خرم در گفتوگو با ایلنا:
هدف نیکی هیلی افزایش «آرای غایب و ممتنع» در مجمع عمومی است/ کشورهای ضربهپذیر در فهرست اقدام بعدی
دولتهای حاضر در جلسه مجمع عمومی سازمان ملل اگر بتوانند پیشنویس را تایید کنند، ضمانت اجرای قطعنامه همانند شورای امنیت خواهد بود و میتواند چالش جدید اسرائیل و آمریکا تلقی شود.
«سیدعلی خرم» سفیر سابق ایران در مقر اروپایی سازمان ملل در تشریح ماهیت مواضع اخیر نیکی هیلی در گفتوگو با خبرنگار ایلنا بیان کرد: موضعگیری سفیر و نماینده کشوری مانند ایالات متحده در سازمان ملل که علیه جامعه ملل متحد صورت گرفت، مایه شرمندگی است. اظهارات اخیر نیکی هیلی این موضوع را اثبات میکند که اگر بسیاری از کشورها تا به امروز اعلام میکردند که واشنگتن بر آرای آنها تاثیر میگذارد، حرف آنها درست بوده است. از این منظر اظهارنظر روز گذشته نماینده آمریکا در سازمان ملل را باید دخالت در آرای کشورها در سطح بینالمللی بدانیم.
وی افزود: اینکه آمریکا اعلام کرده است در جلسه امروز مجمع عمومی سازمان ملل رفتار سیاسی کشورها را رصد میکند یا نام آنها را به خاطر خواهد سپرد، نشان میدهد که مخاطب ایالات متحده تمامی کشورها است اما کشورهای کوچک و ضربهپذیر در صدر تهدید واشنگتن خواهند بود. این بدان معنی نیست که کشورهای دیگر مانند ترکیه یا سایر کشورهای همسو با نظر آنکارا، تهران و غیره در حاشیه امن قرار دارند؛ اما به هر حال سخنان تهدیدآمیز نیکی هیلی میتواند روی تعداد آرا تاثیر بگذارد. به عبارتی دیگر ممکن است شاهد آن باشیم که تعداد «آرای غائب و ممتنع» افزایش پیدا کند.
این استاد حقوق بینالملل با اشاره به ماهیت حقوقی قطعنامههای مجمع عمومی سازمان ملل عنوان کرد: مجمع عمومی سازمان ملل میتواند بر اساس فرآیندی که آمریکاییها در زمان حیات شوروی آن را تبیین کردند پیشنویسی را تهیه و آن را همانند قطعنامه شورای امنیت به تصویب برساند. برای فهم بهتر این روند باید به وتوی قطعنامه آمریکا علیه کرهشمالی توسط شوروی سابق اشاره کنیم. در آن زمان قرار بود ایالات متحده به پیونگیانگ حمله کند اما شوروی در شورای امنیت قطعنامه واشنگتن را وتو کرد. پس از آن آمریکا برای برونرفت از این وضعیت فرآیندی را در مجمع عمومی سازمانملل بنا کرد که بر اساس آن اگر ۱+۵۰ درصد کشورها به پیشنویس ارائه شده رای میدادند، قطعنامهای با وزن قطعنامههای شورای امنیت به تصویب میرسید. از این جهت ایالات متحده در حالت فعلی (پرونده قدس) از فرآیندی که خود پایهگذاری کرده به شدت ترس دارد و اظهارات هیلی هم در همین راستا ارزیابی میشود.
کشورهای عضو مجمع عمومی سازمان ملل میتوانند علیه وتوی آمریکا در خصوص پیشنویس اخیر که مربوط به بیتالمقدس بود مجدداً پیشنویس دیگری را مطرح و رایگیری صورت دهند؛ اگر رایگیری با آراء مثبت دولتهای حاضر (نیم به علاوه یک از مجموع کشورهای حاضر در فرآیند رایگیری) به پایان برسد، قطعنامه علیه تصمیم ترامپ با ضمانت اجرایی قطعنامههای شورای امنیت صادر خواهد شد و بیت المقدس به عنوان پایتخت فلسطین به جهانیان معرفی میشود.
خرم در پایان با اشاره به صدور قطعنامه یونسکو علیه اسرائیل یادآور شد: یونسکو طی دویست و یکمین نشست عمومی هیات مدیره این سازمان، پیش نویس قطعنامهای با عنوان «فلسطین اشغال شده» که توسط کشورهای سودان، قطر، عمان، مراکش، لبنان، مصر و الجزایر تهیه شده بود را تصویب کرد و اسرائیل را به مثابه «نیروی اشغالگر» در نظر گرفت. در حالت فعلی میتوان این قطعنامه یونسکو را به عنوان «شاهد گفتار» یا سندی برای پیشنویس فعلی مورد نظر قرار داد. درست است که قطعنامه یونسکو الزامآور نیست اما میتواند به عنوان ادله قوی مورد استناد قرار بگیرد. بنابراین با نگاهی به جایگاه حقوقی پرونده قدس و احساس خطر آمریکا از جلسه مجمع عمومی، میتوان درک کرد که چرا نیکی هیلی دست به چنین اقدامی زده است.