افقهی در گفت‌وگو با ایلنا:
همگرایی ترکیه با کشورهای منطقه و آمریکا در مذاکرات آستانه و ژنو/ تلاش روس‌ها برای دور شدن آنکارا از واشنگتن
رئیس‌جمهوری ترکیه پس از دیدار با رئیس سازمان سیا و گفت‌وگو با همتای آمریکایی خود به سمت کشورهای حاشیه خلیج به خصوص عربستان متمایل شده که این روند نشان از تغییر سیاست‌های آنکارا در قبال پرونده سوریه و منطقه دارد.
«سیدهادی سید افقهی» تحلیلگر مسائل منطقه در تشریح آخرین وضعیت مذاکرات آستانه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: دومین نشست آستانه در حالی برگزار شد که بر خلاف نشست اول «دونالد ترامپ» در کاخ سفید حضور داشت و در جریان کلیات پرونده سوریه قرار گرفته است. در امتداد این موضوع باید به سفر رئیس سازمان سیا به ترکیه و همچنین حمایت واشنگتن از طرح منطقه پرواز ممنوع که مورد نظر ترکیه بوده است، اشاره کرد. به گونه‌ای که پس از موافقت آمریکا با این طرح و سفر رئیس سازمان سیا به آنکارا، اردوغان و به طور کلی ترکیه اقدام به تغییر راهبردهای خود کرده که این منحنی در سفر وی به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بیش از پیش نمایان شد.
وی افزود: پس از سفر اردوغان به عربستان، بحرین و قطر شاهد هستیم که رویکرد ترکیه در قبال نشست آستانه مانند گذشته نبوده و حتی هیئت اعزامی از سوی این کشور با تاخیر وارد این نشست شدند. از جهت دیگر سطح هیات حاضر در نشست آستانه در مقایسه با نشست اول کاهش پیدا کرده و نهایتاً موجب شد در این نشست بیانیه مشترک صادر نشود. لذا تمامی این متغیرها نشان می‌دهد که ترکیه در حالت فعلی اقدام به یک چرخش استراتژیک به سمت ناتو، آمریکا و کشورهای حاشیه خلیج فارس کرده و به دنبال کلید زدن یک سناریوی جدید است.
با توجه به ارتباط‌هایی که در گفت‌وگوی تلفنی میان رئیس‌جمهوری ترکیه و آمریکا و همچنین دیدار مقام‌های امنیتی آمریکا با شخص اردوغان صورت گرفته است، باید بگوییم که احتمالاً ترکیه در صدد اخذ کمک‌های مالی از سوی واشنگتن خواهد بود و از این منظر مهندسی جدید آنکارا در قبال سوریه و منطقه را شاهد خواهیم بود. چراکه ترکیه قرار نبود وارد منطقه الباب شود و تنها می‌بایست در عمق ۲۰ کیلومتری این شهر اقدام به عملیات نظامی می‌کرد. دلیل اصلی هم این بود که آنکارا نتواند وارد منطقه کردهای معارض ترکیه شود اما وضعیت فعلی نشان می‌دهد که تمامی معادلات و متغیرها از سوی اردوغان و تیم وی تغییر کرده و وارد فاز جدید شده است.
این کارشناس مسائل غرب آسیا با بیان اینکه ترکیه در حال فاصله گرفتن از تعهدات خود در نشست آستانه است، گفت: تمامی این وضعیت نشان می‌دهد که ترکیه در حال فاصله گرفتن از روسیه و ایران است و از تعهدات خود در خصوص نشست آستانه عدول کرده است. از این جهت باید بررسی شود که طرح ترک‌ها برای پرونده سوریه چه خواهد بود. به گونه‌ای که اردوغان پس از دیدار با پادشاه عربستان اظهار کرده بود که ما برای سوریه تعیین تکلیف می‌کنیم؛ حال باید این پرسش مطرح شود که منظور اردوغان چه کشور یا کشورهایی یا حداقل کدام یک از جناح‌ها است؟ لذا با توجه به وضعیت میدانی و کنشگری سیاسی ترکیه در پرونده سوریه به نظر می‌رسد که آمریکا تا حدودی توانسته نظر آنکارا را جلب کند و در فاز بعدی ترکیه قصد دارد از منطقه الباب تا رقه را تحت پوشش خود قرار داده یا حداقل در آنجا اقدام به سهم‌خواهی کند تا بتواند با دست پر وارد مذاکرات ژنو شود.
مخالفت ترکیه برای صدور بیانیه مشترک در آستانه و همچنین عدم جدیت در کنترل مرزهای خود نقش متناقض این کشور در پرونده سوریه را به تصویر می‌کشد. از جهتی دیگر بحث آتش‌بس می‌تواند با این رویکرد مورد تهدید واقع شود. چراکه ترکیه در کنترل مرزها تدابیر لازم جهت رفت و آمد تروریست‌ها اتخاذ نکرده و از این جهت باید بگوییم که اردوغان می‌تواند منطقه را به آتش بکشد.
وی در پاسخ به اینکه مواضع احتمالی روس‌ها در قبال انفعال ترکیه در پرونده سوریه چه خواهد بود، اظهار کرد: روسیه تلاش دارد تا حد زیادی ترکیه را از آمریکا دور نگه دارد اما اینکه تا چه حدی موفق به انجام چنین کاری می‌شود، بدون تردید مشخص نخواهد بود. در اینجا باید گفت که ترکیه در حال خریدن زمان است تا بتواند راهبرد و مناسبات جدید خود با واشنگتن را مشخص کند. به صورتی که ترکیه در آستانه به عنوان بازنده جنگ وارد نشست شد اما در حالت فعلی رویکرد و مواضع اتخاذ شده آنکارا نسبت به گذشته کاملاً متفاوت است. تا جایی که شاهد بودیم بحث کنار گذاشته شدن بشار اسد از سوی ترک‌ها پیگیری نمی‌شد اما مجدداً این بحث از سمت آنها مطرح شده است و به این ترتیب باید سازمان ملل بیش از پیش اقدام به تحرک در این پرونده کند.
