ابعاد و پیامدهای حادثه برلین بر انتخابات ۲۰۱۷ آلمان
تفاوت ساختار سیاسی آلمان و کاریزمای صدراعظم این کشور در بین رهبران اروپایی باعث میشود که عملیاتهای تروریستی در برلین تاثیر چندانی بر انتخابات ۲۰۱۷ آلمان نداشته باشد.
«عبدالرضا فرجیراد» سفیر اسبق ایران در نروژ در بررسی تاثیر حوادث تروریستی اخیر برلین بر انتخابات ۲۰۱۷ آلمان در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار داشت: در تحلیل رابطه «امنیت و سیاست» و تاثیر به هم ریختگیهای امنیتی در اقبال عمومی به دولتها، باید بگوییم که رابطه مردم و دولتها بر اساس دو عامل «اعتماد یا زور» شکل میگیرد. یعنی هر چه کشور دموکراتتر باشد، اعتماد نسبت به دولت از سوی مردم بیشتر است اما زمانی که این رابطه سلبی باشد، به طور معمول مقبولیت دولتها در نگاه مردم کمتر خواهد بود.
وی افزود: زمانی که به همریختگی امنیتی خصوصاً در کشورهای اروپایی به وجود میآید، مردم به راحتی آن را از نگاه خود تجزیه و تحلیل میکنند. چراکه ایجاد مزاحمتها و ناامنیهای عمومی باعث میشود تا افکار عمومی کشور از سیاستمداران و حکومت مستقر در آن جغرافیای سیاسی فاصله بگیرد. از این منظر اگر به حادثه تروریستی چند اخیر در برلین نگاهی گذرا بیاندازیم، میتوانیم فاصله گرفتن مردم آلمان از مرکل را تا حدودی متصور بدانیم.
نکتهای که در این بین باید مورد نظر قرار بگیرد، طرح صدراعظم آلمان برای پذیرش ۸۰۰ هزار پناهجو در این کشور بوده است. زمانی که شبکههای تلویزیونی و رسانههای آلمان روی مباحث پناهجویان و ظلمی که بر آنها از ناحیه گروهکهای تروریستی صورت گرفته است متمرکز شدند، شاهد بودیم که مردم آلمان تحت تاثیر قرار گرفتند و مرکل توانست از این وضعیت به نفع خود استفاده کند تا نهایتاً سیاستهای خود را تایید کند. در مقابل مردم کشورهای اروپایی شرقی مانند بالکان، مجارستان و مقدونیه با طرح آلمان مخالف بودند. چراکه یکی از دلایل اصلی پذیرش این میزان از مهاجران توسط آلمان ساختار اقتصادی مقاوم این کشور بوده است. به طوری که مرکل معتقد بود ورود پناهجویان میتواند موتور اقتصادی آلمان را تقویت کند اما در مقابل، مخالفان آنها همچنان روی سناریوی خود پافشاری میکردند که اتفاقاً کشورهای اروپای شرقی جزئی از آنها بودند.
این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه با اشاره به مبداء نارضایتی شهروندان آلمان از رویکرد مهاجرپذیری مرکل گفت: اعتراضهای رخ داده علیه پناهجویان و سیاستهای دولت مرکل زمانی به اوج خود رسید که مزاحمتهای جنسی علیه زنان آلمانی توسط پناهجویان صورت گرفت و در آنجا بود که به هم ریختگی امنیتی رخ داده در آلمان و پس از آن در فرانسه موجب شد تا نگرانیهایی برای مرکل به وجود آید. چراکه وی از تضعیف پرستیژ و جایگاه آلمان و نهایتاً تمامی کشورهای عضو اتحادیه اروپایی هراس داشت؛ اما جناح مخالف در فرانسه و آلمان سعی در استفاده کردن از این موضوع داشت. ممکن است زمانی عملیاتهای تروریستی در اروپا به عنوان یک عامل بالقوه مورد نظر قرار گیرد اما زمانی که این عملیاتها بالفعل میشود، بدون تردید بازخوردهای آن را میتوان در سیاستهای داخلی و خارجی کشورها احساس کرد.
وی با تاکید بر این که تاثیر عملیاتهای تروریستی بر روابط مردم با دولتها در کشورهای اروپایی با یکدیگر متفاوت است، عنوان کرد: باید بدانیم اهداف دولت آلمان با کشورهایی مانند فرانسه، هلند و بلژیک متفاوت است. یعنی در فرانسه راستگرایان افراطی مانند جبهه ملی فرانسه به رهبری «مارین لوپن» از حوادث تروریستی اخیر که در پاریس و شهر نیس اتفاق افتاده بود، علیه دولت سوسیال «فرانسوا اولاند» استفاده کردند و به نوعی میتوان آنها را رقیب جدی دولت دانست. اما در آلمان اوضاع تا حدود زیادی متفاوت است. چراکه اولاً پرستیژ و کاریزمای آنگلا مرکل بسیار متفاوت از اولاند و سایر رهبران اتحادیه اروپایی است و مخالفان وی با موضع محکم و کوبنده وی مواجه خواهند شد که این وضعیت در سایر کشورهای قارهسبز به وقوع نمیپیوندد و ملایمتر ارزیابی میشود. دوم اینکه در آلمان هیچ حزبی و شخصیتی در جناح راست وجود ندارد مگر شخص آنگلا مرکل. به عبارت دیگر حزب دموکرات مسیحی در آلمان یک جناح کاملاً راستگرا قلمداد میشود. از این جهت حوادث اخیر نمیتواند تاثیر مستقیم و عمیقی بر پیکره انتخابات ۲۰۱۷ جمهوری فدرال آلمان داشته باشد.
با توجه به وضعیت پرونده حلب در سوریه و موصل در عراق، به نظر میرسد که داعش تنها در محور عملیاتی عراق زیر فشار است. چراکه عملکننده میدانی اصلی در حلب و نواحی تحت اشغال تروریستها گروهک تروریستی فتح الشام (شاخه سازمان تروریستی القاعده در سوریه) است.
فرجیراد در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به هشدارهای یوروپل و اینترپل به نظر میرسد که هرچه به ژانویه و کریسمس نزدیک میشویم، کشورهایی مانند بلژیک، آلمان و فرانسه و احتمالاً سایر کشورهای اروپایی در فهرست عملیاتهای تروریستی داعش و سایر گروهکها قرار بگیرند. چراکه با توجه به ترور سفیر روسیه در ترکیه و به عهده گرفتن آن توسط جبهه فتح الشام (جبهه النصره سابق) به نظر میرسد که تنها داعش دست به عملیات خارج از مرزهای غرب آسیا نمیزند و احتمال دارد گروهکهای تروریستی دیگر وارد فاز عملیاتهای برون مرزی شوند.