رئیس برنامه مبارزه با فساد اتحادیه اروپا در گفتوگو با ایلنا:
تاکید راستهای افراطی بر ارزشهای سوئدی بیمعنا است/ دلیل رشد افراطگرایان بیتوجهی به دستاوردهای دولت رفاه نیست
مولفههایی بهعنوان ارزشهای سوئدی مطرح میشود مفاهیمی جهانی است اما احزاب راست افراطی تلاش دارند این مسائل را بدل به چیزی خاص و یگانه کنند که تنها در این کشور یافت میشود. بنابراین اینکه آنها گمان میکنند ورود مسلمانان تهدیدی است برای این ارزشها از همین اصل ناشی میشود. بیشتر مردم با این حرفها موافق نیستند
«آندرس باگنهولم» استاد دپارتمان علوم سیاسی در دانشگاه گوتنبرگ سوئد است. وی همچنین ریاست برنامه مبارزه با فساد در اتحادیه اروپا را برعهده دارد.
آندرس باگنهولم در رابطه با اقبال به حزب ضدمهاجرتی «دموکراتهای سوئدی» طی چند سال اخیر به ایلنا گفت: دموکراتهای سوئدی مدتی هست که در فضای سیاسی این کشور فعالیت دارند. از سال ۲۰۱۰ فعالیتهای آنها رنگوبوی فعالتری به خود گرفته است و اخیرا قدرت بیشتری گرفتهاند. بیشتر نظرسنجیها نشان از اهمیت مسائل مهاجرتی در این کشور دارد و بنابراین آنها نیز در کارزار انتخاباتی خود بر این قضیه تاکید کردهاند. مسئله مهاجرت و امنیت در انتخابات پیش رو بدل به موضوعی مهم و فراگیر شده است. پیشتر انتخابات بیشتر در مورد نظام رفاهی و بهداشت بود، اما این انتخابات متفاوت است. دلیل دیگر نیز این است که سوئد در سال ۲۰۱۵، ۱۶۳ هزار پناهجو را پذیرفت و این خود بر توجهها به مسئله پناهجویان در سیاست روز افزود.
وی افزود: میزان پناهجویان پذیرفته شده در این سالها بسیار بیشتر از شمار سالهای گذشته بود. چالشهایی پیش روی ما قرار دارد. برخی از این چالشها بسیار جدی هستند. دلیل اقبال به این حزب نیز در همین امر نهفته است. یکی دیگر از دلایل پررنگ شدن نقش این حزب این است که آنها هیچگاه نقشی جدی در حکومت ایفا نکردهاند و هیچگاه مسئولیت چندانی را بر دوش نکشیدهاند و تنها به انتقاد از دولت میپرداختند.
راستهای افراطی سوئد نقش چندانی در دولت آینده نخواهند داشت
وی با اشاره به اینکه براساس نظرسنجیها این حزب راستگرا ممکن است یکپنجم آرا را به خود اختصاص دهد، درباره ائتلافهای احتمالی در دولت آینده گفت: بستگی دارد که آیا دیگر احزاب با آنها تشکیل ائتلاف بدهند یا نه. بیشتر احزاب سوئد اعلام کردهاند چنین نخواهند کرد. معتقدم که آنها نمیتوانند نقش چندانی در حکومت آینده ایفا کنند. مسئله بر سر این است که آیا دولت آینده راستگرا خواهد بود و اگر چنین باشد تا چه اندازه به این حزب میدان خواهند داد. گمان نمیکنم این حزب آنچنان که دیگران گمان میکنند، به توفیقی دست یابند.
ماهیت احزاب راست در اروپای شرقی و غربی به طور نسبی متفاوت است
رئیس برنامه مبارزه با فساد در اتحادیه اروپا درباره قدرت گرفتن راست افراطی در اروپا در سالهای اخیر گفت: در کشورهایی که پذیرش پناهجویان روند صعودی داشته، طبیعتا احزاب راست محبوبیت پیدا کردند. برای مثال، در آلمان احزاب راست پیشتر محبوبیت بسیار پایینی داشتند، اما با پذیرش شمار زیاد پناهجویان این احزاب اقبال بسیاری پیدا کردند. احزاب راست در اروپای غربی شباهت زیادی به یکدیگر دارند. احزاب راست اروپای غربی بیشتر بر ضدیت با مهاجرت و پناهجویان تکیه دارند. بحران پناهجویان سوری تاثیر زیادی بر این قضیه گذاشته و موتور آن را روشن کرده است. البته برخی از احزاب راست اروپای غربی پیشتر نیز قدرت زیادی داشتند. در مورد اروپای مرکزی و شرقی باید گفت که قضیه کمی متفاوت است. البته این احزاب نیز مخالف پناهجویان هستند، اما اکثریت این احزاب ریشه در اقلیتهای قومی دارند، مانند مجارستان و اسلوواکی و جامعه یهودیان فعال در این کشورها. بنابراین، در این زمینه میان غرب و شرق اروپا تفاوت وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه حزب سوسیالدموکرات سوئد بهنوعی معمار دولت رفاه این کشور تلقی میشود، در رابطه با رویگردانی کارگران از این دولت، بهرغم تمام دستاوردها در حوزه رفاه و اقتصاد، گفت: گمان نمیکنم ریشه این قضیه در بیعلاقگی به دولت رفاه باشد. به گمان من، دولت رفاه مسئله مهمی در انتخابات است و احزاب راست نیز بر آن تاکید زیادی دارند. این را میتوان در کارزارهای آنها در چند هفته اخیر دید. حزب سوسیالدموکرات نیز در پی آن هستند که این انتخابات را بدل به کارزاری در راستای دولت رفاه کنند و در رابطه با مسائلی چون مالیات به احزاب راست حمله و آنان را به تضعیف ایده دولت رفاه متهمشان میکنند. این در حالی است که حزب سوسیال دموکرات خواستار بودجه بیشتری برای دولت رفاه است.
باگنهولم ادامه داد: بیشتر احزاب سوئد تلاش دارند اندکی بر مسئله پناهجویان تاکید کنند. از دموکراتهای سوئدی که بگذریم، دیگر احزاب چندان نمیکوشند از مسئله پناهجویان به نفع خود استفاده کنند. در میان رایدهندگان سوئدی نیز اختلاف وجود دارد. مالیات بالا و پایین آوردن هزینههای دولتی از موضوعاتی است که بسیاری بر سر آن اختلاف دارند. این در حالی است که مالیاتها در این کشور بسیار بالا است. بنابراین این موضوعات تا روز انتخابات بسیار توجهها را به خود جلب خواهد کرد.
استاد دانشگاه گوتنبرگ با اشاره به اینکه حزب دموکراتهای سوئدی تاکید بسیاری در شعارهای خود بر احیای سنت و فرهنگ این کشور دارند، درباره رویکرد این حزب راست افراطی و تلاش آنها برای متمایز شدن از دیگر همقطاران خود در اروپا گفت: این بخشی از ایدئولوژی آنها است. دموکراتهای سوئدی در دهه ۱۹۸۰ پای به عرصه سیاست گذاشتند و بهتدریج رویکرد افراطیتری به خود گرفتند. به عقیده من این حزب همچنان با دیگر احزاب راست اروپا متفاوت است. سیاستمدارانی در این حزب هستند که گاه و بیگاه اظهارات نژادپرستانهای بر زبان میآورند. اما در مورد فرهنگ و سنن سوئد، پرداختن به این مسائل بخشی از نظام فکری آنها است. آنها گمان میکنند که موج پناهجویان حملهای است بر این ارزشها.
هیچ ارزش سوئدی مشخصی برای تهدید شدن وجود ندارد
این مقام اروپایی همچنین گفت: اما نکته اینجاست که هیچ ارزش سوئدی مشخصی وجود ندارد که کسی بخواهد آن را در معرض تهدید قرار دهد. چیزهایی که اصولا بهعنوان ارزشهای سوئدی مطرح میشود، مفاهیمی است جهانی که در هر جای کره زمین یافت میشود. حقوق بشر و آزادی جنسی مسائلی هستند که در بیشتر کشورها به چشم میخورد، اما این احزاب تلاش دارند این مسائل را بدل به مولفههایی خاص و یگانه کنند که تنها در این کشور یافت میشود. بنابراین اینکه آنها گمان میکنند ورود مسلمانان تهدیدی برای این ارزشها است، از همین اصل ناشی میشود. بیشتر مردم با این حرفها موافق نیستند، اما این کلیت استراتژی آنها است.
گفتوگو: کامران برادران