تاجیک در گفتوگو با ایلنا بررسی کرد:
ابعاد مختلف پرونده سوریه از نشست آستانه تا ژنو
مساله اصلی در پرونده سوریه به خصوص در آستانه و حتی ژنو این است که بازیگران بازنده در این موضوع به دنبال آن هستند که ارتش آزاد سوریه و سایر معارضان را گام به گام در روند میدانی و سپس چارچوب سیاسی وارد کنند.
«نصرتالله تاجیک» سفیر اسبق ایران در اردن در تشریح وضعیت فعلی پرونده سوریه و نشست آستانه در گفتوگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: قبل از تشریح مسائل مربوط به پرونده سوریه و به طور مشخص نشست آستانه و گفتوگوهای ژنو که قرار است در تاریخ ۲۰ فوریه سال جاری میلادی صورت بگیرد؛ باید به این نکته اشاره شود که در تحلیل مباحث حوزه بینالملل یکی از مهمترین محورهای مورد نظر توجه به «مسائل سیاسی - اجتماعی» پرونده حاضر است. به عبارت دیگر یکی از اقدامهایی که میبایست در سیاست خارجی کشورها به صورت دائم صورت بپذیرد، بحث رصد تحولات است. چراکه این وضعیت باعث میشود محورهای مختلف به صورت مشخص پیگیری و تا حصول نتیجه سناریوهای گوناگون بررسی شود.
وی افزود: در پرونده سوریه متاسفانه کشورهای بازنده مانند عربستان سعودی و ترکیه با توجه به خلاء به وجود آمده، حضور پررنگی در نشست آستانه و حتی در گفتوگوهای ژنو خواهند داشت. درست است که مذاکرات ژنو هنوز برگزار نشده اما بدون تردید کنشگری بسیاری از بازیگران مانند معارضان سوری، ترکیه و حتی روسیه میتواند یک فرصت مهم برای آنها تلقی شود. از این جهت ورود روسیه به این پرونده را باید یک فرصت طلایی برای کشورمان تلقی کنیم که موجب شد توازن بینالمللی در منطقه تا حدودی به نفع ایران رقم بخورد.
یکی از موضوعهایی که در هفتههای گذشته در پرونده سوریه نمایان شد، حضور اردن در این پرونده بود. بدون تردید اردن دارای منافع مشخصی در جنوب سوریه است و اگرچه ۵۰۰ هزار نفر از آوارههای سوری در آنجا اسکان دارند، اما این کشور سعی دارد با نزدیک شدن به روسیه در محور سیاسی، اقدام به سهمخواهی و تامین منافع خود کند.
این تحلیلگر مسائل منطقه با اشاره به موافقت ضمنی بشار اسد با حضور نظامیان آمریکایی در سوریه برای مبارزه با داعش بیان کرد: در مورد موافقت تلویحی بشار اسد با حضور نظامیان آمریکایی در خاک سوریه برای مبارزه با داعش، نباید به اقدامهای آنها خوشبین باشیم. به گونهای که براساس اخبار منتشر شده از رایزنی مقامهای سطح بالای روسیه، باید بگوییم که تفاهمهای زیادی در سطوح اول مسکو و واشنگتن صورت گرفته است و به نوعی میتوان آن را در افغانستان هم مشاهده کرد؛ اما وضعیتی که در منطقه الباب توسط نظامیان ترکیه در حال عملیاتی شدن است، موضوع دیگری را نمایان میکند. به طوری که ارتش ترکیه در حال خالی کردن پنج تا شش هزار کیلومتر از این منطقه است و احتمال دارد آن را در اختیار ارتش آزاد قرار دهد. از این جهت با توجه به همگرایی سیاستهای آنکارا و واشنگتن، به نظر میرسد که ترکها درصدد هستند اعمال فشار طولانی مدت بر اسد را همچنان ادامه دهند و در فاز بعدی علیه دمشق اقدام به مهرهچینی سیاسی کنند اما مشخص نیست که این سناریو در چه سطح و نوعی اجرایی خواهد شد.
بدون تردید اقدامهای نظامی آمریکا در سوریه تحت عنوان ائتلافهای بینالمللی مثبت ارزیابی نمیشود و از این جهت نمیتوانیم ورود آمریکا به سوریه را منجر به سرکوب داعش و نابودی خلافت خودخوانده البغدادی در این کشور بدانیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: باید به این نکته کلیدی توجه داشته باشیم که زمانی که معارضان یا نمایندگان هر کشور دیگر برای مذاکرات سیاسی در پشت میز قرار میگیرند؛ بازیگرانی میتوانند حرف اساسی و مهم را بزنند که در عرصه میدانی دستاوردهای زیادی را کسب کرده باشند. از این جهت به نظر میرسد سیاستهای فعلی واشنگتن در خصوص سوریه و مبارزه با داعش تا حدود زیادی معادلات تروریستی را به نفع مهمترین گروه معارض معتدل یعنی «ارتش آزاد سوریه» رقم خواهد زد. چراکه در امتداد آمریکا، ترکیه هم درصدد ایجاد یک وحدت میدانی برای آزاد کردن جغرافیای تحت سیطره داعش و جبهه النصره است تا بتواند با پاکسازی آن، طیف جدید سیاسی که همان معارضان مسلح سوری هستند را وارد بدنه سیاسی سوریه کند.