«توافق مقطعی»، سناریوی جدید مسکو و واشنگتن در پرونده سوریه/ آمریکا در صدد بازی کردن با روسیه است
تعدد و تکرار مذاکرات و گفت‌وگوهای میان وزرای خارجه آمریکا و روسیه و همچنین طولانی شدن جلسه‌های مذاکراه تا ۱۲ ساعت، می‌تواند بازگو کننده اختلاف بنیادی و اساسی میان دو طرف در پرونده سوریه باشد.
«محمود شوری» تحلیلگر مسائل روسیه در تشریح عملکرد سیاسی مسکو در پرونده سوریه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: از ابتدای عملیات نظامی روسیه در خاک سوریه، شاهد کلید خوردن یک سری از مذاکرات میان مسکو و واشنگتن در خصوص پرونده سوریه بودیم. علت اصلی این مذاکرات را می‌توان پیشبرد اهداف دو طرف و کسب منافع در چارچوب روابط متقابل دانست. روسیه از ابتدا می‌دانست که به تنهایی و از طریق نظامی نمی‌تواند دستاوردی در سوریه داشته باشد و فهمیده بود که باید راهبرد سیاسی را در کنار عملیات‌های نظامی پیش ببرد و به طور کلی در دو محور میدانی و سیاسی به پرونده سوریه ورود کند.
وی افزود: باید بگوییم که بحث ورود به مذاکرات میان روسیه و آمریکا از جانب مسکو یک تاکتیک محسوب می‌شود. چراکه آنها معتقدند بعد از عملیات‌های نظامی می‌بایست با گسترش سطح مذاکرات و چانه‌زنی در حوزه سیاسی سوریه، بخشی از تروریست‌ها را که آمریکا از آنها به عنوان تروریست خوب و بد یاد می‌کند، در فهرست اهداف خود خصوصاً در محور عملیاتی قرار دهد. لذا این مذاکرات می‌تواند برای هدف قرار دادن تروریست‌ها از طریق نقطه‌زنی عملیاتی مفید واقع شود و هجمه تروریست‌ها در سوریه را کاهش دهد. علاوه بر آن روس‌ها می‌دانستند که اگر بخواهند در آینده سوریه ایفای نقش کنند، باید نظر ایالات متحده را با خود همراه کنند. چراکه اگر در حوزه سیاسی دو قدرت نتوانند با یکدیگر کنار بیایند، شاهد تقابل مسکو و واشنگتن در زمین بازی سوریه خواهیم بود و حتی احتمال دارد بازه زمانی عملیات‌ها افزایش یابد.
روس‌ها مایل هستند با تاکید بر گفت‌وگو، موضوع‌های مطرح شده در مذاکرات را حل و فصل کنند. تعدد و تکرار مذاکرات و گفت‌وگوهای میان «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه و «جان کری» همتای آمریکایی وی و طولانی شدن جلسه‌های مذاکراه تا ۱۲ ساعت می‌تواند بازگو کننده این موضوع باشد که اختلاف بنیادی و اساسی میان دو طرف بر سر محورهایی مانند آتش‌بس، تهیه فهرست تروریست‌ها، مدت آتش‌بس و همکاری در عملیات‌های نظامی وجود دارد. از این منظر است که با توجه به حوادث میدانی که در هفته‌های اخیر در حلب و دیرالزور رخ داد، روس‌ها اعتمادشان نسبت به غربی‌ها کاهش پیدا کرده و همین موضوع می‌تواند در مذاکرات، از جهت شکلی و از حیث ماهوی در گفت‌وگوهای طرفین خلل ایجاد کرده و منافع آنها را به خطر بیاندازد.
این پژوهشگر مسائل بین‌الملل با تاکید بر این‌که غربی‌ها در صدد «بازی سیاسی» با روسیه هستند، گفت: آمریکا می‌داند که هر پیروزی در حوزه میدانی به نفع روسیه مصادره خواهد شد و از جهت دیگر با توجه به در پیش رو بودن انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا قوای تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری حاکم بر واشنگتن در خصوص پرونده سوریه و به طور کلی منطقه غرب آسیا مقداری محتاط‌تر عمل می‌کند. اما به صورت کلی باید توجه داشته باشیم با توجه به داده‌های میدانی و محورهای سیاسی مطرح شده میان روسیه و آمریکا، غربی‌ها در حال بازی کردن با روس‌ها از طریق مذاکرات هستند تا بتوانند کمترین امتیاز را به آنها بدهند.
مساله‌ای که در این بین باید به آن توجه شود، این است که در مورد پرونده سوریه اگر قرار بر این باشد که یک توافق بین‌المللی نهایی را شاهد باشیم، بدون شک دو قطب تشکیل‌دهنده این توافق‌نامه مسکو و واشنتگن خواهند بود و این دو کشور تصمیم‌گیرنده اصلی در این خصوص به حساب می‌آیند. اما با توجه به شرایط فعلی آمریکا به نظر نمی‌آید که این توافق تا پایان حضور اوباما در کاخ سفید صورت گیرد.
شوری در پایان با اشاره به سناریوی «توافق مقطعی» خاطرنشان کرد: با توجه به وضعیت فعلی و سابقه مذاکرات میان واشنگتن و مسکو باید بگوییم که روس‌ها و آمریکایی‌ها بر روی گزینه «توافق مقطعی» متمرکز شده‌اند. چراکه دو طرف می‌دانند بر سر بحران سوریه نمی‌توانند به یک اجماع حداکثری دست پیدا کنند. برای روس‌ها مهم است که در چارچوب نظریات سیاسی و عملیاتی خود بتوانند آتش‌بس جدید را برقرار کنند. به صورتی که آنها تجدید قوای خود و همچنین نیروهای تحت نظرشان را مدنظر قرار خواهند داد تا بتوانند به آنها در مبارزه با تروریسم کمک کنند. از جهتی دیگر، ممکن است عده‌ای از نقش ترکیه در پرونده سوریه صحبت کنند. اما باید بدانیم که همکاری ترکیه با روسیه برای مسکو تنها یک گزینه خواهد بود تا بتواند هزینه‌های این پرونده را با آنکارا تقسیم کند. روس‌ها هدف خود در ارتباط با ترکیه را تنها مدیریت این کشور در پرونده بحران سوریه می‌دانند تا هزینه‌ها برای مسکو در حوزه سیاسی و میدانی بیش از این افزایش پیدا نکند.