اقدام نسنجیده آمریکا در سوریه برای «ناتو» هزینه خواهد داشت/ ترامپ برای ادامه ریاست جمهوری نیاز به حمله نظامی دارد

پروفسور «حسین عسکری» استاد دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا و مشاور پیشین وزارت دارایی عربستان سعودی با اشاره به اهداف ایالات متحده و ابعاد حمله به سوریه از سوی ارتش این کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: هدف عملیات ایالات متحده بر خلاف باور بسیاری از تحلیلگران، انبارها و کارگاه‌های ساخت مواد و تسلیحات شیمیایی در سوریه خواهد بود اما به صورت جدی نمی‌توان واکنش روسیه در خصوص این حمله را تحلیل کرد. چراکه در زمان شلیک موشک‌ها احتمال وقوع خطای محاسباتی وجود دارد و همین موضوع می‌تواند دامنه پاسخگویی روس‌ها به این موضوع را به جهت‌های مختلف هدایت کند. نمونه این موضوع را در شلیک ۵۹ موشک آمریکایی به پایگاه هوایی الشعیرات واقع در استان حمص دیدیم که چندین فروند از موشک‌ها به هدف نخورد یا دچار خطای محاسباتی شدند.

وی ادامه داد: بسیاری از شخصیت‌های حاضر در سنای آمریکا معتقدند که ترامپ باید در این حمله از کنگره مجوز بگیرد که سناتور «برنی سندرز» یکی از این اشخاص است اما اوضاع و احوال نشان می‌دهد که ژنرال‌ها و تیم امنیتی ترامپ که هم‌اکنون جان بولتون آن را رهبری می‌کند، حرف اول و آخر را خواهند زد. این وضعیت نشان می‌دهد که ترامپ به دنبال تطهیر و اصلاح موضع اخیر خود در خصوص خروج از سوریه به دلیل هزینه‌تراشی گزاف طی سال‌های اخیر است؛ اما تیم او به خوبی می‌داند که نمی‌توان به صورت گسترده نقاط مشخصی را مورد هدف قرار داد، بلکه آنها هدف قرار دادن نقاط به صورت پراکنده را مد نظر قرار خواهند داد.

مساله‌ای که باید در ایران و سایر جناح‌های مخالف با اقدام نظامی آمریکا علیه سوریه پیگیری و به صورت منظم تذکر داده شود، این است به دنیا یادآوری شود که اروپا و آمریکای امروز که داعیه‌دار منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و شیمیایی هستند، در جنگ هشت ساله ایران مقادیر زیادی از گازهای کلر، سارین و به صورت کلی تسلیحات شیمیایی را در اختیار حزب بعث و صدام قرار دادند که فاجعه‌های مختلفی را به وجود آورد اما هیچ‌کدام از این کشورها کوچک‌ترین موضعی علیه بغداد اتخاذ نکردند.

مشاور پیشین وزارت دارایی عربستان سعودی در پاسخ به این پرسش که آیا همراهی شرکای منطقه‌ای و اروپایی آمریکا در این پرونده تنها جنبه نمادین دارد یا خیر، گفت: در این خصوص بریتانیا، فرانسه به صورت متحد میدانی آمریکا وارد این پرونده شدند اما تنها به نظر می‌رسد که پاریس به صورت جدی وارد میدان عمل شود و مابقی نقش حامی را بازی خواهند کرد. نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که عده‌ای از مفسران و شخصیت‌ها حمله احتمالی آمریکا به سوریه را با پرونده جنگ ۲۰۰۳ عراق مقایسه می‌کنند که این تحلیل کاملاً اشتباه است. چراکه در سوریه نیروهای روسیه،‌ ترکیه و ایران حضور دارند و ایالات متحده باید مراقب اعمال خود باشد؛ چراکه این موضوع می‌تواند یک جنگ تمام‌عیار را به راه بیاندازد که دامنه آن مشخص نیست.

وی افزود: تحرکات حساب‌نشده آمریکا در سوریه می‌تواند برای ناتو هزینه‌ساز باشد؛ به گونه‌ای که ترکیه عضو قدرتمند پیمان سازمان آتلانتیک شمالی به حساب می‌آید و اگر این کشور از ناحیه حمله آمریکا به سوریه متضرر شود، امکان دارد که از عضویت ناتو خارج شود و این موضوع دقیقا خواسته اسرائیل را تامین می‌کند. در اینجا بر اساس آنچه که از سوابق و مدل‌های مواجهه نظامی در عرصه جهانی بر می‌آید، روسیه در صورت هرگونه حمله به پدافند هوایی رجوع می‌کند اما برخورد و پاسخ به آمریکا در دستور کار مسکو نخواهد بود. در مقابل امکان دارد که روسیه در پرونده اوکراین با آمریکا تسویه حساب کند. از این جهت به دلیل دست برتر ارتش سوریه در معادلات میدانی اخیر مسکو تنها بحث پدافند به نفع خود را در دستور کار قرار می‌دهد؛ چراکه پوتین به خوبی می‌داند اگر جواب حمله ترامپ را ندهد در روسیه با مشکلات داخلی روبه‌رو می‌شود.

سوریه همچنان به عنوان یک دولت – کشور مستقل از سوی ملل متحد مورد شناسایی واقع شده است و هیچ‌کس از آمریکا برای حضورش در این کشور دعوت به عمل نیاورده است. مساله‌ای که تعجب برانگیز است، سکوت سازمان ملل در این موضوع خواهد بود؛ چراکه هرگونه برخورد می‌تواند فاجعه‌ای به بار بیاورد که پایان نامعلومی خواهد داشت.

این تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل در تحلیل نقش اسرائیل در این پرونده تصریح کرد: اسرائیل بر اساس راهبردهای خود و هشدارهای مسکو مجری طرح‌های کوچکتر در سوریه است تا بتواند به آمریکا این پیام را مخابره کند که ترامپ نباید نقش تل‌آویو را نادیده بگیرد. چراکه از دید آنها خطراتی در سوریه همچنان متوجه اسرائیل است و واشنگتن باید آنها رامد نظر داشته باشد. از این جهت است که در این پرونده هر کدام از طرفین و متحدان آن منفعی برای خود قائل هستند و همین موضوع اوضاع را پیچیده می‌کند.

عسکری در پایان خاطرنشان کرد: آنچه که در تحلیل‌های روزهای اخیر به عنوان نقطه مغفول به حساب می‌آید، حالت‌های دونالد ترامپ و مسائل داخلی آمریکا است؛ رئیس جمهوری ایالات متحده بر اساس پیشینه اقتصادی که او راهمراهی می کند نگرش درست و تجربه واقعی از مباحث کلان نظامی و امنیتی ندارد. او هر روز ساعت ۶ صبح از خواب برمی‌خیزد و فعالیت‌های روزانه‌ای که قرار است آنها را انجام بدهد از طریق توییتر به دنیا اعلام می‌کند که خیلی از آنها فاقد جنبه عملی بوده و هیچ فکری در پس آن وجود ندارد. فراموش نکنیم که او در زمان تبلیغات انتخاباتی خود اعلام کرده بود که از سوریه خارج خواهد شد و در وضعیت فعلی به دنبال تثبیت حرف خود است تا به دیگران و دنیا ثابت کند با بقیه تفاوت‌هایی دارد. اما در نهایت با فشار جمهوری‌خواهان حرف خود را پس گرفت. از این جهت او برای اینکه بتواند در ادامه ریاست جمهوری خود آزادانه و بدون مزاحمت‌های پی در پی کار کند نیاز به به تثبیت خود بر اساس حمله به سوریه یا هر نوع مجادله سخت دیگر دارد.  

گفت‌وگو: فرشاد گلزاری