استاد دانشگاه آکسفورد در گفت‌وگو با ایلنا:
آمریکای ترامپ بر خلاف نظام‌بین‌الملل حرکت می‌کند/ حیات سیاسی کاخ‌سفید در گرو انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره
با گذشت یک سال از ورود رئیس‌جمهوری آمریکا به کاخ‌سفید همچنان شاهد قرائت برعکس او و تیمش از سیاست و ارزش‌های آمریکا هستیم و این در حالی است که جهان علیه او گام بر می‌دارد.
«فرهنگ جهانپور» استاد دانشگاه آکسفورد در تحلیل عملکرد ترامپ در سالگرد ورود وی به کاخ‌سفید در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: یک سال قبل در میان حیرت و ناباوری بسیاری از مردم در داخل و خارج آمریکا، دونالد ترامپ به کاخ‌سفید راه یافت و به عنوان چهل و پنجمین رئیس‌جمهوری آمریکا کار خود را آغاز کرد. او در دوران مبارزات انتخاباتی ۱۶ نفر از بهترین کاندیدادهای حزب جمهوری‌خواه را شکست داد و همچنین بر هیلاری کلینتون که خیلی‌ها موفقیت او را قطعی میدانستند، پیروز شد. از آغاز انتخاب خیلی‌ها امکان ادامه فعالیت او در مقام رئیس‌جمهوری را بعید میدانستند، ولی با گذشت زمان به این نتیجه رسیدند که او را دست کم گرفته بودند و باید در نظراتشان درباره او تجدیدنظر کنند. ناظران جهانی هم باید نظر خود را درباره ایشان تغییر بدهند چراکه به احتمال زیاد ایشان تا پایان دوره چهار ساله خود در مقام رئیس جمهوری باقی خواهد ماند.
وی ادامه داد: دوران ریاست‌جمهوری ترامپ با مشکلات و چالش‌های فراوان همراه است؛ کمی پس از انتخاب او، تظاهرات زیادی در سراسر آمریکا علیه دولت صورت گرفت. جامعه زنان آمریکا که برخی گفته‌های ترامپ را توهین به خود تلقی می‌کردند به انضمام سیاه‌پوستان و مهاجران آمریکای لاتین که بعضی سیاست‌های او را نژادپرستانه میدانستند و همچنین تعداد زیادی از جوانان دست چپی که نظرات او را دست‌راستی و افراطی می‌پنداشتند، تظاهرات گسترده‌ای را علیه او ترتیب دادند؛ البته به این آمار باید مسلمانان که او را فردی اسلام‌ستیز می‌دانند را نیز اضافه کرد. در این راستا روشنفکران و آزاد اندیشان زیادی که نظرات ترامپ را مرتجعانه و مخالف با ایده‌آل‌ها و ارزش‌های آمریکایی میدانستند مقالات فراوانی علیه او نوشتند که مجموعاً نشان می‌دهد ترامپ در داخل آمریکا با اقبال عمومی روبه‌رو نبوده است.
یکی از اولین اقدامات ترامپ منع ورود مهاجران و پناهجویان از شش کشور اسلامی از جمله ایران به بهانه مبارزه با تروریسم بود. این تصمیم با مخالفت‌های فراوان روبه‌رو شد و چند دادگاه در آمریکا از اجرای آن پیشگیری کردند، ولی با اعمال تغییرات جزئی، دادگاه عالی آمریکا حکم به اجرای آن قانون داد. باید یادآور شد که هیچ عمل تروریستی توسط اتباع هیچ‌کدام از آن شش کشور در خاک آمریکا انجام نشده است. از طرف دیگر اتباع چند کشور دیگر که اقدم‌های تروریستی فراوانی را در آمریکا مرتکب شده بودند، از جمله حمله ۱۱ سپتامبر، در لیست کشور‌های ممنوع الورود قرار نگرفتند.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به ریشه سیاست‌های افراطی ترامپ گفت: ترامپ تعدادی از دست راستی های افراطی را به عنوان دستیاران و اعضای تیم خود انتخاب کرد، ولی در طول چند ماه اول تعدادی از آنان مجبور به استعفا شدند؛ این همان موضوعی است که در تاریخ آمریکا بی‌سابقه بوده است. به گونه‌ای که «مایک فلین» که یک ژنرال بازنشسته بود و نظرات افراطی ضد ایرانی و ضد اسلامی داشت و به عنوان مشاور امنیتی منصوب شده بود و فقط چند هفته پس از شروع به کار دولت جدید به دلیل روابط محرمانه با مقام‌های روسی مجبور به استعفا شد و هنوز در معرض پیگرد قانونی است.
وی افزود: «شان اسپایسر» که به عنوان سخنگوی کاخ‌سفید انتخاب شده بود مورد تمسخر فراوان قرار گرفت و از کار خود استعفا داد. همچنین «استیو بنن» که یک دست‌راستی افراطی با نظرات نژاد پرستانه بود و به عنوان تئوریسین و استراتژیست کاخ‌سفید به شمار می‌رفت هم مجبور به استعفا شد. اینها فقط چند نفر از شاخص‌ترین همکاران ترامپ بودند که در ظرف چند ماه تیم او را رها کردند. تحقیقات درباره چند نفر دیگر از نزدیکان ترامپ هنوز ادامه دارد و امکان استعفا یا بر کناری افراد دیگر خارج از انتظار نیست. یک سال پس از انتخاب به مقام ریاست‌جمهوری، ترامپ از کمترین میزان محبوبیت در مقایسه با دیگر روسای جمهوری آمریکا در طول تاریخ آن کشور برخوردار است و این به خوبی گویای کارنامه یک ساله او در محور سیاست داخلی خواهد بود.
در سطح جهانی هم سیاست‌های ترامپ مورد انتقاد فراوان قرار گرفته است. با وجود اینکه ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی، حمله شدیدی به عربستان به دلیل حمایت از تروریسم کرده بود، اما پس از ورود به کاخ‌سفید اولین سفر خارجی خود را به عربستان انجام داد و در بین تشریفات فراوان قرار داد‌های چند صد میلیارد دلاری با سعودی‌ها امضا کرد که نشان دهنده عدول وی از شعارهای انتخاباتی‌اش است.
جهانپور با بیان اینکه ایران یکی دیگر از محورهای غلطی سیاست خارجی ترامپ در طول یک سال گذشته بوده، عنوان کرد: در عین حال با وجود اینکه ایران برای بیش از دو سال با شش قدرت جهانی درباره برنامه اتمی گفت‌وگو کرده و به توافق رسیده بود، و شورای امنیت سازمان ملل هم در قطعنامه ۲۲۳۱ آنرا مورد تأیید قرار داده است، بازهم ترامپ شدیداً به ایران حمله کرد. او از آغاز رسیدن به قدرت سعی کرده که برجام را باطل کرده و تحریم‌‌های جدیدی را بر ایران تحمیل کند، ولی این تصمیم او با مخالفت جهانی روبه‌رو شده است. چراکه علاوه بر چین و روسیه، سه کشور اروپایی که قرار داد را امضاء کرده بودند به شدت با او مخالفت کردند.
وی تصریح کرد: ترامپ از ادامه تأیید پایبندی ایران به برجام خودداری کرد و قرارداد را برای باز نگری به کنگره فرستاد، ولی کنگره از انجام تغییراتی در برجام سر باز زد و آن را به رئیس جمهور برگرداند. در آغاز ماه ژانویه ترامپ مجبور به تایید مجدد برجام شد ولی سه ماه دیگر به کنگره و هم‌پیمانان اروپایی خود مهلت داده تا در آن بازنگری کنند، ولی با توجه به پایبندی ایران به برجام و تایید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران، گمان نمی‌رود که بتواند آن قرارداد را ملغی کند؛ تمامی این وضعیت نشان می‌دهد که ترامپ دقیقاً می‌خواهد بر خلاف عرف و ساختارهای بین‌المللی گام بردارد که چیزی جز تضعیف چهره او را به ارمغان نمی‌آورد.
یکی از اقدام‌های ترامپ که با مخالفت شدید جهانی روبه‌رو شد، تصمیم او به خروج از توافق آب و هوای پاریس بود. ترامپ با این اقدام، آمریکا را در سطح جهان منزوی کرده است؛ چراکه تقریباً تمام کشور‌های جهان پایبندی خود به آن توافق را اعلام کردند. یکی دیگر از اقدام‌های سوال برانگیز ترامپ شناسایی بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل بود. علاوه بر تظاهرات گسترده در سطح جهان، در شورای امنیت این اقدام محکوم شد و ۱۴ عضو شورا، از جمله نزدیک‌ترین متحدان آمریکا در اروپا، با آمریکا مخالفت کردند و واشنگتن به تنهایی با مخالفت جهانی روبه‌رو شد و آن قطعنامه را وتو کرد. در مجمع عمومی سازمان ملل نیز آمریکا با شکست بزرگی روبه‌رو شد که باز هم ناکامی ساکن کاخ‌سفید را رقم زد.
استاد دانشگاه آکسفورد در پایان خاطرنشان کرد: ترامپ موفق شد لایحه مالیات در آمریکا را به تصویب کنگره برساند. در نتیجه بازار بورس آمریکا به بالاترین سطح خود در طول تاریخ رسیده است. با وجود مخالفت اکثریت مردم آمریکا با سیاست‌های ترامپ، محبوبیت او در بین پایگاه اجتماعی خود تا حدودی حفظ شده است. در نتیجه گمان می‌رود که او بتواند دوران ریاست جمهوری خود را حتی به سختی به اتمام برساند. باید توجه داشت که انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا در ماه نوامبر امسال برگزار میشود، و احتمال دارد که محافظه‌کاران اکثریت خود را در کنگره از دست بدهند. در آن صورت، مشکلات ترامپ افزون خواهد شد، و آینده روابط او با کنگره با اکثریت دموکرات قابل پیش‌بینی نیست.
