طالبان گسترش هجمه و نفوذ علیه ارگ را در دستور کار دارد/ آمریکا به دنبال سازماندهی داعش علیه چین و روسیه

«پیرمحمد ملازهی» تحلیلگر مسائل افغانستان در تشریح آخرین وضعیت امنیتی افغانستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: با نگاهی به آرایش میدانی در افغانستان به این مفهوم دست پیدا می‌کنیم که طالبان نسبت به گذشته از قدرت بالایی در افغانستان برخوردار است و به موازات این موضوع داعش در حال سیطره بر بخش‌های مختلفی از این کشور است. مساله اصلی این است که پس از رونمایی از استراتژی جدید ایالات متحده در افغانستان که توسط ترامپ به امضا رسید، یکی از بندها، به بررسی میدانی افغانستان و سنجش حضور طالبان و داعش و مقایسه آن با یکدیگر اشاره می‌کند. به گونه‌ای که ایالات متحده برای اعزام یا ابقاء نظامیان خود در افغانستان به بررسی و تحلیل آخرین وضعیت میدانی و مناطقی می‌پردازد که بخشی از آن در دست داعش و بخشی دیگر در دست طالبان است و از سوی دیگر میزان تسلط دولت بر مناطق دیگر را مورد سنجش قرار می‌دهد. در آخرین بررسی‌ها و تحلیل‌های منتشر شده از سوی اندیشکده‌های نظامی و امنیتی آمریکا مشخص شده که سیطره طالبان در مناطق مختلف افغانستان همچنان در حال افزایش است اما هیچ اقدامی از سمت آنها صورت نمی‌گیرد.

وی ادامه داد: در مورد داعش باید به این موضوع توجه ویژه شود که این جریان در افغانستان کاملاً متفاوت با داعش در عراق و سوریه است. به صورتی که داده‌ها نشان می‌دهد داعش در ا فغانستان متشکل از معترضان به راهبرد و اقدام‌های طالبان است که به نوعی می‌توان آن را یک انشقاق و جداسازی از بدنه اصلی طالبان نامید و نهایتاً عنوانی به اسم «ولایت خراسان» یا همان داعش افغانستان خلق شد. از این جهت هیچ تردیدی نسبت به حضور داعش در افغانستان و فعالیت‌های وی وجود ندارد اما اینکه برخورد ایالات متحده در استراتژی جدیدش با داعش و طالبان به چه صورت خواهد بود، همچنان مبهم است.

گزارش‌هایی که از سوی نهادهای اطلاعاتی و امنیتی واشنگتن منتشر می‌شود، حاکی از آن است که آمریکا به دنبال سناریویی است تا بتواند حضور خود را در افغانستان ادامه دهد و حتی ممکن است هدف اصلی آن مقابله با داعش و طالبان نباشد؛ به گونه‌ای که در هفته‌ها و ماه‌های اخیر شاهد وقوع چندین انفجار و عملیات‌های انتحاری و مسلحانه در سطح ولایات افغانستان و شهرستان‌های این کشور بوده‌ایم که برخی از آنها را داعش به عهده گرفتند و برخی دیگر توسط طالبان به عهده گرفته شده‌اند. لذا اینکه دیده می‌شود در پایتخت افغانستان تعداد عملیات‌ها گسترش پیدا کرده، پیام تهدید آمیز جدی به دولت وحدت ملی و حتی ایالات متحده قلمداد می‌شود.

این کارشناس مسائل جنوب آسیا در با اشاره به اعمال فشار آمریکا بر پاکستان طی ماه‌های اخیر گفت: قدرتمند شدن طالبان و خیزش یک‌باره داعش در افغانستان نشان می‌دهد که ایالات متحده برخلاف اظهارات گذشته خود خصوصاً در زمان ریاست جمهوری اوباما، قصد دارد در افغانستان باقی بماند اما تا به امروز مشخص نیست که چرا آمریکایی‌ها به مقابله جدی با داعش و طالبان در افغانستان نمی‌پردازند. در استراتژی جدید ایالات متحده فشار جدی بر پاکستان مورد اشاره قرار گرفته تا بتوانند مصالحه میان طالبان و دولت حاکم بر کابل را تسریع بخشیده و نهایتاً آن را محقق کنند. از این منظر طالبان سعی دارد با قدرت تمام وارد مذاکره شود و حتی بتواند سهم‌خواهی بیشتری را صورت دهد.

وی افزود: سناریوی جدیدی در افغانستان در حال شکل‌گیری است که البته در گذشته هم تا حدودی نمایان بود اما در وضعیت فعلی این پروژه بیش از پیش برجسته و پررنگ شده است. اگر به تهدید جام‌جهانی ۲۰۱۸ روسیه از سوی داعش توجه کنیم و پس از آن حضور تشکیلات‌های تروریستی و جبهه‌های بنیادگرایی رادیکال مانند داعش، ایغورها، نهضت اسلامی تاجیکستان و ترکستان شرقی و حزب التحریر ازبکستان را مورد بررسی قرار دهیم، می‌بینیم که جنوب آسیا دارای پتانسیل بسیار زیادی برای سازماندهی و خلق داعش جدید علیه روسیه خواهد بود. به عبارت دیگر، احتمال دارد آمریکا براساس جنگ قدرت میان مسکو و واشنگتن با تقویت داعش و جریان‌های تروریستی در آسیای میانه؛ روسیه، چین و حتی ایران را مورد هجمه قرار دهد که در امتداد آن ممکن است پاکستان هم به این فهرست اضافه شود. به عبارت دیگر آمریکا برای مهار چین و روسیه در عرصه اقتصادی و حتی در عرصه میدانی - سیاسی می‌تواند با داعش همکاری کند و بهترین جغرافیا برای تسلیح و آموزش آنها افغانستان خواهد بود.

ملازهی در پایان خاطرنشان کرد: واکنش دولت وحدت ملی افغانستان تا به امروز در خصوص مسائل امنیتی مفید و کافی نبوده است؛ چراکه کابل از استراتژی ایالات متحده دفاع می‌کند اما برخورد جدی برای تثبیت امنیت از سوی ایالات متحده صورت نمی‌گیرد و این نشان می‌دهد که دولت افغانستان معطل اقدام‌های ضد خرابکارانه آمریکا علیه طالبان و داعش است. از این جهت باید متوجه باشیم که آسیای‌ میانه و جنوب آسیا جغرافیایی است که می‌تواند جبهه دیگری از تحرکات تروریستی در مقیاس عظیم را رقم بزند. چراکه وجود دره فرغانه و همچنین افراطی‌های سین‌کیانگ چین به علاوه جریان‌هایی که پیش‌تر به آن اشاره شد می‌تواند منطقه مورد نظر را به جبهه تهدید جدید تبدیل کند. از این منظر آینده افغانستان و منطقه آسیای مرکزی خطرناک و مبهم به نظر می‌رسد و اگر دولت وحدت ملی و ایالات متحده برای کنترل این بحران دست به کار نشوند، بدون تردید شاهد خلق عراق و سوریه‌ای دوباره در جغرافیای آسیای مرکزی خواهیم بود.