رئیس دفتر برلین شورای روابط خارجی اروپا در گفت‌وگو با ایلنا:
اتخاذ سیاست «چشم در برابر چشم» از سوی ایران ،تنش‌ها در منطقه را افزایش می دهد/ اروپایی‌ها در پایبندی به توافق هسته‌ای با یکدیگر متحد بمانند
رئیس دفتر برلین شورای روابط خارجی اروپا با بیان اینکه دلیل نفرت ترامپ از برجام به‌خاطر این است که خودش در آن نقشی نداشته است، گفت: تصمیم ایران مبنی بر ماندن در برجام بدون آمریکا بهترین اقدام ممکن بود. بدترین کار این است که با برخی اقدام‌های اشتباه بهانه‌ای دست رئیس‌جمهوری آمریکا داد تا بتواند تصمیمش را توجیه کند.
«یوزف یانینگ» رئیس دفتر برلین در شورای روابط خارجی اروپاست. او پیش‌تر در دانشگاه‌هایی چون دانشگاه بیت‌المقدس و ماینتس کرسی‌هایی را در اختیار داشت.
یانینگ درباره خروج ایالات متحده از برجام در تاریخ هشتم ماه می به ایلنا گفت: رویکرد «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری آمریکا، در این زمینه مبتنی بر هراس‌گستری است. نفرت او از این قرارداد به‌خاطر این است که خودش در آن نقشی نداشته و دست آخر همان‌طور که وعده کرده بود از آن خارج شد. سال گذشته، او کوشید کنگره را مجبور کند که این کار را برایش انجام دهد. این ترفند او کارگر نیفتاد و بنابراین بالاخره خودش دست به کار شد (و خطر قبول مسئولیت را به جان خرید). او همچنان روزنه کوچکی را باز گذاشته، چراکه مدتی طول می‌کشد که تحریم‌ها مجددا اعمال شوند.
در این وضعیت دو سناریو مطرح است؛ یا آن‌که دیگر طرف‌های این قرارداد در این باره اقدامی را صورت دهند، مانند پیشنهادهای «امانوئل ماکرون»، رئیس‌جمهوری فرانسه، یا آن‌که ایران دیگر وقعی به توافق هسته‌ای نگذارد که در این صورت ترامپ تمام کاسه و کوزه‌ها را بر سر تهران خواهد شکست و خواهد گفت که در مورد مقاصد ایران درست فکر می‌کرده است.
وی درباره تاثیر خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در میان افکارعمومی و مقام‌های عالی‌رتبه آمریکا، به‌ویژه در رابطه با انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا در ماه نوامبر گفت: گمان نمی‌کنم این امر تاثیر منفی بر انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره داشته باشد. آن‌هایی که با ترامپ مخالفند در هر حال چندان پذیرای ترامپ نیستند. آنانی که از او طرفداری می‌کنند نیز از این تصمیم او دلگرمی می‌گیرند، چراکه ترامپ با این اقدام به وعده‌های انتخاباتی خود جامه عمل پوشانده است. کسانی هم در این میان قرار دارند که ممکن است از او به‌خاطر آن‌که بدون شعله‌ور کردن آتش جنگ توانسته نسبت به ایران موضع سختی پیش بگیرد، حمایت کنند. آنها معتقدند که فشار آمریکا بر ایران می‌تواند تاثیری بر مذاکرات خلع سلاح هسته‌ای کره شمالی داشته باشد.
یوزف یانینگ با اشاره به اختلاف‌نظرهای جدی میان آمریکا و اروپا بر سر خروج از برجام و همچنین مسائلی چون ناتو، انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس و مناسبات تجاری گفت: اختلاف میان اروپا و آمریکا بر سر برجام جدی‌ترین نزاعی است که من در دهه‌های گذشته، میان این دو قاره، شاهدش بوده‌ام. آخرین‌باری که چنین اختلافی میان غرب اروپا و آمریکا پیش آمد، مربوط به حمله شوروی به افغانستان در ۱۹۷۹ بود. غالبا، اروپا (و همینطور آمریکا) از نشان دادن اختلاف‌نظرش به‌صورت علنی اجتناب می‌کند تا عواطف مردم را تحریک نکند، چون در این صورت فشارها بر دولت برای پایبندی به تعهداتش بیشتر می‌شود.
او با رد اینکه این موضوع می‌تواند باعث شکاف جدی در روابط میان طرفین و گردش بیشتر اروپایی‌ها به سمت ایران شود، ادامه داد: ایران از اختلاف میان آمریکا و اروپا چندان نفعی نخواهد برد. اختلاف با آمریکا سبب نخواهد شد اروپا با ملایمت بیشتری با ایران رفتار کند. حمایت اروپا از برجام در راستای سیاست‌هایش برای منع گسترش تسلیحات اتمی است. در این معنا، موضع ایران در قبال موضوعات هسته‌ای برای اروپا همان‌قدر مهم است که خروج آمریکا از گفت‌وگوهای هسته‌ای.
رئیس دفتر برلین در شورای روابط خارجی اروپا با اشاره به اینکه «فدریکا موگرینی»، نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امور امنیتی، اعلام کرد که اروپا تمام قد برای حفظ برجام تلاش خواهد کرد، درباره راهکار قاره سبز برای حفظ برجام گفت: اروپایی‌ها باید در رابطه با پایبندی به توافق هسته‌ای با یکدیگر متحد بمانند. در عین حال، آنها باید ببینند که آیا شرکای توافق حاضر به گفت‌وگو درباره دیگر جنبه‌های این رابطه هستند یا نه. در ضمن، این نکته باید مشخص شود که در چارچوب توافق‌های اضافی چه مسائلی را نمی‌توان مطرح کرد.
یانینگ با رد اینکه اروپا خواهد توانست تحریم‌های آمریکا در رابطه با برجام را نادیده بگیرد، ادامه داد: تجارت اروپا با آمریکا بسیار عظیم‌تر از سازوکار تجاری‌اش با ایران است. اروپا ممکن است سازوکاری برای حفاظت از خود در برابر تحریم‌های آمریکا تدوین کند، اما در نهایت تحریم‌های آمریکا دست بالا را خواهد داشت. این تحریم‌ها را نه دادگاه فدرال بلکه دیوان عالی است که تصویب و اعمال می‌کند و شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی را به‌خاطر زیر پا گذاشتن قوانین تجاری این کشور جریمه خواهد کرد.
او با ستایش از تصمیم ایران مبنی بر ماندن در برجام بدون آمریکا گفت: تصمیم ایران مبنی بر ماندن در برجام بدون آمریکا بهترین اقدام ممکن بود. بدترین کار این است که با برخی اقدام‌های اشتباه بهانه‌ای دست ترامپ داد تا بتواند تصمیمش را توجیه کند. ایران باید این نکته را مدنظر داشته باشد که وجه اقتصادی این توافق، به‌خاطر تصمیم آمریکا، مثل سابق نخواهد بود، لااقل از منظر اروپا که این‌طور است. پایبندی به توافق هسته‌ای، بهترین اقدام برای حفظ روابط نزدیک با اروپا و در نتیجه تحکیم منافع امنیتی ایران است.
پژوهشگر پیشین شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا با اشاره به سناریوی احتمالی خروج تهران از معاهده منع اشاعه تسیلحات هسته‌ای (NPT) گفت: ایران با این کار تنها اروپا را از خود خواهد رنجاند و روابط میان طرف‌های درگیر را تیره و تار خواهد کرد.
او با اشاره به تاثیر خروج آمریکا بر معادلات خاورمیانه گفت: به عقیده من، شاهد افزایش تنش‌ها در منطقه خواهیم بود. البته این بیشتر بستگی به شیوه واکنش ایران به خروج آمریکا از برجام دارد؛ اینکه آیا ایران سیاست «چشم در برابر چشم» را پی می‌گیرد یا در توافق می‌ماند و با دیگر طرف‌های امضاکننده توافق در پی گزینه‌های دیگر می‌گردد.
یوزف یانینگ با اشاره به نقش اسرائیل، عربستان و امارات در خروج آمریکا از برجام و تاثیر لابی‌های اسرائیلی و دلارهای نفتی عربستان و امارات بر تصمیم دونالد ترامپ گفت: این کشورها نقش تعیین‌کننده‌ای در این زمینه ندارند. آمریکا درباره چنین مسائل مهمی چندان از خارج تاثیر نمی‌پذیرد. البته ادعاهای این کشورها می‌تواند در دیپلماسی عمومی تاثیر بگذارد و نظر مردم را به خود جلب کند، اما در حد و اندازه بسیار اندک.
گفت‌وگو از: کامران برادران
