تصمیم مسکو برای خروج نیروها از جنوب سوریه با هماهنگی آمریکا است/ نباید همه تخم‌مرغ‌ها را در سبد روسیه بگذاریم

«افشار سلیمانی» تحلیلگر مسائل بین‌الملل در تشریح ابعاد و دلایل تصمیم روسیه مبنی بر خروج متحدان دولت سوریه از مرزهای جنوبی این کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: تصمیم مسکو مبنی بر خروج نیروهای متحد دولت سوریه از مرزهای جنوبی این کشور موضوعی است که از گذشته تاکنون متصور بود؛ مبدأ این موضوع را باید تحولات اخیر سوریه، دیدار نتانیاهو با پوتین، خروج آمریکا از برجام و حملات اخیر اسرائیل به مواضع ارتش سوریه دانست و به عبارتی دیگر باید آن را مجموعه‌ای از عوامل و متغیرها دانست. آنچه که به غیر از این متغیرها باید مورد نظر قرار بگیرد، راهبرد روسیه در عرصه سیاست خارجی است؛ روس‌ها همیشه منافع ملی خود را نسبت به تمامی موضوعات دارای ارجحیت می‌دانستند و متاسفانه در سیاست خارجی ایران در این خصوص مدل دیگری نشانه‌گذاری و اجرا شد.

وی ادامه داد: بنده و بسیاری از تحلیلگران و سفرای اسبق، زمانی که موشک‌های روسیه برای اصابت به اهداف از خزر و آسمان ایران عبور کرد بارها و به هر زبانی که بود هشدار دادیم این وضعیت منافعی برای ما نخواهد داشت اما در آن روز هیچ‌کس به این نگرانی‌ها توجه نکرد؛ حرف ما این بود که تمام تخم‌مرغ‌ها را در سبد روسیه نگذارید و محتوای آن این بود که با مابقی بازیگران عرصه سوریه باید به گفت‌وگو بپردازیم. چراکه موضع روسیه کاملاً مشخص بود و باید با تمامی آنها وارد بازی و مذاکره می‌شدیم؛ اما این روند باعث شد تا فرصت‌های دیگر را از دست دهیم. مشکل آنجاست که راهبردهای ما به دور از مولفه‌های قدرت و بسیاری از مولفه‌های دیگر بوده است. اگر مدل نگاه و ارزیابی ما به مولفه‌های قدرت، سنجیده‌تر صورت می‌گرفت، بدون شک بهتر بازی می‌کردیم.

باید توجه داشته باشیم که آمریکا و روسیه با یکدیگر اختلاف دارند اما در پرونده سوریه به خوبی دیدیم که این دو قدرت با یکدیگر کاملاً هماهنگ عمل کردند؛ تا جایی که در حمله سه جانبه فرانسه، بریتانیا و آمریکا به سوریه شاهد بودیم که کانال‌های ارتباطی میان مسکو و واشنگتن کاملاً باز بود تا هیچ‌گونه برخوردی صورت نگیرد. این هماهنگی تنها در عرصه میدانی نیست بلکه در عرصه سیاسی هم چنین همکاری‌های پنهانی وجود دارد. اما مجموع این موضوع‌ها باعث نمی‌شود تا در داخل ایران صورت مساله پاک شود.

سفیر سابق کشورمان در آذربایجان با بیان اینکه ایالات متحده با تمامی طرف‌های حاضر در سوریه همکاری و هماهنگی دارد، گفت: آمریکا با اعراب، اروپایی‌ها و اسرائیل کاملا و مرتب در تماس است و این موضوع در مورد چین و روسیه با وجود اختلافات و درگیری‌های مختلف در عرصه سیاسی، اقتصادی، امنیتی و نظامی هم صدق می‌کند. لذا اینکه دیده می‌شود روسیه به صورت قاطع خروج متحدان سوریه را خواستار می‌شود، نشان می‌دهد نه تنها یک هماهنگی آشکار میان تل‌آویو و مسکو وجود دارد بلکه ایالات متحده و حتی در بخشی از این سناریو ترکیه هم وجود دارد. تمامی این وضعیت نشان می‌دهد که آنها به دنبال این هستند که هزینه‌های داخلی و خارجی ایران افزایش پیدا کند تا بتوانند بر تهران اعمال فشار کنند.

وی افزود: اسرائیل خود را در پرونده سوریه تنها دیده بود و سناریوی «فشار در درون – تنش در بیرون» را علیه ایران و با همکاری ایالات متحده تبیین کرد. اگر این روند ادامه داشت و تل‌آویو در پرونده سوریه به سوی آمریکا و روسیه متمایل نمی‌شد، نمی‌توانست راه به جایی ببرد. از سوی دیگر روسیه به خوبی می‌داند که اگر درخواست اسرائیل را اجابت نمی‌کرد بدون تردید آمریکا هجمه خود بر مسکو را افزایش می‌داد. از این منظر است که روسیه با توجه به نگرانی‌هایی که در عرصه اقتصاد و سیاست دارد دست به چنین کاری زده است و این موضوع با اطلاع کامل آمریکا صورت گرفته است.

سلیمانی خاطرنشان کرد: بازیگرانی که در سوریه حضور دارند به هر نحوی و بر اساس منافع و راهبردهای خود امتیازاتی را به بشار اسد خواهند داد و در امتداد این تحلیل‌ها مشخص می‌شود که نقشه راه این بازیگران در شامات مشخص نیست.

وی تاکید کرد: باید توجه داشته باشیم که خروج نیروهای متحد سوریه از جنوب این کشور احتمال باز شدن جبهه دیگری را تقویت می‌کند و این موضوع می‌تواند نوعی اعمال فشار بر بشار اسد و حتی کنار گذاشتن وی را محقق کند؛ چراکه اسرائیل و روسیه در یک جناح و آمریکا و ترکیه در سوی دیگر قرار دارند. در این بین بعید نیست که تمامی این بازیگرها برای تحقق اهدافشان با یکدیگر کانال‌های ارتباطی نداشته باشند.