۷ سال پس از جنگ سوریه، راه خروجی وجود دارد؟
ماه جاری میلادی هفتمین سالگرد شروع جنگ سوریه است، جنگی که عنوان مرگبارترین درگیری‌های در جریان در جهان را یدک می‌کشد. همچنین ششمین سالگرد آغاز مذاکرات صلح سازمان ملل است.
به گزارش ایلنا، اندیشکده بروکینگز گزارشی به مناسبت هفتمین سالگرد آغاز جنگ سوریه منتشر کرد. در این گزارش آمده است: طی چهار سال گذشته ۴ طرح صلح در سوریه پیگیری شد. در واقع شکست ظاهری نظامی گروه تروریستی داعش در سوریه، و بازگشت به روند صلح با تمرکز بر راه‌حل سیاسی خارجی برای حل‌و‌فصل درگیری‌های این کشور می‌تواند نشانه امیدوار کننده‌ای برای باثبات شدن سوریه به حساب آید.
با این حال اما پیشرفت هرکدام از این ابتکارات صلحِ در پیش گرفته‌شده متوقف شدند و درگیری‌ها میان ارتش سوریه و مخالفان مسلح و عناصر تروریستی در مناطق مختلف سوریه ادامه دارد. به نظر می‌رسد هرج و مرج فزاینده بر کشور حاکم است و صلح از آنچه در اکتبر سال ۲۰۱۷ همزمان با سقوط «الرقهم به عنوان پایتخت داعش، و تعیین چهار منطقه خارج از درگیری‌ها به این کشور نزدیک بود، اکنون دورتر به نظر می‌رسد.
در طول جنگ، مذاکرات صلح بر وحدت دولت متمرکز شده بود اما هیچ یک از بازیگران دوجانبه به طور موثر از این نظریه حمایت نکردند. این موضوع باعث شد که نظام «بشار اسد»، مخالفان مسلح و ساختار بازیگران بین‌المللی در درگیری‌های سوریه تغییر کند. در پیش گرفتن روند صلح و پیش بردن آن نیازمند اولویت‌بندی فرایندهای تحت حمایت سازمان ملل متحد از سوی بازیگران مختلف بین‌المللی است.
روند صلح سازمان ملل با عنوان گفت‌وگوهای ژنو طولانی‌ترین و مشروع‌ترین روند اجرای صلح در سوریه بوده است. این روند همزمان با شکست برنامه ۶ مرحله‌ای «کوفی عنان» در سال ۲۰۱۲ برای اجرای آتش‌بس و کاهش شدت درگیری‌ها در این کشور آغاز شد.
در فوریه سال ۲۰۱۲ میلادی اعراب و سازمان ملل به طور مشترک کوفی عنان را به عنوان نماینده خود برای روند صلح در سوریه انتخاب کردند. وی به سرعت حمایت شورای امنیت سازمان ملل متحد و دولت سوریه و ارتش آزاد سوریه را برای آتش‌بس در اختیار گرفت. این آتش‌بس در ۱۰ آوریل سال ۲۰۱۲ میلادی به اجرا درآمد و تنها تا زمان اعزام ناظران ارشد سازمان ملل به سوریه دوام داشت. این ماموریت یک هفته به طول انجامید و شامل ۳۰۰ ناظر غیرنظامی سازمان ملل بود.
اعضای شورای امنیت سازمان ملل چندین قطع‌نامه برای تحریم نظام سوریه و حذف اسد در اواخر سال ۲۰۱۱ و اوایل سال ۲۰۱۲ میلادی پیشنهاد کردند. روسیه و چین این قطعنامه‌ها را وتو کردند.
پس از اجرای آتش‌بس، عنان نشست ژنو یک را در ژوئن سال ۲۰۱۲ اجرا کرد. این کنفرانس یک مسیر سیاسی را تعیین کرد که بر اساس آن خواستار تشکیل دولتی با حضور نظام اسد و مخالفان شد.
در آگوست سال ۲۰۱۲ میلادی ابتکار صلح عنان شکست خورد و وی از این سمت کناره‌گیری کرد و درگیری‌ها در سوریه ادامه پیدا کرد. دو هفته پس از کناره‌گیری اسد دولت اوباما اعلام کرد که اسد مشروعیت ادامه حضور در قدرت در سوریه را ندارد و همین موضوع موجب شد که اسد دیگر دلیلی برای حضور در مذاکرات بر سر تشکیل دولت اشتراکی با مخالفان نداشته باشد. نشست ژنو ۲ برگزارشد تا راهی برای برگزاری مجدد گفت‌وگوها با حضور نمایندگان دولت و مخالفان پیدا کند اما این نشست نیز به سرعت با شکست مواجه شد.
بلافاصله پس از شکست گفت‌وگوهای ژنو ۲، داعش وارد سوریه و سپس عراق شد. آمریکا حمایت خود را از شورشیان در سوریه افزایش داد و ائتلاف بین‌المللی برای مبارزه با داعش را تشکیل داد. در سال ۲۰۱۵ روسیه وارد جنگ سوریه شد و با هماهنگی با دولت سوریه نیروهای خود را وارد این کشور کرد و به حمایت هوایی از ارتش سوریه علیه داعش پرداخت.
