دلایل برگزاری انتخابات زودهنگام ترکیه/ آینده سیاست خارجی آنکارا پس از انتخابات ژوئن ۲۰۱۸

«جعفر حق‌پناه» تحلیلگر مسائل ترکیه در تشریح دلایل برگزاری انتخابات زودهنگام ترکیه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی و ریاست‌جمهوری در ترکیه دارای ابعاد داخلی و خارجی گوناگونی است اما ذکر چند نکته در مورد تصمیم غافلگیرانه اردوغان در این مهم به نظر می‌رسد؛ نخست اینکه وی دارای شخصیت غیرقابل پیش‌بینی است و برگزاری انتخابات زودهنگام تا حد زیادی به شخصی شدن اتخاذ تصمیم‌ها در نظام ترکیه توسط اردوغان برمی‌گردد؛ به عبارتی دیگر تمامی تصمیماتی که در ترکیه گرفته می‌شود قائل به اردوغان و حلقه کوچکی است که در اطراف او حضور دارند. از جهتی دیگر او برای برگزاری چنین انتخاباتی مانع چندان جدی در مقابل خود نمی‌بیند. چراکه در وضعیت فعلی نهادهای مدنی تضعیف شده و هزینه زیادی برای حزب حاکم در بر ندارد.

وی ادامه داد: در این بین هیچ مخالف جدی که بتواند با اردوغان و حزبش مقابله کند دیده نمی‌شود و اگر هم مخالفتی صورت بگیرد تاثیر زیادی بر اوضاع و احوال نخواهد داشت. دوم اینکه محیط سیاسی داخلی ترکیه باید مدنظر قرار بگیرد؛ به گونه‌ای که این محیط همچنان امنیتی است و اردوغان از این فضا برای تثبیت خود و حزبش استفاده می‌کند و برای حفظ این وضعیت چاره‌ای جز ادامه امنیتی بودن فضای ترکیه ندارد و شاهد هستیم که این روند همچنان ادامه دارد. جای تعجب است که چرا ترکیه در حدود دو سال در وضعیت اضطراری قرار دارد و ادامه این روند قطعاً به نفع حزب حاکم خواهد بود و به نوعی باید «آک‌پارتی» را برنده این موضوع بدانیم. اما در مقابل، کردها به عنوان سوژه اصلی این وضعیت بازنده میدان خواهند بود.

دلیل سوم به تاثیرپذیری سیاست داخلی از سیاست خارجی ترکیه مربوط می‌شود؛ مداخله‌جویی آنکارا در منطقه باعث شده تا تاثیرات زیادی در داخل خاک ترکیه پدیدار شود و برای ادامه این روند اردوغان به دنبال تک‌حزبی کردن فضای ترکیه است. باید توجه داشت که آنکارا در وضعیت فعلی از اقتصاد نسبتاً با ثبات و پایداری بهره می‌برد و همین موضوع رضایت شهروندان این کشور را جلب کرده که باعث می‌شود اردوغان بتواند برگزاری انتخابات زودهنگام را به صورت رسمی اعلام کند. چراکه مشخص نیست اگر انتخابات در سال ۲۰۱۹ برگزار می‌شد این وضعیت اقتصادی پابرجا می‌ماند یا خیر. لذا بخشی از این موضوع استفاده رئیس جمهوری ترکیه از اوضاع و احوال مناسب اقتصادی کشور برای برگزاری انتخابات زودهنگام است.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: مساله دیگر این است که اتحادیه اروپا اخیراً اعلام کرده که ترکیه در حال فاصله گرفتن عمیق از معیارهای اروپایی است و این نشان می‌دهد که اردوغان نیاز دارد تا فضای داخلی را کاملاً در دست خود بگیرد. باید توجه داشت که عملاً ائتلاف جدی میان احزاب دیگر ترکیه صورت نخواهد گرفت؛ به صورتی که در داخل این کشور احزاب کردی و بسیاری از طیف‌های سیاسی از تصمیم اخیر ناخشنود هستند اما اشخاصی مانند «کمال قلیچدار اوغلو»، رهبر حزب جمهوریخواه خلق و همچنین «مرال آکشنر» رهبر حزب ترکیه خوب اعلام کردند که در روند انتخابات حضور خواهند داشت اما این وضعیت می‌تواند مخاطراتی در سطح ملی و داخلی برای ترکیه به وجود بیاورد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: اردوغان تا حد زیادی سیاست خارجی ترکیه را شخصی کرده و به دنبال آن است تا پس از انتخابات زودهنگام بتواند بر اساس ترکیب‌های فعلی وارد عرصه منطقه‌ای شود و یا حداقل این وضعیت را حفظ کند. به گونه‌ای که به نظر می‌رسد او علاقه دارد تا در منطقه به عنوان یک بازیگر فعال ایفای نقش کند که خاورمیانه عربی یکی از اهداف اصلی او به حساب می‌آید.