سازمان ملل در پرونده پناهجویان موفق عمل نکرد/ در زمان «کوفی عنان» اصلاحات ساختاری صورت گرفته بود

«سیدعلی خرم» سفیر و نماینده سابق ایران نزد دفتر و مقر اروپایی سازمان ملل متحد در تشریح عملکرد بان‌‌ کی مون به عنوان دبیرکل سازمان‌ ملل در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: بان‌ کی مون قبل از آن‌که به دبیرکلی سازمان ملل برسد، در گذشته به عنوان وزیر خارجه سابق کره‌جنوبی مشغول به کار بود. زمانی که وی پس از کوفی عنان وارد سازمان‌ ملل شد، یک سری از اصلاحات انجام شده بود. به عنوان مثال کوفی عنان توانسته بود مباحث ساختار و سازمان و همچنین کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل را تا حد زیادی سر و سامان بدهد و زمانی که بان‌ کی مون پا به سازمان ملل گذاشت، با مشکل خاصی روبه‌رو نبود.

وی ادامه داد: در دوره کوفی عنان مشکلاتی مانند پرونده عراق و افغانستان و حضور نظامیان آمریکا در آنجا مطرح بود و سختی‌هایی را تحمل کرد. اما در دوره بان‌ کی مون اوضاع تا حدود زیادی ملایم‌تر شده بود و عده زیادی در اوایل به روی کار آمدن وی اعتقاد داشتند که دبیرکل جدید سازمان ملل خوش شانس است و دغدغه‌های دبیرکل‌های گذشته را ندارد. با این‌که بان‌کی مون به جناح غرب تمایل داشت اما سعی داشت تا نوعی تعادل را میان شرق و غرب رعایت کند. به ویژه این‌که در خصوص چین سعی داشت ملاحظاتی را که کره‌جنوبی در مورد این کشور دارد، مد نظر قرار دهد.

بان‌کی مون در بحث پناهندگان سعی داشت که از طریق کمیساری عالی پناهندگان این بحران را سر و سامان کند اما متاسفانه شاهد بودیم که سازمان ملل در این پرونده نقش خوبی را ایفاء نکرد. درست است که شخص دبیرکل سازمان ملل و مدیران آن خواستار ایفای نقش جدی در پرونده بحران پناهجویان بودند اما شاهد بودیم این سازمان نتوانست نقش موثری در این بین ایفا کند.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به مواضع بان‌ کی مون در مقابل شورای امنیت عنوان کرد: بان‌ کی مون در مقابل تصمیم‌های شورای امنیت، تابع این شورا بود و مخالفتی از جانب وی مشاهده نشد. در مورد کره‌شمالی هم سعی داشت تا نگرانی‌های کره حنوبی را جدی بگیرد. از این منظر شاهد بودیم که کره شمالی یک حالت تخاصم در مقابل دبیرکل سازمان ملل از خود نشان داد. تا جایی که رهبر کره‌شمالی در سخنرانی خود بان‌ کی مون را «احمق» خطاب کرد. در محور محیط زیست و مبارزه با فقر هم تا حدودی تلاش‌های بان‌ کی مون نمایان شد. هرچند که در خصوص مسائل محیط زیست، عزم و اراده کشورها شرط بود اما سازمان ملل تا حدود زیادی به این پرونده ورود کرد و در سال ۲۰۱۵ اجلاس توسعه پایدار را برگزار کرد.

وی در پایان در مورد نقش بان‌ کی مون در پرونده یمن و سوریه یادآور شد: در خصوص پرونده یمن و سوریه باید بگویم کسانی که به ساختار سازمان ملل و حوزه نفوذ دبیرکل این سازمان آگاه هستند، می‌دانند که این سازمان و به خصوص بودجه آن توسط سهم کشورهای عضو تامین می‌شود. به عنوان مثال ۱۵ سال پیش برخی از کشورها همانند جمهوری اسلامی ایران نسبت به این‌که «یونسکو» تابع آمریکا بود، اعتراض کردند. چراکه در آن زمان ایالات متحده چیزی حدود ۲۵ درصد بودجه و هزینه‌های یونسکو را تامین می‌کرد که پس از آن این کمک‌ها قطع شد و مدتی بعد مشاهده کردیم که بخش عظیمی از طرح‌های یونسکو روی زمین ماند و پیشرفتی حاصل نشد. از این‌رو باید گفت که در سازمان ملل هم چنین حالتی حاکم است و زمانی که طرف‌هایی مانند عربستان و اسرائیل اعمال نفوذ می‌کنند، سازمان ملل نمی‌تواند بیش از این تحرکی صورت دهد. از این رو شاهد بودیم که نام عربستان از فهرست سیاه سازمان ملل خارج شد که این به دلیل نقش ارشادی و توصیه‌ای این سازمان است.