محبعلی: راهبرد آمریکا در شمال سوریه خلق جغرافیای سیاسی جدید است/ پیشروی کردها تا مرز اردن پروژه بعدی واشنگتن

«قاسم محبعلی» مدیر کل اسبق خاورمیانه وزارت خارجه با اشاره به بیانیه رئیس‌جمهوری آمریکا به مناسبت آزادسازی رقه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: با نگاهی به پرونده سوریه از ابتدای بحران تا به امروز به این معنا دست پیدا می‌کنیم که وضعیت این کشور هر روز پیچیده‌تر می‌شود و نمی‌توان تنها با دید منطقه‌ای مسائل مطرح شده را تحلیل کرد. به عبارتی دیگر ایالات متحده به عنوان یکی از بازیگران اصلی منازعات منطقه‌ای توانسته است تاثیر زیادی بر تحولات غرب آسیا بگذارد که یکی از آنها حمایت از کردهای شمال سوریه در عملیات آزادسازی رقه بوده است.

وی ادامه داد: قبل از آن که کردهای شمال سوریه مورد حمایت ایالات متحده قرار بگیرند، مناطقی که تحت کنترل آنها بوده حدود هشت درصد گزارش شده است اما در حالت فعلی حدود ۲۰ درصد از خاک سوریه را در اختیار دارند که اگر آموزش‌ها و تسلیح کردها از سوی آمریکا صورت نمی‌گرفت، تغییر این موازنه امکان‌پذیر نبود. در این راستا باید توجه داشت که «رقه» یک شهر عرب‌نشین به حساب می‌آید که آمریکا توانست با استفاده از کردها این وضعیت را دستخوش تغییر کند.

ایالات متحده از زمانی که حمایت خود از کردهای سوریه را علنی و عملیاتی کرد به دنبال آن بود تا بتواند بافت اقلیمی شمال سوریه را دستخوش تغییر کند. به بیانی گویاتر واشنگتن همانند عراق قصد داشته است تا بتواند آرایش جدیدی در شمال سوریه به وجود بیاورد که تا به امروز این امر تا حدود زیادی محقق شده است و حتی احتمال پیشروی کردها تا مرز اردن وجود دارد.

این تحلیلگر مسائل منطقه با بیان اینکه یکی از پروژه‌های آمریکا با محوریت کردهای سوریه پیشروی به سمت اردن است، گفت: راهبردی که ایالات متحده در شمال سوریه اتخاذ کرده می‌تواند منطقه را با مشکل روبه‌رو کند اما این وضعیت دقیقاً بر اساس استراتژی‌های ایالات متحده طرح‌ریزی شده و اجرا خواهد شد. چراکه رسیدن کردهای سوریه به مرز اردن آن هم با هماهنگی آمریکا، در راستای تحقق کردستان بزرگ به سبک غربی‌ها قلمداد می‌شود. از سوی دیگر، احتمالا در سوریه شاهد تنش‌هایی میان طیف عرب‌‌ها و کردها خواهیم بود که به صورت طبیعی خروجی تحرکات آمریکا تلقی می‌شود؛ حتی امکان درگیری میان کردها با دولت سوریه هم وجود دارد.  

وی در پایان با اشاره به سناریو‌های محتمل پس از آزادسازی رقه بیان کرد: آمریکا در صدد است تا به نحوی سایر راهبردهای خود را عملیاتی کرده و به آن محوریت ببخشد که در بطن آن بازیگری کردهای سوریه را خواهیم دید. در این جا به نظر می‌رسد که ایالات متحده امنیت داخلی و پیرامونی رقه را به کردهای تحت تسلط خود واگذار کند و اداره آن را به بومیان و طیف عرب‌های هم‌سو با آمریکا بسپارد. هدف این سناریوی آمریکا کاملاً مشخص به نظر می‌رسد؛ واشنگتن به دنبال آن است که پیشروی‌های میدانی خود با محوریت کردها را پیش ببرد تا نهایتا بتواند در موضع سیاسی دست بالا را در اختیار داشته باشند. از این منظر باید توجه کرد که در رقه احتمال درگیر شدن کردها و اعراب وجود دارد؛ چراکه بافت بومی آنجا تغییر پیدا کرده و کردها از لحاظ نگرشی با اعراب اختلاف زیادی دارند. بنابراین بیانیه ترامپ در مورد رقه را باید یک فاز جدید از سیاست‌های آمریکا در سوریه دانست.