قائممقامی در گفتگو با ایلنا بررسی کرد:
تاثیر پرونده خاشقجی بر روابط ترکیه و عربستان/ ابعاد برتری رسانهای آنکارا در سایه انکار سعودیها
مقامهای ترکیه سعی دارند با هجمه رسانهای به عربستان، استانبول را که قطب اقتصادی و توریستی منطقه و ترکیه است، تطهیر کنند اما باید دید که انکار سعودیها تا چه حدی ادامه خواهد داشت.
«سیدعلی قائم مقامی» کارشناس مسائل ترکیه در تشریح ابعاد پرونده ناپدید شدن روزنامهنگار عربستانی در استانبول در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: برای بررسی پرونده «جمال خاشقجی» باید به ماهیت تفکر و شخصیت او پی برد. واقعیت این است که او یک روزنامهنگار عربستانی بود که منتقد سیاست سعودیها بوده و در روزنامه واشنگتنپست مقالات زیادی در نقد حکومت آلسعود منتشر کرده بود. بدیهی است که حاکمیت عربستان و در راس آن ولیعهد حاکم بر ریاض هیچگونه انتقاد مستقیم و افشاگری جهتدار علیه راهبردها و سیاستهای خود را نمیپذیرد و از اینرو هر شخصی که با تفکرات او و دربار سعودی مخالف علنی یا غیر علنی کند، در لیست سرخ قرار خواهد گرفت. به عنوان مثال خاشقجی در زمان انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۱۶ آمریکا بارها از سیاستهای ترامپ انتقاد کرده بود و همین موضوع باعث اختلاف دیدگاه میان او و سعودیها شد.
وی ادامه داد: اخبار و تحلیل نهادهای امنیتی و حتی پلیس ترکیه نشان میدهد که خاشقجی برای طی کردن امورات اداری خود وارد کنسولگری عربستان در استانبول شده اما پس از آن خبری از وی منتشر نشده و صحت حیات او در هالهای از ابهام قرار دارد. پس از آن، برآوردهایی که از سوی مقامهای ترکیه ارائه شد نشان میدهد که قتل خاشقجی مسجل شده است. چراکه اولاً ورود ۱۵ نفر از افسران اطلاعاتی عربستان به استانبول به اثبات رسیده است و از سوی دیگر میدانداری رسانهای ترکیه نشان از آن دارد که آنکارا اسنادی در دست دارد که عربستان را وادار به سکوت کرده است. به گونهای که سعودیها در اوایل انتشار اخبار ساکت بودند اما پس از آنکه اخباری از سوی ترکها مبنی بر تایید قتل خاشقجی منتشر شد، سعودیها مجبور به واکنش نشان دادن شدند.
قائممقامی تصریح کرد: پیشدستی پلیس و مقامهای امنیتی ترکیه در این پرونده باعث شد تا سعودیها در ابتدا مساله قتل خاشقجی را علناً تکذیب کنند و پس از آن اخباری که منتشر کردند به نوعی بود که نشان میدهد خاشقجی اگر هم علناً به قتل نرسیده باشد، حیاتش در تردید جدی قرار دارد. از این منظر است که ترکیه اعلام میکند باید دوربینهای امنیتی کنسولگری بازبینی شود اما سعودیها از این اظهارات به شدت احساس خطر کردهاند که گمانهزنیها در مورد قتل خاشقجی را تقویت میکند.
این پژوهشگر مسائل بینالملل در پاسخ به این پرسش که آیا پرونده قتل خاشقجی در استانبول میتواند باعث تنش میان ریاض و آنکارا شود یا خیر، گفت: مقامهای ترکیه رسماً اعلام کردند که آنکارا اجازه نمیدهد اتباع خارجی در خاکش مورد ربایش و هرگونه تعرض قرار بگیرند؛ چراکه این اقدامها باعث تهدید و به زیر سوال رفتن امنیت و وجاهت بینالمللی ترکیه میشود. از این جهت است که ترکیه معتقد است عربستان به جای سرپوش گذاشتن بر موضوع فوق باید مسئولیت آن را به عهده بگیرد یا اینکه از موضع خود دفاع کند. در این بین باید توجه داشت که روابط ترکیه و عربستان چند وقتی است که رو به تیرگی رفته و دلیل آن، مواضع و سخنان ولیعهد عربستان بوده که مقامهای آنکارا را به تمسخر گرفته و اظهاراتی علیه آنها مطرح کرده بودند. در مقابل ترکها هم انتقادهایی از عربستان و تفکر وهابیت داشتند که این تنش را به سطح بالاتر هدایت کرده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: به نظر میرسد که تنش میان ریاض و آنکارا در مورد پرونده خاشقجی به بالاترین سطح خود برسد اما سیاست ترکیه و سوابق گذشته نشان داده که این تنش پس از مدتی فروکش خواهد کرد. در این بین سخنان مقامهای آمریکایی در خصوص قطع روابط با عربستان پس از اثبات این موضوع هم باید مد نظر قرار بگیرد. بحث در اینجاست که روابط آمریکا و عربستان آن هم در دولت ترامپ آنگونه که عوام و برخی از خواص فکر میکنند دچار چالش نمیشود؛ لذا قطع مناسبات میان واشنگتن و ریاض به علاوه شکست و گسست روابط میان ترکیه و عربستان به صورت کلی دور از ذهن است.