بررسی اهداف عربستان از قطع روابط با کانادا؛
میرکوشش: ریاض مساله حقوق‌بشر را خط قرمز خود اعلام کرده است/ آمریکا به دلیل شراکت با دو طرف سکوت می‌کند
عربستان به دنیا این پیام را مخابره می‌کند که هیچ کشوری حق ندارد مساله حقوق بشر و نقض آن در عربستان را به ریاض تذکر دهد و به این دلیل است که با تندخویی جواب کانادا را داد.
«امیر هوشنگ میرکوشش» تحلیلگر مسائل آمریکا در تشریح ابعاد و پیامدهای تنش میان کانادا و عربستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا بیان کرد: اصل ماجرا به بحث عدم رعایت حقوق‌بشر در عربستان سعودی بازمی‌گردد که کانادا پس از انتقاد از ریاض برای بازداشت فعالان مدنی و فعالان حقوق زنان، به یکباره شاهد آن بود که سعودی‌ها نخست روابط سیاسی خود با اتاوا را با اخراج سفیر کانادا از عربستان قطع کردند و پس از آن قطع مناسبات اقتصادی را در دستور کار قرار دادند. اما سوال این است که چرا عربستان در این برهه زمانی، تا به این حد رفتار تند و زننده در عرصه سیاست و اقتصاد از خود نشان می‌دهد. فقرات و دلیل اصلی این است که عربستان سعودی پشتش به حمایت تمام قد آمریکا در عرصه منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای گرم است و از این جهت است که در چنین پرونده ساده‌ای با شدت عمل هر چه تمام‌تر رفتار و عمل می‌کند.
وی افزود: بسیاری بر این عقیده بودند که ایالات متحده در منازعه میان عربستان و کانادا رسماً و به صورت مستقیم ورود می‌کند، اما دقیقاً برعکس این موضوع را شاهد هستیم. دلیل این امر تا حد زیادی مشخص است؛ واشنگتن هر دو طرف را شریک خود در محورهای سیاسی، امنیتی و اقتصادی می‌داند. به عنوان مثال کانادا در قرار داد «نفتا» شریک ایالات متحده است و عربستان هم در عرصه‌های منطقه‌ای بیش از گذشته با آمریکا نزدیک شده و در بسیاری از پرونده‌ها منافع مشترک با یکدیگر دارند. در نهایت شاهد عدم میانجیگری کاخ سفید در این ماجرا هستیم اما از سوی دیگر، کشورهایی به جای آمریکا وارد فرایند میانجیگری میان کانادا و عربستان شده‌اند که به هر دو طرف نزدیک هستند و منافعی با یکدیگر دارند.
ریاض با تندروی در قبال کانادا در صدد آن است تا به دنیا این پیام را مخابره کند که هیچ کشوری حق ندارد در مورد بحث حقوق‌بشر در عربستان اظهار نظر کند. سخنان اخیر وزیر خارجه عربستان و مقامات دیگر این کشور مبنی بر اینکه سعودی‌ها اجازه دخالت در امور داخلی کشورشان را به هیچ دولتی نمی‌دهند، دقیقاً همین موضوع را مورد تاکید قرار می‌دهد. با این تفاوت که نامی از حقوق‌بشر برده نمی‌شود و صرفاً مسائل داخلی مورد نظر قرار می‌گیرد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه اصلاحات در عربستان به صورت کامل اجراء نشده است، اظهار کرد: درست است که اصلاحات در عربستان تا حدودی انجام شد و رسانه‌های جهان هم آن را به اشکال گوناگون مورد تحلیل و تشویق قرار دادند اما آزادی بیان و آزادی‌های سیاسی در این کشور با موانع جدی روبرو است و روش قدیم برای سرکوب این دو مولفه همچنان توسط خاندان سعودی به کار گرفته می‌شود. لذا عربستان راه زیادی تا اصلاحات واقعی در پیش‌رو دارد. این در حالی است که «کریستیا فریلند» وزیر خارجه کانادا بر نقض حقوق‌بشر در عربستان تاکید دارد و مشخص نیست که ادامه این تنش چگونه رقم بخورد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: جدای از بحث روابط سیاسی عربستان و کانادا باید به مناسبات اقتصادی این دو کشور توجه کنیم؛ مجموع مناسبات تجاری این اتاوا و ریاض حدود چهار میلیارد دلار است که دو میلیارد دلار از واردات به عربستان اختصاص داشته و ۴/۱ درصد مربوط به کانادا است. این رقم نشان می‌دهد که روابط انقصادی و تجاری میان دو طرف به حدی نیست که عربستان با حذف آن دچار مشکل شود. باید بدانیم که حدود ۱۵ هزار دانشجوی سعودی در کانادا مشغول به تحصیل هستند و احتمال بازگرداندن آنها به ریاض وجود دارد؛ آنچه که در این بین مهم خواهد ایفای نقش بریتانیا و امارات به عنوان میانجی است. باید دید که در پشت پرده چه توافقاتی صورت می‌گیرد و عکس العمل کانادا در ادامه چه خواهد بود ولی بدون تردید عدم دخالت و و جلوگیری از تکرار مطرح شدن مساله نقض حقوق بشر از سوی کانادا و سایر دولت‌ها، یکی از خواسته‌های ریاض خواهد بود.
