بخشایشی اردستانی در گفت‌وگو با ایلنا:
ریاض به دنبال کسب منافع پس از خروج داعش در عراق/ تنش فرقه‌ای پنهان سناریوی سعودی‌ها در قلب بغداد
سفر وزیر خارجه عربستان و راهبردهای ریاض در عراق نشان می‌دهد که سعودی‌ها به دنبال خروج داعش از خاک عراق هستند تا بتوانند علاوه بر سهم‌خواهی پنهان، مدل جدیدی از دخالت فرقه‌ای را عملیاتی کنند.
«احمد بخشایشی اردستانی» کارشناس مسائل منطقه در تشریح جدیدترین تغییرات در رویکردهای عربستان سعودی در قبال عراق در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: در نگاه کلی باید بدانیم که جغرافیای خاورمیانه آوردگاه دو جبهه است: نخست جبهه مقاومت و دوم جبهه سازش که عربستان، قطر، امارات با همراهی اسرائیل آن را را هدف‌گذاری و راهبری می‌کنند. در اینجا باید به این نکته مهم توجه شود که قبل از انقلاب و بر اساس دکترین نظامی نیکسون، ایران به عنوان ستون نظامی منطقه و عربستان به عنوان بازیگر اصلی اقتصادی منطقه به ایفاء نقش پرداخته بودند. لذا پس از به هم ریختن معادلات غربی‌ها در خصوص ایران و منطقه شاهد بودیم که مدل سناریوهای طرح شده تا حدود زیادی تغییر پیدا کرد.
وی ادامه داد: یکی دیگر از سناریوهایی که در سال‌های اخیر و در طول سه دهه گذشته نقطه‌گذاری شد، تجدید نظر در مورد راهبردهای مختص به عراق بود. به گونهای که شاهد بودیم پس از ۱۱ سپتامبر که اتفاقاً منشاء و بازیگر اصلی آن عربستان سعودی بود، نظامیان آمریکایی به راحتی وارد خاک عراق شدند و شاهد هستیم که تا به این ساعت انواع و اقسام سناریوها اعم از میدانی و سیاسی توسط آنها طرح شد. در این بین ریاض مسئولیت پیاده‌سازی بخشی از این سناریوها را به عهده گرفت که شاهد بودیم «سامر السبهان» سفیر سعودی‌ها در بغداد طی ماه‌های گذشته اقدام به خط‌دهی در مورد سیاست‌های عربستان در عراق کرده بود و نهایتا موجب شد وی از این کشور اخراج شود. چراکه اقدام‌های او به نوعی در جهت به هم زدن نظم و امنیت عمومی و نفوذ به درون ساختار سیاسی و امنیتی عراق طراحی شده بود.
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا با اشاره به وضعیت امنیتی عراق در طول یک دهه گذشته عنوان کرد: یکی از سناریوهایی که از چهار سال گذشته تاکنون در عراق به صورت کاملا‌ً مشخص مدنظر قرار گرفت، بحث حضور داعش در عراق بود. به گونهای که در ادامه حضور و فعالیت داعش در سوریه شاهد ورود ویروس تکفیر در عراق بودیم و تاکنون هم این روند ادامه دارد. در اینجا باید توجه داشت که فقرات و منشاء اصلی داعش را بعثی‌های عراق که اغلب گرایش سلفی‌گری داشتند تشکیل می‌داد و همگان معتقدند که این روند با توجه به تفکرات فرقه‌ای و مذهبی ریشه در سیاست‌های عربستان دارد. نمونه این پرونده را در افغانستان و پاکستان شاهد هستیم و سعودی‌ها تا حدود زیادی سعی کردند همانند آسیای میانه در عراق و منطقه هم اقدام به فعالیت سیاسی و امنیتی با درون مایه‌های فرقه‌ای کنند.
سفر غیر مترقبه وزیر خارجه عربستان به بغداد تا حد زیادی با عملیات موصل مربوط بود. چراکه ریاض در این فکر است که پس از خروج داعش از عراق خود را در قالب اعضای ائتلاف مبارزه با داعش مطرح کند تا بتواند علاوه بر تطهیر وجهه خود تا حد زیادی نفوذ خود در عراق را حداقل تثبیت و به دنبال آن افزایش دهد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: باید دانست که عربستان به عنوان کاتالیزور آمریکا در عراق اقدام به کنشگری می‌کند و یکی از مواردی که در دستور کار آنها قرار دارد بحث محدود کردن توان ایران و ارتباط‌های تهران – بغداد است. از جهتی دیگر باید بدانیم که عربستان مجدداً و پس از شکست داعش در موصل و عراق به دنبال احیاء نقش اهل سنت به عنوان روبنای طرح خود و تنش‌زایی فرقه‌ای در زیربنای آن خواهد بود. از این جهت شاهد هستیم که وزیر خارجه عربستان با وجود اینکه در خاک عراق حضور داشت اما رسماً به نیروهای بسیج مردمی عراق حمله‌ور شد و آنها را مورد انتقاد شدید قرار داد که این وضعیت در راستای هدف قرار دادن تشیع و دعوای فرقه‌ای قلمداد می‌شود.
