قهرمانپور در گفتوگو با ایلنا:
تدوین قانون اساسی سوریه در نشست سوچی محقق نمیشود/ تشکیل دولت فدرال کُردی، چالش اساسی مسکو و آنکارا
اختلاف اساسی ترکیه و روسیه در پرونده سوریه بر سر فعالیت کردهای سوریه و حمایت مسکو از آنهاست و این موضوع میتواند از سرعت تحولات سیاسی مثبت بکاهد.
«رحمان قهرمانپور» کارشناس مسائل ترکیه با اشاره به تنش جدید میان ترکیه و روسیه در مورد کردهای سوریه در گفتوگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: اختلافات ترکیه و روسیه در مورد پرونده سوریه موضوع جدیدی نیست؛ روسیه توانسته در ماههای اخیر و تقریباً از سال گذشته، ترکیه را نسبت به برخی از موضوعات متقاعد کند اما اینکه به یکباره دیده میشود فرمانده ی.پ.گ (یگانهای مدافع خلق) به مسکو سفر میکند و در مورد برخی از موضوعها با کرملین به گفتوگو میپردازد، مسالهای است که ترکیه را عصبانی میکند. در داخل آنکارا عده زیادی معتقدند که ی.پ.گ وجهه دموکراتیک ندارد و با سایر جریانهای کردی در ارتباط مستقیم است؛ از این منظر باید بگوییم که اختلافات میان مسکو و آنکارا تنها در مورد کردهای سوریه نیست بلکه مسایل دیگری مانند حیات سیاسی بشار اسد هم به عنوان اختلافات در این بین مطرح است؛ اما روسیه سعی دارد تا بتواند ترکیه را تا حدودی مهار کرده و در نهایت آن را براساس راهبرد خود هدایت کند.
وی ادامه داد: حداقل شش تا هفت ماه آینده رویه جاری در پرونده سوریه، تثبیت مناطق کاهش تنش توسط ترکیه و روسیه خواهد بود؛ بنابراین به نظر نمیرسد که تنش جدی در این بین دیده شود. از این جهت در گفتوگوهای سوچی بحث مورد نظر میان طرفین این پرونده تثبیت صلح نسبی خواهد بود. البته اولویت ترکیه مقابله با نظام فدرالی در سوریه است و از سوی دیگر روسیه هم سعی دارد سیاستهای خود را در راستای نظام فدرالی تبیین کند اما در بسیاری از سطوح این وضعیت با سیاستهای روسیه در تضاد است. چراکه نظام فدرالی زمانی میتواند حاکمیت قدرتمند به حساب بیاید که دولت مرکزی از استقلال و قدرت کافی برخوردار باشد؛ به عبارت دیگر در زمان برقراری صلح نیاز است تا یک دولت مرکزی قدرتمند بر سر کار باشد تا بتواند نظام فدرالی را به صورت صحیح انتخاب یا هدایت کند. باید دید روسیه نظام فدرالی در سوریه را به عنوان راهبرد خود مطرح میکند یا این موضوع طرح پیشنهادی آن است.
این تحلیلگر مسائل بینالملل در تشریح مواضع ترکیه نسبت به تشکیل نظام فدرالی در سوریه، گفت: یکی دیگر از مولفههایی که باید در تبیین نظام فدرالی مورد نظر قرار بگیرد، این است که ساختار سیاسی کشور مورد نظر به چه صورت خواهد بود؟ آیا نظام پارلمانی مستقر خواهد شد یا مدلهای دیگر مورد تصویب قرار میگیرد. به عنوان مثال در مورد دیدگاه ترکیه، باید به پرونده اقلیم کردستان عراق نگاه کرد. در بحث اقلیم کردستان ترکها در طی دوران اخیر روابط خوبی با بارزانی داشتند اما در اواخر و در زمان برگزاری همهپرسی این رابطه تا حدودی تیره و تار شد حتی با نگاهی به مدلهای امتحان شده از سوی آنکارا می بینیم که ترکیه در ابتدا با بسیاری از مسایل مانند اقلیم کردستان مخالفت میکند اما پس مدتی آرام آرام همکاری سیاسی و اقتصادی با آنها را در دستور کار قرار میدهد.
ترکیه بیشتر به دنبال کاهش تهدید امنیت ملی خود از ناحیه کردهای سوریه است و اگر نتواند جلوی فدرالی شدن سوریه را بگیرد، مجبور است تا به این موضوع تن دهد؛ به شرطی که آنکارا بتواند قراردادی برای مهار کردها و کاهش تهدید امنیت خود منعقد کند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: ترکیه در عملیات سپر فرات رسماً اعلام کرد که هدف این عملیات قطع ارتباط کانتونها و مناطق کردی با یکدیگر است تا نهایتاً تامین امنیت ملی خود را از این راه محقق کند که در این بین ادلب و عفرین مطرح است. باید بدانیم که حضور ترکیه در نزدیکی این دو منطقه تا حد زیادی به توافق آستانه بر می گردد اما به دلیل عدم وجود دولت قدرتمند در سوریه آنکارا به صورت قانونی در آنجا فعالیت نخواهد کرد. بنابراین در گفتوگوهای سوچی بحث تدوین و تبیین قانون اساسی مطرح نخواهد شد اما توافقهای کوچک مانند مذاکره با ارتشآزاد، کردهای شمال سوریه و غیره در دستور کار قرار خواهد گرفت.