بروکسل رقیب جدید آمریکا در کوبا
مناسبات اقتصادی و تجاری اصلیترین محور عادیسازی روابط اتحادیه اروپا و کوبا است.
«هادی اعلمیفریمان» در یادداشتی دلایل عادیسازی روابط میان اتحادیه اروپا و کوبا را تشریح کرده است که از نظر خواهد گذشت:
برقراری روابط میان اتحادیه اروپا و کوبا تا حدود زیادی ریشه در مسائل داخلی این کشور در سالهای ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ دارد. به گونهای که در آن زمان و با توجه به مشکلاتی که کوبا از حیث داخلی و به خصوص در مورد صادرات نفت ونزوئلا به هاوانا داشت، فیدل کاسترو به عنوان رهبر انقلاب کوبا در این فکر بود که چگونه میتواند فشارهای خارجی را کم کرده و اوضاع داخلی را ترمیم کند که نهایتاً شاهد بودیم بعد از روی کار آمدن رائول کاسترو تا حدود زیادی برخی از نگرشها تغییر پیدا کرد.
عدهای بر این عقیدهاند که فیدل به دلیل داشتن کاریزمای خاص نمیخواست تغییر محسوسی در ساختار سیاسی و اقتصادی کوبا اعمال کند و از این جهت شاهد بودیم که تغییر فضای گفتمانی در کوبا و به خصوص حزب کمونیست پس از روی کار آمدن رائول کاسترو صورت پذیرفت. به صورتی که در حوزه مشاغل کوچک، شاهد بودیم فضا برای فعالیت این قبیل شغلها بیش از پیش باز شد. در این راستا به طور مشخص میتوانیم به صنعت کفش در کوبا اشاره کنیم که به عنوان یکی از معروفترین صنایع حال حاضر این کشور قلمداد میشود.
اما اگر بخواهیم تاریخ دقیقی از تحولات کوبا ارائه کنیم، باید درگذشت هوگو چاوز را مبداء تقریبی آن بدانیم. چراکه تا حدودی شاهد بودیم پس از درگذشت وی دموکراتهای آمریکا برای عادیسازی روابط خود با کوبا به این کشور نزدیک شدند و نهایتاً عادیسازی روابط میان واشنگتن و هاوانا عملیاتی شد. چنین مدلی را پس از درگذشت فیدل کاسترو نظارهگر هستیم که در نهایت روز گذشته برقراری مناسبات میان کوبا و اتحادیه اروپا در دیدار فدریکا موگرینی با برونو رودریگز پاریا وزیر خارجه کوبا رقم خورد.
با توجه به وضعیت فعلی به نظر میرسد رائول کاسترو و مجموع افراد حاضر در حزب کمونیست کوبا خواهان آن هستند که فضای ارتباطی میان هاوانا و بروکسل بیش از پیش باز شود. چراکه سفر فیلیپ هاموند وزیر خارجه سابق بریتانیا به کوبا و همچنین ابراز تمایل مقامهای اسپانیا و فرانسه برای نزدیک شدن به کوبا گویای این است که کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواهان نزدیک شدن به هاوانا هستند. از این منظر و با توجه به ایدئولوژی و نگاه مقامهای کوبا، به نظر میرسد کاسترو و تیمش بیشتر به سمت اروپا متمایل شوند و مناسبات خود با ایالات متحده را در سطوح بعدی قرار بدهند.
باید دانست که نگاه حزب کمونیست به برقراری روابط کوبا با اروپا به سمت مسائل اقتصادی جهت دهی شده است. چراکه آنها اساساً مایل نیستند در محور سیاسی و امنیتی به اتحادیه و حتی ایالات متحده نزدیک شوند. از جهت دیگر با توجه به اظهارنظرهای منتشر شده از سوی مقامهای سیاسی و اخبار مطبوعات و رسانههای اروپایی به نظر میرسد که موضوع حقوق بشر در کوبا اولویت چندانی نسبت به مسائل تجاری و اقتصادی برای بروکسل ندارد. لذا با توجه به عدم حساسیت اروپاییها روی مسائل داخلی کوبا به نظر میرسد که برقراری مناسبات میان کوبا و اتحادیه اروپا بر محور اقتصادی استوار باشد.