هدف قرار دادن کردها توسط ارتش سوریه متصور نیست/ برنامه آمریکا در سوریه دراز مدت است

«قاسم محبعلی» مدیرکل سابق خاورمیانه وزارت خارجه در تحلیل تاثیر حضور نیروهای ارتش سوریه در شهر عفرین بر روند عملیات شاخه زیتون در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: از ابتدای شروع «عملیات شاخه زیتون» و از زمانی که ترکیه شروع این عملیات را رسماً اعلام کرد، همگان بر این عقیده بودند که احتمال دارد ارتش سوریه با کردهای مستقر در عفرین به توافق برسد و وارد این محدوده شود اما تا به امروز اختلاف بر سر نحوه استقرار و چگونگی ورود ارتش سوریه به این شهر بود و نهایتاً توافق بر این شد که نیروهای سوریه وارد منطقه مذکور شوند. باید توجه داشته باشیم که در پرونده سوریه درگیری‌های متعدد و همچنین بازیگران متنوع وجود دارد و هر کدام سعی دارند تا این بحران را به طرف مقابل خود سوق داده و جریانات میدانی را به سوی آنها هدایت کنند.

وی افزود: دلیل اثبات این موضوع تنها بحث منافع سیاسی یا میدانی نیست بلکه کسب حداقل منافع آن هم در مدت زمان بسیار کوتاه یکی از این اهداف به شمار می‌رود؛ به عنوان مثال روسیه و متحدان آن در مورد عملیات شاخه زیتون از این خروجی خوشحال بودند که درگیری با کردها منجر به مناقشه میان آمریکا و ترکیه شود و طرف غربی هم چنین نیتی را برای خود متصور بود از این منظر عده‌ای معتقدند که ورود ارتش سوریه به عفرین می‌تواند منافع آنکارا را تامین کند اما باید ببینیم که آیا ترک‌ها از عفرین و مواضع خود عقب‌نشینی خواهند کرد یا خیر؟

آمریکا به دنبال آن بود تا با تقویت کردها در مناطق مشخص پیمان سه‌جانبه روسیه، ایران و ترکیه را که در مذاکرات آستانه منعقد شده بود متزلزل کند؛ حتی آنها به دنبال درگیری کردی – ترکی بودند اما مساله اصلی اینجاست که باید ببینیم خروجی استقرار ارتش سوریه با سیاست کدام یک از طرفین هماهنگ خواهد بود.

این تحلیلگر مسائل منطقه با تاکید بر اینکه هم‌پیمانی‌ها در سوریه گذرا خواهد بود گفت: باید توجه داشت که اتحادها و پیمان‌ها در سوریه بر اساس مصلحت‌های موقتی شکل می‌گیرد. حتی ممکن است ترکیه و روسیه در بسیاری از محورها با یکدیگر همپوشانی داشته و امتیازهایی میان آنها رد و بدل شود اما باید دید که این مناسبات تا چه حد ادامه دار خواهد بود. علاوه بر این وضعیت باید توجه داشته باشیم که ترکیه از زمان شروع عملیات شاخه زیتون تا به امروز هیچ دستاوردی در عفرین نداشته است و اتفاقاً هزینه‌های زیادی بر آنکارا بار شده است، لذا باید دید که وضعیت فعلی چگونه بر اساس سیاست بازیگران تطبیق داده می‌شود.

وی در پایان تصریح کرد: در گذشته روابط نسبتاً خوبی میان سوریه و کردها وجود داشته و به دلیل برخی از ریشه‌های ایدئولوژیک و قومی، این جریان در زمین سوریه فعال بوده است. از این جهت به نظر بعید می‌رسد که دولت دمشق عامل کردی را نادید گرفته و یا از بین ببرد؛ چراکه سوریه همچنان به روابط خود با ترکیه و آمریکا شک دارد. مساله این است که سیاست ایالات متحده در سوریه کاملاً دراز مدت خواهد است. مدل این سیاست‌ها را در افغانستان و زمانی که شوروی وارد این کشور شد، می‌بینیم. در آن برهه واشنگتن با تقویت چریک‌ها در افغانستان توانست شوروی را به حاشیه براند و در سوریه هم چنین وضعیتی حاکم خواهد بود؛ از این جهت برنامه‌ ایالات متحده در سوریه مقطعی نیست و دارای تداوم درازمدت خواهد بود، اما کردها در نگاه ایالات متحده به دلیل اینکه همانند اعراب درگیر مسائلی مانند اسلام سیاسی، افراط‌گری و فرقه‌گرایی نیستند به عنوان یک متغیر تاثیرگذار مورد سرمایه‌گذاری قرار می‌گیرند. لذا آینده جریان کردی در سوریه تا حدودی به سیاست‌های آینده آمریکا در سوریه و خاورمیانه بستگی دارد.