مصر در تصویب قطعنامه ۲۳۳۴ تلافیجویانه و هوشمندانه اقدام کرد/ نقش اروپا در شورای امنیت و تضعیف اقتصاد اسرائیل
مجموع آرایی که در تصویب قطعنامه ۲۳۳۴ علیه اسرائیل ارائه شده است، نشاندهنده اجماع بینالمللی میان اعضاء دائم و ۱۰ عضو انتخابی شورای امنیت است.
«صباح زنگنه» سفیر و نماینده سابق ایران نزد سازمان همکاری اسلامی در گفتوگو با خبرنگار ایلنا در تحلیل آثار قطعنامه ۲۳۳۴ شورای امنیت بر سیاست و اقتصاد اسرائیل عنوان کرد: اقدامی که در تصویب این قطعنامه صورت گرفت را باید بعد از چند دهه مخالفت آمریکا و حامیان رژیم صهیونیستی، امر مهمی تلقی کرد. اگر به گذشته قطعنامهها و پیشنویسهای ارائه شده علیه اسرائیل نگاهی گذرا بیندازیم، صراحتاً میبینیم که آمریکا مانعی برای به تصویب رسیدن این قطعنامهها به حساب میآمد اما نهایتاً و تنها چند روز مانده به ورود «دونالد ترامپ» به کاخ سفید شاهد هستیم که این قطعنامه ضد تلآویو تصویب شد.
وی افزود: در نگاه دقیقتر باید مصر را ارائه دهنده پیشنویس این قطعنامه دانست اما پس از تماس ترامپ با مقامهای سیاسی قاهره، مصر از ارائه آن صرفنظر کرد. در حین رأیگیری برای تصویب این قطعنامه شاهد بودیم که مصر به آن رأی مثبت داد. چراکه یکی از اعتراضهای این کشور از گذشته تاکنون ضمانت اجرا و عدم عملیاتی شدن این قطعنامهها ضد اسرائیل بوده است که یک مخالفت آشکار را به نمایش میگذارد.
موضوع اصلی و بحثی که نباید از آن چشم پوشی کرد این است که ۱۴ کشور مرکب از کشورهای آفریقایی، آمریکای لاتین و حتی اروپاییها صراحتاً به این قطعنامه ۲۳۳۴ رأی مثبت دادند که در بین آنها چهار عضو دائم شورای امنیت یعنی چین، روسیه، فرانسه و بریتانیا حضور داشتند و عضو پنجم یعنی آمریکا به آن رأی ممتنع داد. لذا در اینجاست که صفبندی چهار عضو دائم شورای امنیت به علاوه ۱۰ عضو انتخابی آن موجب به وجود آمدن موج اعتراضهای بینالمللی علیه اسرائیل شد.
این تحلیلگر مسائل بینالملل با اشاره به شکاف به وجود آمده میان اوباما و نتانیاهو در سالهای اخیر گفت: در سالهای گذشته در دوره ریاستجمهوری اوباما شاهد بودیم که اختلافهایی میان وی و نتانیاهو به وجود آمد. همگان به خاطر دارند که نخستوزیر رژیم صهیونیستی بدون اجازه از کاخ سفید، وارد خاک آمریکا شد و در کنگره اقدام به سخنرانی کرد که این وضعیت، اعتراض اوباما را به همراه داشت و نتانیاهو به عدم رعایت عرف دیپلماتیک در رسانههای جهان محکوم شد. علاوه بر آن یکی از پروندههایی که در حوزه سیاست خارجی توسط کابینه اوباما به خصوص وزارت خارجه این کشور در دستور کار قرار گرفت، مساله صلح فلسطین بود. از این منظر کنشگری جان کری به عنوان وزیر خارجه ایالات متحده و همچنین نگاه انتقادی دولت باراک اوباما به تلآویو تا حدودی میتواند دلیل به راه افتادن موج صدور قطعنامه علیه اسرائیل باشد. مضاف بر این که عدهای اعتقاد دارند آمریکا به قطعنامه ۲۳۳۴ رأی ممتنع داده است اما با توجه به موافقت چهار عضو دائم شورای امنیت و رأی مثبت آنها باید رأی ممتنع واشنگتن را مثبت تلقی کرد.
وی ادامه داد: احضار سفیر آمریکا در اسرائیل و سایر کشورهایی که به قطعنامه مذکور رأی مثبت داده بودند، نشان از اوج عصبانیت رژیم صهیونیستی و شخص نتانیاهو دارد. تا جایی که وزیر داخلی اسرائیل اعلام کرده بود که نتانیاهو به پرسشهای مقامهای ارشد اسرائیل در مورد تصویب این قطعنامه پاسخهایی ارائه خواهد کرد. از این منظر باید بگوییم که اسرائیل در طول حیات خود تاکنون سنگینترین ضربه بینالمللی را متحمل شد و به نوعی حیثیت آن زیر سوال رفت.
آثار منفی این قطعنامه بر تلآویو را باید حیاتی و مهم تلقی کرد. چراکه بسیاری از کشورها از سالهای گذشته نسبت به شهرکسازیها اعتراض داشتند و حتی از فروش کالاهای تولید شده در این شهرکها که به کشورشان صادر شده است، ممانعت کردند. لیکن باید بگوییم که آثار اقتصادی این قطعنامه بر اسرائیل بسیار مخرب خواهد بود. در سطح دیگر با توجه به دادههای سیاسی و رسانهای، به نظر میآید اختلافهای میان اسرائیل و تشکیلات خودگردان بیشتر خواهد شد و توافقات نیم بند میان تلآویو و رامالله تحت تاثیر این قطعنامه قرار خواهد گرفت.
زنگنه در پایان در پاسخ به این پرسش که دلایل مصر برای کنشگری در مورد تصویب قطعنامه علیه اسرائیل چه بوده است، یادآور شد: اینکه چرا مصر پیشنهاد دهنده این قطعنامه بوده و نقش پررنگی در ارائه آن به عهده داشته است، دلایل امنیتی و سیاسی گستردهای دارد. مصر همسایه و نزدیکترین کشور به سرزمینهای فلسطین به حساب میآید و با آنها از سالیان گذشته ارتباط دارد. به این جهت هرگونه به هم ریختگی امنیتی در این سرزمین به مصر سرایت خواهد کرد و برای قاهره مشکلساز خواهد بود. از جهتی دیگر نقش اسرائیل از سالیان گذشته تاکنون در آفریقای شمالی کاملاً تخریبی بوده است. به عنوان مثال تجزیه سودان به دو ناحیه شمالی و جنوبی یکی از پروندههای مهمی است که توسط تلآویو و به خصوص موساد در آفریقای شمالی اجرا شده است. لذا باید بگوییم که فعالیت اسرائیل، محاصره مصر را رقم خواهد زد و از این منظر، مصر منتظر به وجود آمدن فرصت مناسب برای انتقامجویی از اسرائیل بود که نهایتاً میتوانیم قطعنامه ۲۳۳۴ را در زمره این فرصتطلبی قاهره قلمداد کنیم.