امیراحمدیان در گفت‌وگو با ایلنا بررسی کرد:
تلاش روسیه در سوچی بی‌فایده است/ بدون حضور جریان‌های بومی سوریه، هیچ تغییری در صحنه سیاسی روی نمی‌دهد
مسکو تمایل دارد دولت آینده سوریه را خودش مشخص کند تا بتواند نهایت بهره‌برداری را از این پرونده صورت دهد اما خلاء حضور جریان‌های بومی مانع از محقق شدن این سناریو خواهد شد.
«بهرام امیراحمدیان» کارشناس مسائل روسیه در تشریح ابعاد فرایند آماده‌سازی کنگره ملی سوریه توسط روسیه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: نکته‌ای که درمورد نشست سوچی باید به آن اشاره شود، این است که روسیه سعی دارد ابتکار عمل در سوریه را به دست گرفته و در این خصوص موضوعات مختلفی باید مورد تحلیل قرار بگیرد. در حقیقت این وضعیت نشان می‌دهد که مسکو نقش بزرگی برای خودش در پرونده سوریه قائل است. به گونه‌ای که در سال‌های گذشته روسیه به تمامی اتفاقات رخ داده در سوریه به جای دمشق پاسخ داده و به نوعی نقش قَیِم این کشور را عهده‌دار شده که این موضوع می‌تواند بین بازیگران داخلی سوریه تضاد ایجاد کند. برخی از جریان‌های داخلی سوریه خود را محق می‌دانند که به نفع منافعشان فعالیت کنند اما شاهد هستیم که در پرونده سوریه آنها نادیده گرفته می‌شوند.
وی ادامه داد: اگر نشست سوچی توسط سازمان ملل برگزار می‌شد و روسیه به عنوان یک عضو همانند دیگر کشورها و بازیگران، در آن حضور داشت، می‌توانستیم آینده نسبتاً مشخصی را برای آن متصور باشیم؛ چراکه مخالفان دولت سوریه و حتی جریان‌های موافق هر کدام خواستار زندگی در سوریه هستند و از این جهت لازم است تا بومیان این کشور در نشست حضور داشته باشند و اظهارنظر کنند. لذا با توجه به اینکه برخی از جریان‌های مخالف در داخل سوریه در نشست سوچی حضور نخواهند داشت، نمی‌توان آینده روشنی برای مذاکرات که قرار است در اواخر ژانویه برگزار شود متصور بود.
سوریه تبدیل به یک پرونده بسیار پیچیده شده که صحنه‌گردان اصلی آن روسیه است. مسکو می‌خواهد چینش نیروها را خودش انتخاب کند و در مقابل، شاهد هستیم معارضان تمایلی به شرکت در سوچی ندارند؛ چراکه آنها احساس می‌کنند در تقسیم منافع جایگاهی ندارند. اینکه می‌بینیم کشورهایی مانند اردن، عراق، لبنان، مصر و سایر همسایگان سوریه در نشست سوچی دعوت شده‌اند دلیل کاملاً مشخصی دارد؛ به گونه‌ای که برای همسایه‌های سوریه مهم است که چه دولتی در آنجا مستقر خواهد شد. اما موضوعی که باید به آن اشاره شود، اظهارات مقام‌های آنکارا است. ترکیه اعلام کرده که در خصوص حمله نظامی به عفرین با روسیه هماهنگ بوده و این نشان می‌دهد که مسکو به جای دمشق تصمیم‌گیرنده است. این موضوع می‌تواند در روند صلح سوریه شکاف ایجاد کند و این پرونده را به حاشیه بکشاند.
این استاد دانشگاه با اشاره به عدم حضور کردهای سوریه در نشست گفت‌وگوهای ملی بیان کرد: عدم حضور کردها در نشست سوچی، موضوع بسیار مهمی است. به‌رغم آن‌که رسانه‌ها کمتر به این موضوع پرداخته‌اند اما باید اشاره کنم که کردها در زمان مبارزه با داعش بسیار فعال بودند و زمانی که کوبانی توسط کردها آزاد شد ترکیه تا حد زیادی از مواضع خود عقب‌نشینی کرد و اوضاع تا حدودی آرام شد. لذا مولفه‌ها نشان می‌دهد که حمله ترکیه به عفرین یک نشانگر مفهومی به حساب می‌آید که آن هم وحشت ترکیه از کردها است و البته این موضوع به بهانه‌ای برای این سناریو تبدیل شد. لذا مبارزات ایذایی برای روسیه، ترکیه و حتی سوریه می‌تواند مشکل آفرین باشد و از جهت دیگر حضور آمریکا هم این معادله را به هم زده است.
وی در پاسخ به این پرسش که عدم حضور بخشی از جریان‌های سوری در نشست سوچی چه تاثیری بر این مذاکرات خواهد داشت، گفت: تا زمانی که تقسیم قدرت در سوریه انجام نشود، اتفاق خاصی در این پرونده رخ نخواهد داد. چراکه روسیه علاقمند است تا دولت مطلوب خود با آرایش پیشنهادی مسکو را در دمشق مستقر کند تا به نوعی سوریه به عنوان پایگاه ثابت حضور مسکو در خاورمیانه مطرح شود. اما واقعیت این است که علاوه بر این موضوع بحث بازسازی سوریه به میان می‌آید که شاهد هستیم در نشست سوچی و حتی سایر مذاکرات اشاره‌ای به آن نمی‌شود. تصاویر، فیلم‌ها و مستنداتی که وجود دارد نشان دهنده آن است که هزینه‌ای بسیار سنگین برای سوریه باید پرداخت شود تا شاید این کشور به روزهای اول خود بازگردد. بدون تردید این هزینه را روسیه که در تحریم اتحادیه اروپا است و اقتصاد آن تا حدی با مشکل مواجه شده تامین نخواهد کرد و همین طور ایران هم بر اساس مشکلات اقتصادی خود نمی‌تواند دست به چنین کاری بزند. حتی آمریکا و سایر بازیگران هم توان پرداخت مالی برای بازسازی سوریه را ندارند و تمامی این متغیرها باعث می‌شود تا آینده روشنی برای پرونده سوریه حداقل در کوتاه‌مدت و میان مدت متصور نباشیم.
امیراحمدیان در پایان با تاکید بر اینکه تدوین قانون اساسی سوریه بدون حضور جریانات داخلی این کشور با مشکل مواجه خواهد شد، تصریح کرد: تدوین قانون اساسی سوریه یکی از مسائلی است که باعث می‌شود که بحران دیگری در سوریه به وجود بیاید. چراکه حجم زیادی از شهروندان و جمعیت سوریه در خارج از خاک این کشور اقامت دارند یا در قالب پناهجو به کشورهای اروپا گریخته‌اند؛ بنابراین تا زمانی که این حجم از شهروندان سوریه به خاک خود بازنگردند نمی‌توان تصمیم جدی و سازنده در مورد قانون اساسی یا انتخابات اتخاذ کرد. از سوی دیگر دعوت چهار عضو دائم شورای امنیت توسط روسیه برای شرکت در مذاکرات سوچی یک «فاکتور جنگ» به حساب می‌آید. چراکه مسکو در صدد است که از این کشورها برای ورود به پرونده سوریه به نفع خود استفاده کند و به نوعی به فضای گفت‌وگوی ملی سوریه و عملکرد خود جنبه بین‌المللی بدهد که باید ببینیم آیا چهار کشور اعم از فرانسه، چین، بریتانیا و آمریکا در این مذاکرات حاضر خواهند شد یا خیر.
