رییس مرکز عربی مطالعات ایران در گفت‌وگو با ایلنا:
صدر به دنبال به رسمیت شناختن عراق فعلی توسط عربستان/انحلال حشدالشعبی نقض تصمیم پارلمان و قوانین است
اگر عربستان، عراق فعلی را بپذیرد و به آن اذعان کند به دلیل علقه‌ها و پیوستگی‌هایی که در میان اعراب وجود دارد، سیاسیون و طیف‌های مذهبی عراق به ریاض لبیک خواهند گفت.
«محمدصالح صدقیان» رییس مرکز عربی مطالعات ایران با اشاره به اظهارنظر رهبر جریان صدر عراق مبنی بر انحلال بسیج مردمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار داشت: قبل از هر چیز باید توجه داشت که تاکنون نتایج سفر مقتدی صدر به عربستان به صورت رسمی منتشر نشد و باید بگوییم که خروجی این رفت و آمد همچنان روشن نیست. اما در داخل عراق، شیعیان این کشور دو گونه برداشت از این سفر داشتند؛ عده‌ای معتقد هستند که این سفر مثبت بوده و آن را قابل قبول اعلام کردند و دسته دیگر آن را ناموفق ارزیابی کردند. تا به این لحظه سیاسیون شیعه عراق مواضع مشخصی در خصوص این سفر مطرح نکردند و سکوت پیشه کردند. حتی «عادل عبدالمهدی» عضو مجلس اعلای عراق هم این سفر را یک سفر معمولی قلمداد کرد و مواضع مشخصی اتخاذ نکرده است.
وی ادامه داد: دسته‌ای بر این عقیده‌اند که این سفر سرآغاز شروع دخالت عربستان در عراق خواهد بود اما باید بگوییم که یک نظر ایجابی و ایجادی در خصوص صدر و عربستان وجود ندارد چراکه در حالت فعلی که داعش به تازگی از موصول خارج شده است، عربستان خاستگاه جدی و محکمی در میان مردم عراق به خصوص شیعیان ندارد. اما باید به این موضوع توجه کنیم که عراق یک کشور عربی است و عربستان هم یک دولت و کشور عربی قلمداد می‌شود و نمی‌توان رابطه بین این دو کشور را نادیده گرفت.
در داخل عراق بحث بر سر این است که اگر نظر عربستان تغییر پیدا کند و به وضع فعلی و جدید عراق اعتراف کند خیلی از طیف‌ها و حتی سیاسیون این کشور به سمت ریاض متمایل خواهند شد. به بیان دیگر اگر کشورهای عربی مانند اردن، عربستان و قطر هر کدام به سمت عراق متمایل شوند بدون تردید پذیرش از سوی بغداد به وجود خواهد آمد؛ چراکه در عراق، عربستان را یک «نجاست ابدی» نمی‌دانند.
این تحلیلگر مسائل عراق با تاکید بر این که باید نگاه عربستان در مورد عراق به صورت شفاف مطرح و علنی شود گفت: باید مشخص شود که آیا عربستان نگاهش را در مورد عراق جدید تغییر می‌دهد یا خیر؟ بدون تردید اگر ریاض پذیرای بغداد جدید باشد، بسیاری از سیاسیون عراق و حتی طیف‌های مذهبی و قومی این کشور به سمت عربستان متمایل خواهند شد اما اگر خلاف این موضوع اتفاق بیفتد انشعاب در میان شیعیان پروژه‌ای خواهد بود که عربستان آن را اجرایی خواهد کرد. یعنی احتمال دارد که عربستان به دنبال آن باشد تا به جریان حکیم و صدر نزدیک شود اما به عنوان مثال «حزب الدعوه» را هدف قرار دهد. حتی ممکن است عربستان در راهبرد خود اعلام کند که جریان‌های سیاسی و مذهبی که با ایران در ارتباط هستند، در حاشیه عراق و روابط با ریاض قرار خواهند گرفت.
وی با اشاره به درخواست صدر مبنی بر انحلال بسیج مردمی عراق عنوان کرد: موضوع انحلال بسیج مردمی عراق (حشدالشعبی) که توسط رهبر جریان صدر عراق پس از بازگشت از عربستان مطرح شد، یکی دیگر از موضوع‌هایی است که واکنش‌های زیادی به دنبال داشت. باید بدانیم که عربستان و حتی رسانه‌های این کشور، حشد الشعبی را یک جریان تروریستی می‌خوانند و معتقدند که هرچه زودتر برای ایجاد امنیت پایدار در عراق باید این جریان منحل شود. در مقابل، نخست‌وزیر عراق رسماً اعلام کرد که حشدالشعبی بخشی از نیروهای مسلح عراق هستند و حتی مجلس عراق آن را به عنوان یک تشکل نظامی رسمی که تحت فرمان فرمانده کل قوای عراق است به رسمیت شناخته است. از این جهت اینکه تصور کنیم حشد الشعبی به این راحتی می تواند منحل شود، دور از ذهن است.
صدقیان در پایان بیان کرد: باید توجه داشته باشیم که از پنج سال اخیر مقتدی صدر سخنانی زیادی در خصوص وضعیت سیاسی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی عراق اظهار کرده است که برخی از آنها سخنان ناپخته به حساب می‌آید و دور از ذهن ارزیابی می‌شود. درست است که وی می‌تواند با یک فراخوان چند هزار نفر از شیعیان عراق را به خیابان‌ها بکشاند اما بعید به نظر می‌رسد که مقتدی صدر بتواند این وضعیت را به صورت صحیح رهبری کند. لذا در مجموع با توجه به سخنان العبادی، بسیج مردمی عراق متعلق به ملت این کشور است و تنها احتمال دارد که این جریان مردمی در بدنه نیروی مسلح عراق ادغام شود.
