پشت پرده همکاری آمریکا و ترکیه در مبارزه با داعش/ طرح تقسیم به سوریه غربی و شرقی در دستور کار طرفین
همکاری‌های نظامی ترکیه و آمریکا علیه داعش تا حدودی با محوریت رقه و خصوصاً الباب صورت خواهد گرفت که در این بین طرح تقسیم سوریه به دو منطقه شرقی و غربی مد نظر است.
«علی قائم‌مقامی» تحلیلگر مسائل ترکیه در تحلیل موضوع‌های مطرح شده در گفت‌وگوی تلفنی دونالد ترامپ و رجب طیب اردوغان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: در گفت‌وگوی تلفنی اخیر روسای جمهوری آمریکا و ترکیه یکی از مباحث مهمی که در این بین مدنظر قرار گرفته شد، بحث مبارزه با تروریسم و همکاری‌های نظامی در این محور بوده است که به عنوان متن اصلی گفت‌وگوی طرفین بسیار مهم قلمداد می‌شود. در این بین باید توجه داشته باشیم که «ولید فارس» یکی از مشاوران دونالد ترامپ در عرصه سیاست خارجی حدود چهار روز قبل در مصاحبه‌ای با شبکه تی.آر.تی ترکیه بر شکل‌گیری مثلث مبارزه با تروریسم در منطقه تاکید کرد که سه ضلع آن را آمریکا، روسیه و ترکیه معرفی کرده و خواستار همکاری‌ها در زمینه هوافضا و مبارزه با تروریسم شده است.
وی افزود: در بخشی از این مصاحبه به مبارزه با تروریسم در چهار کشور عراق، سوریه، یمن و لیبی اشاره شده و حتی از مواضع اوباما در خصوص ایجاد منطقه امن و پرواز ممنوع و برجسته شدن اختلاف نظر با ترکیه صحبت به میان آورده شده است. از این جهت باید بگوییم که ترک‌ها امیدوار هستند که ترامپ مواضع اوباما در خصوص منطقه پرواز ممنوع و ایجاد جغرافیای امن در سوریه را دستخوش تغییر قرار داده و تا حدودی آن را احیا کند. از این جهت باید بگوییم همکاری آنکارا و واشنگتن در چهارچوب پیمان ناتو تا حدود زیادی صورت خواهد گرفت تا دو طرف از این طریق وارد همکاری نظامی در سوریه شوند.
در بخشی از گفت‌وگوی تلفنی میان ترامپ و اردوغان، ترکیه در مورد حمایت آمریکا از حزب اتحاد دموکراتیک، جنبش گولن و پ.ک.ک انتقاد کرد و تمامی آنها را تروریست قلمداد کرده است. حتی در متن اخبار منتشر شده ترکیه خواستار آن شده تا آمریکا از حمایت گولن دست بردارد و او را به آنکارا استرداد دهد و حمایت از گروه‌های مذکور را پایان دهد. از این منظر اگر نگاهی به حضور اعضای «انجمن ملی کرد سوری» در نشست آستانه که به خانواده بارزانی‌ها منتسب هستند بیاندازیم، می‌بینیم که صراحتاً آنکارا در صدد است تا این جریان را جایگزین جناح‌های کردی دیگر در سوریه و سایر نقاط کند.
این کارشناس مسائل ترکیه با تاکید بر محور سفر رئیس سازمان سیا به ترکیه بیان کرد: باید دانست که روسیه به صورت دوجانبه با اشخاصی مانند «آسیه عبدالله» که از نمایندگان حزب اتحاد دموکراتیک قلمداد می‌شوند در فرانسه ساکن هستند برای گفت‌وگو، آنها را به مسکو دعوت کرده و با آنها وارد مذاکره شدند که این می‌تواند برای ترکیه خطرناک قلمداد شود. از جهتی دیگر سفر «مایک‌پمپئو» رئیس سازمان سیا به آنکارا می‌تواند بسیار مهم قلمداد شود؛ چرا که مساله استرداد گولن، فعالیت پ.ک.ک و جریان‌های کردی خلاف سیاست ترکیه و حمایت آمریکا از آنها مورد بحث قرار خواهند گرفت.
وی ادامه داد: بخشی از گفت‌وگوهای اردوغان و ترامپ حول محور تحولات الباب صورت گرفت و باید بگوییم سپر دفاعی که در آنجا راه‌اندازی شده است کاملاً از سمت روسیه به ترکیه تحویل داده شده و آمریکاییها در واکنش به این موضوع، اعلام کردند که ترک‌ها حق ندارند بیشتر از عمق ۲۰ کیلومتری عملیات نظامی صورت داده و پیشروی کنند. در مقابل، اردوغان واکنش نشان داد و می‌توانیم بگوییم که به نظر می‌آید «الباب» در پرونده سوریه به عنوان یک نقطه عطف مدنظر قرار گرفته است. همچنین باید بگوییم که ترک‌ها در صدد هستند تا مجدداً به عراق ورود کنند چرا که ادعای آنها در مورد تلعفر و موصل یک سناریوی قدیمی به شمار می‌رود و سعی دارند تا با همکاری آمریکا آن را عملیاتی کنند.
در مورد رقه، باید بگوییم که آنکارا و واشنگتن در صدد هستند با همکاری یکدیگر اقدام به پاک‌سازی رقه (پایتخت داعش در سوریه) کنند و از سوی دیگر تاسیس پایگاه‌های نظامی آمریکا در افریم و حسکه برای آموزش پ.ک.ک و سایر جناح‌های کردی از مواردی است که مورد اعتراض آنکارا قرار گرفته است چراکه آمریکاییها در صدد هستند در پاک‌سازی رقه، یا از ارتش ترکیه استفاده کنند یا اینکه حزب دموکراتیک را برای پاک‌سازی وارد زمین رقه کنند.
قائم‌مقامی در پایان خاطرنشان کرد: بحث دیگری که باید در این بین مدنظر قرار گیرد این است که آمریکا و ارتش ترکیه در صدد هستند تا رقه را در مقابل حلب به گروگان بگیرند و این وضعیت را تا نوار مرزی شمال عراق پیش ببرند. در اینجاست که یک طرح با دو الگو مطرح می‌شود؛ نخست بحث «سوریه شرقی» با مرکزیت رقه ، دوم «سوریه غربی» با مرکزیت دمشق و حلب که البته در این بین شهر الباب هم نباید از قلم بیافتد.