زارعی در گفت‌وگو با ایلنا بررسی کرد:
مرکلیسم راستگرا، مرکلیسم محافظه کار؛ چالش‌های آینده سیاست در آلمان
انتقاد راستگرایان و محافظه‌کاران لیبرال مهمترین چالش در آخرین دوره احتمالی صدراعظم آلمان خواهد بود که باید دید چگونه بر این موضوعات فائق خواهد آمد.
«محمد زارعی» کارشناس مسائل آلمان در تشریح چالش‌های آینده سیاسی آلمان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: از سپتامبر ۲۰۱۵ تاکنون «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان، فشارهای زیادی را متحمل شده است. این فشارها نه تنها از سوی احزاب، مردم و سیاستمداران آلمان بوده، بلکه سران کشورهای اروپایی مانند مجارستان و لهستان نیز بارها سیاست‌ها و رویکردهای مرکل را مورد انتقاد شدید قرار داده‌اند. این اتفاق در حالی است که راستگرایی و افراط‌گرایی در آلمان و اروپا در حال رشد است؛ چراکه راستگرایان افراطی علاوه بر آلمان در پارلمان‌های ۲۰ کشور اروپایی دیگر حضور یافته‌اند. در برخی از این کشورها، مانند مجارستان، اتریش و لهستان احزاب راستگرا و افراطی در رأس دولت قرار دارند و باید توجه داشت که گسترش نیروهای راستگرا در آلمان و اروپا تأثیرات زیادی در آینده سیاسی این منطقه خواهد داشت.
آلمان از سپتامبر ۲۰۱۷ تغییرات جدید و تاریخی را در پارلمان و ساختار سیاسی خود تجربه می‌کند. احزاب مسیحی به رهبری مرکل حدود هشت و نیم درصد از پایگاه حزبی خود در بین مردم را از دست دادند. سوسیال دموکرات‌ها نیز با از دست دادن پنج درصد از آرای خود در انتخابات مجلس، به پایین‌ترین میزان در طول دو دهه اخیر دست یافتند. در مقابل حزب راستگرای آلترناتیو برای آلمان AfD و حزب لیبرال دموکرات به ترکیب مجلس فدرال اضافه شدند.
وی افزود: اغلب افراد دلیل موفقیت این دو حزب در ورود به مجلس فدرال آلمان را گفتمان تند و انتقادی آنها می‌دانند. گفتمانی که شدیدترین انتقادها را به دولت حاضر وارد می‌کند و رویکرد دو طبقه مهم و ناراضی را در بر دارد؛ یکی راستگرایان و دیگری محافظه‌کاران لیبرال. این دو رویکرد که در سه سال اخیر باعث به وجود آمدن چالش‌های زیادی در میان احزاب مسیحی (دموکرات مسیحی CDU و سوسیال مسیحی CSU) شده است، به نظر می‌رسد که قدرت گرفتن راستگرایان مهمترین چالش مرکل در آخرین دوره ریاست احتمالی او خواهد بود. شکست مرکل در انتخابات در مقابل حزب آلترناتیو برای آلمان و شکست مذاکرات برای تشکیل ائتلاف جامائیکا (به دلیل کناره گیری لیبرال دموکرات‌ها FDP ) به تعمیق این بحران در درون احزاب مسیحی کمک کرده است. این روند در طول مذاکرات مجدد با سوسیال دموکرات‌ها جهت تشکیل مجدد ائتلاف بزرگ تشدید پیدا کرد. بسیاری از اعضا و طرفداران احزاب مسیحی معتقدند که سوسیال دموکرات‌ها در مذاکرات دست بالا را داشته و مرکل در مقابل بسیاری از خواسته‌های سیاسی آنها کوتاه آمده است.
این پژوهشگر مسائل سیاسی اروپا با اشاره به درخواست نمایندگان مسیحی از مرکل برای متمایل شدن به راستگرایی اظهار کرد: در ادامه این اتفاقات، برخی از نمایندگان احزاب مسیحی در آستانه تشکیل دولت جدید و معرفی اعضای کابینه، از مرکل خواستند تا به رویکرد راستگرایی تمایل بیشتری پیدا کند. مفهوم راستگرایی و محافظه‌کاری در سیاست آلمان از زمان به قدرت رسیدن «حزب آلترناتیو برای آلمان» به یک چالش جدی در گفتمان سیاسی این کشور تبدیل شده است. با نگاهی ساده به آمار می‌توان دریافت که این دو رویکرد، (راستگرایی و محافظه کاری)، بستر قابل توجهی در ساختار سیاسی آلمان دارند. اگر احزاب مسیحی و آلترناتیو برای آلمان را دو نماینده اصلی این رویکردها بدانیم، در حال حاضر حدود ۴۶ درصد از گفتمان سیاسی آلمان را در اختیار دارند. حال این پرسش پیش می‌آید که کدام حزب گفتمان محافظه کاری را رهبری می‌کند. اگرچه در بین این دو حزب کمتر از رویکرد راستگرایی سخن به میان می‌آید، اما در عمل بسیاری از موضوعات سیاسی محافظه‌کاری، جایگاه خود را با راستگرایی تغییر می‌دهد.
حزب سوسیال مسیحی به رهبری «هورست زهوفر» چند سالی است که از سوی افکار عمومی در آلمان به راستگرایی و حتی راستگرایی افراطی متهم می‌شود. رویکرد این حزب به ویژه در موضوع مهاجرت، انتگراسیون، پناهندگی و اسلام؛ باعث شده تا بسیاری آنها را در رقابت با حزب آلترناتیو برای آلمان ببینند. مواضع این دو حزب در موضوعات ذکر شده با کمی اختلاف، تقریباً به هم نزدیک هستند. گفتمان و رویکرد راست‌افراطی در چنین موضوعاتی کاملاً مشخص است. اما در خصوص رویکرد محافظه کاری باید گفت که هر کدام از احزاب داده متفاوتی را از این مفهوم کسب می‌کنند.
وی با بیان اینکه برخی از احزاب، مرکل را متهم به فرار از برخی سیاست‌ها می کنند، گفت: «فرائوکه پتری» رهبر سابق حزب AfD و «آلیس وایدل» یکی از رهبران فعلی این حزب در فراکسیون مجلس فدرال بارها اعلام کردند که ما به دنبال مطرح کردن رویکرد محافظه‌کاری واقعی هستیم. آنها احزاب مسیحی و مرکل را به رویگردانی از این رفتار سیاسی متهم می‌کنند. سیاست‌های اتحادیه اروپا، مهاجرت، پناهندگی، اسلام و انتگراسیون اجتماعی موضوعاتی هستند که این دو حزب در آنها از منظر محافظه‌کاری اختلافات نسبتاً زیادی دارند. همانطور که ذکر شد، این اختلافات در بین اعضای احزاب مسیحی نیز به خوبی دیده می شود.
زارعی با اشاره به خیزش حزب آلترناتیو برای آلمان تصریح کرد: انتظارات اعضای احزاب مسیحی از مرکل نمی‌تواند نابجا باشد. دو حزب مسیحی در سال‌های گذشته بخش عظیمی از پایگاه اجتماعی و آرای خود را از دست داده‌اند و به حزب آلترناتیو برای آلمان تقدیم کرده‌اند. باید دید که مرکل در چهار سال آینده در تعیین سرنوشت احزاب و سیاست در آلمان چگونه تأثیرگذار خواهد بود؟ آیا سوسیال دموکرات‌ها می‌توانند از گسترش یا تقویت رویکرد راستگرایی و محافظه‌کاری در بین احزاب مسیحی جلوگیری کنند و از این طریق مسبب تقویت و گسترش محبوبیت حزب آلترناتیو برای آلمان شوند؟ آیا تأکید و پافشاری سوسیال دموکرات‌ها بر سیاست‌های اجتماعی و مهاجرتی در آلمان می‌تواند حامیان راستگرا و محافظه‌کار در بین احزاب مسیحی را از مرکل نا امید و دلسرد کند؟
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در پایان خاطرنشان کرد: هورست زهوفر طی اظهاراتی در مصاحبه با اشپیگل اعلام کرده بود که مرکل همچنان در سبک سیاسی خود نقص‌هایی دارد.؛ مرکل با اعلام لیست پیشنهادی وزرای جدید یکی از مهمترین مخالفان خود از بدنه مسیحی دموکرات‌ها را به عنوان وزیر بهداشت معرفی کرد. ینز اسپان یکی از جدی‌ترین مخالفان مرکل در سیاست‌های مهاجرتی است؛ علاوه بر این وزیر، وزیر پیشنهادی آموزش و تحقیقات نیز یکی دیگر از سورپرایزهای مرکل در کابینه جدید به شمار می‌آید. «آنیا کارلیزک» با ۴۷ سال سن می‌تواند پاسخی به منتقدان مرکل در موضوع عدم جوان‌گرایی باشد. بسیاری ضعف احزاب مسیحی و کاهش محبوبیت آنها را کهولت سن سیاسیون و چهره‌های تکراری می‌دانستند. حال باید دید که با این تغییرات مرکل می‌تواند رضایت دو طیف ناراضی راستگرا و محافظه‌کار را دوباره به دست بیاورد؟ اعضای حزب مسیحی دموکرات در ابتدا با موافقت ۹۸ درصدی، اولین گام جدید در حمایت از مرکل جهت تشکیل دولت جدید با سوسیال دموکرات‌ها را برداشتند.
