بوده تا چند روز دیگر ادلب از وجود اینگونه تسلیحات پاک‌سازی شود.

وی ادامه داد: در همین راستا موضوعی که برای روسیه بسیار مهم و حیاتی است، عقب راندن و مقابله با عناصر تروریستی متشکل از چچن، ترکستان، داغستان و سایر کشورهای آسیای مرکزی و جنوب آسیا است که همچنان به عنوان تهدید جدی برای مسکو به شمار می‌روند و روس‌ها به دنبال آن هستند که تکلیف آنها در ادلب را یکسره کنند. به این معنا که اگر آنها مجدداً به کشورهای خود بازگردند، به عنوان یک بمب ساعتی عمل خواهند کرد و این موضوع می‌توان خارجِ نزدیک روسیه را با تهدید جدی روبه‌رو کند. این در حالی است که دیدگاه ترکیه با روسیه در مورد ادلب کاملاً متفاوت است.

زنگنه تصریح کرد: ترکیه به دلیل سیاست‌هایی که در طول سالیان اخیر در سوریه اتخاذ کرده بود، با هر کدام از جریان‌های معارض و تروریستی حاضر در سوریه ارتباط برقرار کرده است. این روند تا جایی ادامه خواهد داشت که منافع آنکارا تا حد زیادی تامین شود و در اینجاست که اختلاف دیدگاه میان روسیه و ترکیه نمایان می‌شود اما به هر ترتیب آنکارا هم خواهان خروج تسلیحات سنگین از ادلب است؛ چراکه تهدید نظامی و تبعات ابقای این تسلیحات در ادلب در صورت عدم خروج آنها به قوت خود باقی خواهد ماند.

این تحلیلگر مسائل منطقه با بیان اینکه خروج تسلیحات سنگین از ادلب باعث متمایل شدن سناریوی سیاسی و میدانی به سوی دیگر خواهد شد، گفت: باید به این نکته اشاره کنیم که عناصر مسلح حاضر در ادلب با تحویل تسلیحات سنگین، بخشی از توان نظامی خود در محور میدانی را عملاً از دست خواهند داد و از این منظر تنها دو گزینه روبروی آنها وجود دارد: ۱- جنگیدن تا زمان کشته شدن ۲- تسلیم شدن و ورود به فاز سیاسی و مذاکرات. لذا خروج تسلیحات سنگین از ادلب نه تنها میزان ریسک نظامی را کاهش می‌دهد بلکه ممکن است بحث مذاکرات سیاسی قوت بگیرد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: سخنان بشار اسد مبنی بر اینکه «ادلب» بخشی از خاک سوریه است و به زودی به دامان دولت باز می‌گردد، دقیقاً نشان می‌دهد که توافق مسکو و آنکارا در خصوص این ناحیه موقت است که رئیس جمهوری سوریه هم به آن اشاره کرد. این بدان معناست که دمشق رسماً اعلام کرده هر جناحی که مایل به مذاکره است، می‌تواند وارد این فرآیند شود که در این راستا شاهد هستیم کردهای سوریه نسبت به مذاکرات با دمشق اعلام آمادگی کرده‌اند. در این بین بحث دیگری که حائز اهمیت خواهد بود، احداث معبر به طول ۱۵ تا ۲۰ متر است که این طرح به نوعی از برخورد معارضان با نیروهای دولتی جلوگیری می‌کند. چراکه غرب، شرق و جنوب ادلب توسط این معبر تا حدود زیادی از برخوردهای میدانی جلوگیری می‌کند و از سوی دیگر آوارگان احتمالی نمی‌توانند وارد خاک ترکیه شوند.