دستمالچیان در گفتوگو با ایلنا مطرح کرد:
راهبرد «تخفیف بحران» ولیعهد، دلیل برکناری احتمالی عادل الجبیر/ انتقال قدرت از سنت به مدرنیته مهمترین چالش محمدبن سلمان
ولیعهد جدید درصدد است «سیاست تخفیف بحران» را در سیاست داخلی و خارجی نمایان کند که سفر رهبر جریان صدر به عربستان و امارات تا حدودی نشان دهنده این موضوع است. در این راستا برکناری وزیر خارجه فعلی عربستان که در عرصه بینالمللی به عنوان کانون تنش شناخته میشود، یکی از موضوعهایی است که در دستور کار قرار گرفته است.
احمد دستمالچیان کاردار اسبق ایران در عربستان در تشریح دلایل برکناری احتمالی «عادل الجبیر» از تصدی وزارت خارجه عربستان سعودی در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: شواهد نشان میدهد که عربستان از هفتههای گذشته سعی دارد چیدمانی جدید از مهرههای خود در ساختار سیاست خارجی این کشور صورت دهد که البته دلایل مختلفی را میتوان برای این موضوع برشمرد. نخستین دلیلی که میتوان در این خصوص به آن اشاره کرد، موضوع منطقه و پروندههایی است که سعودیها آنها را مفتوح کردهاند و در حالت فعلی به بنبست رسیده است. به عنوان مثال در پرونده سوریه زمانی که فتح حلب صورت گرفت، عربستان رسما متوجه شد که در بحران سوریه به نوعی در حاشیه قرار گرفته است.
وی ادامه داد : در پرونده عراق هم شاهد چنین موضوعی بودیم؛ به صورتی که تمامی سناریوهای فرقهای و سیاسی سعودیها در این کشور با مشکل مواجه شد و حتی کار به جایی رسید که «ثامر السبهان» سفیر عربستان در عراق به ریاض فراخوانده شد. حتی اگر به صورت دقیق بررسی کنیم، میبینیم که عربستان پس از آزادسازی موصل مجددا وارد عراق شده که این نشان از شکست آنها در این پروژه دارد. مشابه این موضوعها را در یمن به صورت عینی مشاهده میکنیم. چراکه با گذشت دو سال از تجاوز عربستان به خاک یمن، سعودیها به این نتیجه رسیدند که نتوانستهاند کاری از پیش ببرند و همین بحث باعث شده تا مقامهای ریاض با ارسال واسطه به ایران به دنبال خاتمه این پرونده باشند.
در پرونده یمن، آمریکاییها رسما به عربستان هشدار دادند که باید از سطح تنشزایی کاسته شود اما سعودیها باز هم بر ادامه این روند اصرار داشتند. واشنگتن به خوبی درک کرده است که نمیتواند بیش از این ریاض را در مساله یمن حمایت کند؛ چراکه تصاویر و گزارشهای ناظران بینالمللی این مفهوم را مخابره کرده است که یمن از خط بحران عبور کرده و فاجعهای عظیم در حال رخ دادن است. لذا اینکه دیده میشود «اسماعیل ولد الشیخ» نماینده سازمان ملل در امور یمن به تهران میآید یا اینکه عربستان در مورد این پرونده و موضوعهای دیگر با مقتدی صدر وارد گفتوگو میشود، نشاندهنده تغییر سیاست خارجی عربستان در دوران ولیعهد جدید است.
این تحلیلگر مسائل بینالملل با اشاره به مدل تغییر راهبرد سعودیها در عرصه سیاست خارجی عنوان کرد: از چندی پیش که بحث کنارهگیری ملک سلمان از قدرت مطرح شد و محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد عربستان معرفی شد، راهبرد ریاض تا حد زیادی تغییر پیدا کرده است. به گونهای که ولیعهد جدید درصدد است تا «سیاست تخفیف بحران» را در سیاست داخلی و خارجی نمایان کند که سفر مقتدی صدر به عربستان و امارات تا حدودی نشان دهنده این موضوع است. در این راستا برکناری عادل الجبیر، وزیر خارجه فعلی عربستان که در عرصه بینالمللی به عنوان کانون تنش شناخته میشود، یکی از موضوعهایی است که در دستور کار سیاست خارجی جدید ولیعهد قرار گرفته است و به نظر می آید که اخبار منتشر شده در این خصوص صحت دارد.
وی در پایان یادآور شد: نکتهای که در اینجا باید به آن اشاره کرد، تغییر روند جایگزینی و جای گیری در ساختار قدرت عربستان است؛ به طوری که از زمان ملک عبدالعزیز تاکنون فرزندان و برادران آنها یکی پس از دیگری وارد این ساختار شدهاند اما در حالت فعلی که محمدبن سلمان ولعهد شده است، به نوعی این پیام مخابره شده است که ساختار سیاسی عربستان، پوسیده و غیرقابل قبول شده و بعد از ملک سلمان شاهد پوستاندازی این ساختار هستیم. از این جهت به نظر میرسد که مهمترین چالش ولیعهد جدید، انتقال قدرت «از سنت به مدرنیته» است. لذا محمدبن سلمان معتقد است که برای تثبیت و اجرای سند ۲۰۳۰ و پیوستهای اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی آن باید برنامهریزی جدی و حتی تغییر در نوع راهبرد صورت بگیرد.