نتانیاهو چه خوابی برای غزه دیده است؟

«انیس نقاش» تحلیلگر مسائل استراتژیک طی یادداشتی که در اختیار ایلنا قرار داده است به تشریح ابعاد و سطوح مختلف طرح جدید نخست‌وزیر اسرائیل در مورد غزه پرداخت که متن آن بدین شرح است:

طرح نتانیاهو در مورد غزه آن هم در حالت فعلی از حیث ماهوی دارای تغییراتی است اما در کل این طرح از قدیم وجود داشته و چندین بار در اشکال مختلف مطرح شده است. مسائلی مانند بازگشایی فرودگاه غزه، سرمایه‌گذاری‌های کلان اقتصادی و غیره در این طرح گنجانده شده که نشان می‌دهد تل‌آویو به دنبال ایجاد انحراف در پرونده فلسطین است. این مولفه‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها جزئی از توافق مصر، عربستان و اسرائیل است و از این جهت است که در متون و اخبار منتشر شده می‌بینیم که قاهره و سازمان ملل نقش محوری در این طرح را به عهده دارند.

باید توجه داشت که در وضعیت کنونی اسرائیل توان حمله نظامی به غزه را ندارد و به خوبی می‌داند که اگر دست به تحرک سخت بزند، هسته‌های مقاومت فلسطین پاسخ آنها را می‌دهند و همین موضوع باعث به هم‌ریختگی در کابینه رژیم صهیونیستی می‌شود و از سوی دیگر، ترس و وحشت مردم از عدم وجود امنیت در سرزمین‌های اشغالی، نتانیاهو و تیمش را زیر فشار قرار می‌دهد. از این منظر است که شاهد ارائه طرح جدید از سوی نتانیاهو در مورد غزه هستیم؛ چراکه او به دنبال آرام کردن اوضاع و احوال و همچنین کاستن دامنه انتقادات است.

نتانیاهو سعی دارد از طریق سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی در خاک غزه و ارائه امتیازهای متعدد، جریان‌های مقاومت فلسطین را وارد معامله کند. به عبارتی دیگر اتاق فکر اسرائیل به این نتیجه رسیده است که با ارائه امتیازهای گوناگون خصوصاً امتیازاتی با درون مایه تجاری و اقتصادی می‌تواند به یک آتش‌بس نسبی با مد نظر قرار دادن منافع خود دست پیدا کند. از سوی دیگر، باید توجه داشت که سعودی‌ها در این سناریو به صورت پنهان حضور دارند. یعنی طرح از سوی اسرائیل مطرح شده و مصر به عنوان عنصر آشکار و میدانی در حال رایزنی با طرفین است و عربستان در پشت صحنه بخشی از تامین مالی را به عهده دارد و در برخی از سطوح رایزنی‌های مختص به خود را پیش می‌برد.

در این میان باید دید که حماس و سایر جریان‌های مقاومت فلسطین چگونه عمل خواهند کرد؛ چراکه واکنش و شروط آنها در این طرح مهم است. اما باید توجه داشت که قاهره برای تامین منافع اسرائیل به میدان آمده و در فاز بعدی به دنبال اعمال فشار بر طرفین است تا بتواند از این طریق امنیت صحرای سینا را تامین کند. این در حالی است که اسرائیل سهم قابل توجهی از این سرمایه‌گذاری را برای مصر در نظر خواهد گرفت و به نوعی از این به بعد باید تحرکات مصر در این پرونده را با اهمیت بیشتری رصد کرد.

به نظرم روند مذکور و طرحی که نتانیاهو از آن پرده برداشته است چندان به نفع غزه و مقاومت فلسطین نیست؛ چراکه بازگشت تشکیلات خودگردان فلسطین به غزه تنها از حیث سیاسی مورد توجه و مذاکره قرار می‌گیرد و بعید به نظر می‌رسد که آنها شروط تل‌آویو را بپذیرند. اگر به رخدادهای فعلی توجه کنیم به وضوح می‌بینیم که این طرح در زمانی ارائه شده است که راهپیمایی بازگشت ادامه دارد و تعداد زیادی از فلسطینی‌ها در این راه شهید شده‌اند. از سوی دیگر آنها به دنبال خلع سلاح جریان‌های مقاومت فلسطینی هستند و حتی ساخت و ساز شهرک‌ها همچنان ادامه دارد. لذا به نظرم طرح نتانیاهو را باید نوعی وقت‌کُشی برای طرح سناریوهای اصلی و احتمالی از سوی اسرائیل قلمداد کنیم.