یادداشتی از قاسم مومنی؛
بازی اردوغان با عفرین؛ نسلکشی یا تحکیم منافع؟
رئیسجمهوری ترکیه به هر ترتیب قصد دارد از عفرین به عنوان یک گروگان و کارت موثر بر علیه سوریه و حتی آمریکا استفاده کند که باید ببینیم واکنش واشنگتن در این خصوص چه خواهد بود.
«قاسم مومنی» کارشناس مسائل ترکیه و قفقاز طی یادداشتی برای ایلنا ابعاد تسلط ارتش ترکیه و ارتش آزاد سوریه بر شهر عفرین را بررسی کرده که به شرح ذیل از نظر میگذرد:
همان طور که در ماههای گذشته شاهد بودیم سیاست تهاجمی ترکیه نسبت به مناطق شمالی سوریه افزایش پیدا کرده که نقطه شروع آن را باید سقوط داعش در رقه و سایر شهرهای سوریه دانست؛ حمایتهایی که از سوی ایالات متحده صورت گرفت، موجب شد تا مواضع ترکیه علیه سوریه و سایر بازیگران تقویت شود و نهایتاً شاهد پیشروی ارتش این کشور علیه کردها بودیم. آنکارا از دیرباز تاکنون به دنبال آن بود تا بتواند زیرساختهای امنیتی و سیاسی کردهای شمال سوریه را از بین ببرد؛ نهایتاً این موضوع موجب شد تا هجوم ارتش ترکیه به شمال سوریه را شاهد باشیم.
اینکه رئیسجمهوری ترکیه رسماً اعلام میکند ارتش این کشور وارد عفرین شده است، نشان میدهد که او قصد دارد از این موضوع به عنوان یک دستاورد در کارنامه سیاست خارجی کشورش استفاده کند. از این جهت شاهد بودیم که از روز اول شروع عملیات اردوغان وعده تصرف کامل عفرین را سر میداد و نهایتاً روز گذشته شاهد تسلط ارتش این کشور به صورت کامل بر عفرین بودیم. در تحلیل گویاتر باید بگویم که اردوغان قصد دارد از عفرین به عنوان یک کارت گفتوگو و معامله استفاده کند اما وجود اختلاف نظر میان ترکیه و آمریکا بر سر حمایت از کردها یکی از موضوعهایی است که میتواند پرونده عفرین را با چالش روبهرو کند.
به نظرم دولت مرکزی سوریه از تضعیف کردها خوشحال است و از همین جهت دادهها نشان میدهد که یک همپوشانی میان آنکارا و دمشق بر سر کردها وجود دارد؛ ترکها سعی کردند تا اشراف سیاسی و امنیتی خود را در سوریه و به خصوص در پرونده عفرین بالا ببرند تا نهایتاً پایگاه مهمی برای خود در سوریه به دست بیاورند. از این منظر قوانین و عرف بینالمللی این اجازه را میدهد تا واژه تهاجم به خاک سوریه توسط ترکیه محفوظ باقی بماند و حتی برخی از حقوقدانها معتقدند که ترکیه دست به یک نسلکشی سازمان یافته در عفرین زده است.
به نظر میرسد در روزهای آینده شاهد درگیری میان کردها و ارتش ترکیه باشیم؛ از این جهت احتمالاً موضوع کردها میان دولت ترکیه و سوریه حل و فصل خواهد شد و در این راستا راهکارهای متفاوتی ارائه میشود اما باید بدانیم که آمریکا به دنبال فرصت برای حل و فصل این موضوع میگردد و مستندات نشان میدهد که ارتش ترکیه توان باقی ماندن بیش از حد در عفرین را ندارد و از این منطقه عقبنشینی خواهد کرد که این موضوع یا بر اساس اعمال فشار جامعه ملل صورت خواهد گرفت یا اینکه آمریکا واسطه این بحران خواهد شد.