مجلسی: ترامپ را باید «قذافی آمریکایی» دانست/ از نظر مردم، کابینه فعلی آلوده به ویروس خیانت است

«فریدون مجلسی» تحلیلگر مسائل آمریکا در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در تحلیل کارنامه ترامپ پس از گذشت یک سال از ورود به کاخ‌سفید عنوان کرد: ورود ترامپ به کاخ‌سفید یک حقیقت نهفته را برای آمریکا، مردم این کشور و جهان آشکار کرد و آن این است که جهان از حالت تک‌قطبی بیرون آمده است. پس از فروپاشی شوروری، ایالات متحده دنیا را به یک تک‌قطبی اختصاصی تبدیل کرده بود اما ترامپ موجب شد تا این وضعیت تا حد بسیار زیادی از بین برود؛ دنیا دریافته بود که جهان به سمت چند قطبی پیش خواهد رفت اما ترامپ همچنان در این فکر بود که جهان تک قطبی است و بدون درک اینکه باید رهبری جهان در شان آن باشد، موجب شد تا تمامی سناریوهای سلطه آمریکا بر دنیا فرو بریزد.

وی افزود: ترامپ را باید یک رهبر جنجالی دانست و به نظر من او «نسخه آمریکایی قذافی» است. در امتداد رفتار خارج از عرف او، گروه‌ها و جناح‌های منتسب به رئیس‌جمهوری آمریکا دست به سینه کنار او ایستادند و این مدل جدیدی از استبداد داخلی را نمایان می‌کند. در گذشته در آمریکا میان رئیس و مرئوس یک برابری و رابطه نسبی وجود داشت اما در وضعیت فعلی و به صورت بی‌سابقه می‌بینیم که چنین حالتی وجود ندارد. وجود افرادی که با تملق و چاپلوسی در کنار او دست به سینه ایستادند برای مردم ایالات متحده قابل تحمل نیست؛ چراکه از منظر شهروندان ایالات متحده بسیاری از این اشخاص آلوده هستند.

در یک سال گذشته شاهد هستیم که اطرافیان ترامپ حرمت یکدیگر را از حیث اخلاق سیاسی نگه نداشتند و هر شخصی که وارد کاخ سفید شد نهایتاً طی یک ماه برای او پرونده می‌ساختند و او به صورت خودکار به حاشیه می رفت. نکته‌ای دیگر که موجب تزلزل چهره کاخ‌سفید در طول ۱۲ ماه گذشته شده این است که ترامپ کاخ‌سفید را شرکت خانوادگی خود به حساب آورده و از آن به عنوان یک کسب وکار خانوادگی یاد می‌کند؛ این یعنی فروریختن عظمت ایالات متحده به جای ترمیم آن و دقیقاً بر خلاف شعار انتخاباتی ترامپ است.

این دیپلمات سابق کشورمان با بیان اینکه عملکرد ترامپ در سیاست داخلی آمریکا دقیقاً بر خلاف منافع مردم آمریکاست، گفت: اینکه دیده می‌شود قانون بیمه همگانی اوباما توسط ترامپ و کنگره نقض می‌شود یا قوانین مالیاتی سنگین به نفع ثروتمندان به تصویب می‌رسد دقیقاً نشان می‌دهد که جریان حاکم بر کاخ‌سفید ضد مردم ایالات متحده عمل کرده است. در طول یک سال گذشته و با توجه به اعتراض‌های مردمی این مفهوم پدیدار می‌شود که مردم در حال بیدار شدن هستند و تماماً درک می‌کنند که شعارهای پوپولیستی به ضرر آنها تمام شده است. از این جهت اگر ترامپ موفق شود دور نخست ریاست‌جمهوری خود را با موفقیت به پایان برساند، شانس دیگری برای دور دوم نخواهد داشت.

وی ادامه داد: در عرصه سیاست خارجی، ورود ترامپ به کاخ سفید انسجام جهانی را به عنوان یک رهبر بین‌المللی به هم ریخت؛ چراکه وی دائما در حال دروغ گفتن است و در ادبیات سیاسی ایالات متحده دورغ به دنیا و ملت جرم بسیار بزرگی قلمداد می‌شود. روسای جمهوری مانند نیکسون و کلینتون به دلیل دروغ‌گویی تا سر حد سقوط پیش رفتند. از این جهت است که این کودک ۷۱ ساله همچنان متوجه نشده که دروغ در ایالات متحده چه بهای سنگینی را به همراه دارد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به سیاست‌های غلط ترامپ در عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای تصریح کرد: نزدیک شدن به عربستان و رقص شمشیر او در ریاض به نوعی سقوط دموکراسی در دنیا و ایالات متحده بود. درگیری او با کشورهای عضو ناتو برای کاهش هزینه و همچنین نقض پیمان‌های بین‌المللی نمونه دیگری از عملکرد غیرحرفه‌ای ترامپ در طول یک سال گذشته است. مساله دیگری که متاسفانه در روزهای اخیر در میان انبوهی از اخبار دفن شد، قطع کمک‌های ایالات متحده به فلسطین بود. باید توجه کرد که این کمک‌ها در چارچوب کمک‌های سازمان ملل و برای آموزش فلسطینی‌ها اعطا می‌شد و قطع آن برای ادامه آموزش خطر ظهور و گرایش جوانان به سمت تروریسم را افزایش خواهد داد و این کار یک خطای استراتژیک از سمت ترامپ به حساب می‌آید.

بخش دیگری از کارنامه یک سال گذشته ترامپ را باید در قبال ایران دنبال کرد. اینکه امروز دیده می‌شود کشورهای عضو اتحادیه از برجام حمایت می‌کنند تنها به دلیل منافع آنها نیست؛ بلکه تا حد زیادی مساله اختلاف ترامپ و رقابت با اروپا در حمایت از اسرائیل مطرح است.

مجلسی با تاکید بر این که تهدید‌های چهارگانه خارجی دولت ترامپ را با چالش روبه‌رو خواهند کرد، اظهار داشت: در تهدیدشناسی علیه ترامپ ذکر چندین مساله در مقیاس جهانی، ضروری به نظر می‌رسد. نخست خیزش «چین» از حیث نظامی - اقتصادی  و شتاب آن به سمت پیشرفت‌های عظیم صنعتی و علمی است. دوم ترمیم ساختار سیاسی و نظامی «روسیه» خواهد بود؛ چراکه مسکو دارای پیشینه‌های بسیار قدیمی و ریشه‌دار فرهنگی، نظامی، اقتصادی و علمی است که می‌تواند رو به روی ایالات متحده قرار بگیرد و ترامپ را تهدید ‌کند.

وی اذعان کرد: مولفه سوم تهدید را باید «هند» دانست. دنیا در تحلیل‌های خود نگاه ویژه‌ای به تحولات اتفاق افتاده در هند ندارد اما باید بدانیم که این کشور اکنون قدرت بزرگ صنعتی، نظامی و اقتصادی به شمار می‌رود و بالاخره چهارمین عنصر تهدید آمریکای ترامپ، «برزیل» است. به گونه‌ای که این کشور مجدداً به ریل توسعه اقتصادی بازگشته و تمامی این چهارگزینه به علاوه توسعه صنعتی و اقتصادی اروپا تهدید اصلی برای ایالات متحده به حساب می‌آید. از این جهت است که می‌گویم ترامپ نمی‌تواند رهبر مناسبی در جهان چند قطبی به حساب بیاید.

 ایران می تواند با استفاده از ظرفیت اجماع‌سازی از جهالت ترامپ به نفع خود استفاده کند چرا که دنیا تک‌قطبی نیست و ندانم‌کاری‌های ترامپ می‌تواند به نفع تهران تمام شود.

این پژوهشگر مسائل سیاسی در تشریح سیاست خاورمیانه‌ای ترامپ طی یک سال گذشته خاطرنشان کرد: در سیاست خارجی فعلی ایالات متحده، «رکس تیلرسون» نسبت به ترامپ عاقلانه‌تر رفتار می‌کند اما اختلافات آن با کاخ‌سفید همچنان پایدار است. از این جهت در مورد سیاست خاورمیانه‌ای ایالات متحده باید بگویم که توجه ترامپ به سمت اسرائیل و  عربستان است و تا حد زیادی با این دو «متغیر منفی» در منطقه هماهنگ است. در مورد اقلیم کردستان شاهد بودیم که سیاست آمریکا بسیار پنهان بود اما تا حد زیادی اسرائیل به میدان آمد. از این جهت ایالات متحده در این فکر است که اقلیم خودمختار کردستان عراق می‌تواند مدلی مفید برای سوریه باشد و این موضوع نشان می‌دهد که راهبرد ایالات متحده در منطقه آن هم در دوره ترامپ تا حد زیادی پنهان و نامعلوم خواهد بود.

وی در پایان با اشاره به سیاست آمریکا در عراق تاکید کرد: توهم اینکه ایران بتواند رابطه سلطه‌آمیز با دولت آینده عراق داشته باشد کاملاً غلط است؛ چراکه سناریوهای آمریکا در عراق با توجه به پیشینه حضور آن ممکن است بغداد را در شرایطی قرار دهد که بین واشنگتن و تهران یکی را انتخاب کند. از این منظر بازی سیاست خارجی ترامپ در منطقه بسیار پیچیده و البته در عراق بسیار ظریف و مهم است؛ به گونه‌ای که نمی‌توان در این کشور از راهبرد «بازی برادر بزرگ‌تر» استفاده کرد.