آمریکا در خصوص درخواست استرداد گولن محتاطانه عمل می‌کند
ترکیه با نزدیک شدن دوباره به روسیه و همچنین تهدید اروپا به بازنگری در توافق‌نامه مربوط به پناهجویان از یک طرف و تقدیر لفظی از رئیس‌جمهوری سوریه به خاطر محکوم کردن کودتا از طرف دیگر این پیام را به آمریکا فرستاده است که قابلیت انجام هر ریسکی از جمله تغیر در سیاست خارجی خود حتی در قبال سوریه را دارد.
«رحمت حاجی‌مینه» استاد روابط بین الملل دانشگاه و تحلیلگر مسائل ترکیه با اشاره به دیدار رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا با نخست‌وزیر ترکیه و تاکید بر استرداد «فتح‌الله گولن» روحانی ترک‌تبار ساکن آمریکا به آنکارا در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: کودتای ۱۵ جولای در ترکیه خلاف کودتاهای گذشته نافرجام ماند که پیامدهای متفاوتی به دنبال خواهد داشت. به گونه‌ای که کودتاهای سابق معمولاً به جابه‌جایی قدرت و تقویت نظامیان منتهی می‌شدند اما شکست کودتای اخیر باعث شد که نه تنها انتقال قدرت صورت نگیرد، بلکه حزب حاکم از شرایط پیش آمده برای تثبیت قدرت خود در ساختار سیاسی ترکیه بهره‌برداری کند. به صورتی که با حذف مخالفان جدی‌اش که تهدیدی بالقوه برای حزب حاکم خصوصاً اردوغان به حساب می‌آیند، آینده قدرت خود را در سال‌های پیش رو تثبیت کند.
وی ادامه داد: در این راستا حزب حاکم از کودتا به عنوان یک فاکتور استراتژیک برای مرزبندی داخلی و خارجی خود استفاده کرد. در حوزه داخلی تلاش شده است همه مخالفان و رقبای سیاسی اردوغان که قابلیت به چالش کشاندن حزب عدالت و توسعه و نهایتاً اردوغان را در سال‌های آینده دارند به بهانه همراهی با کودتا از سر راه برداشته شوند. در واقع، اردوغان درصدد است در شرایط فعلی حداکثر استفاده را از اوضاع و احوال موجود داشته باشد تا بتواند کسانی که به صورت بالقوه پتانسیل تهدید را دارا هستند، کنار بزند. بدون تردید یکی از این افراد فتح‌الله گولن است که به لحاظ دارا بودن سرمایه‌های مذهبی، اجتماعی و اقتصادی در خاک ترکیه و حتی سایر نقاط جهان به عنوان یک تهدید و عامل مهم ارزیابی می‌شود. لذا اولویت دولت ترکیه در حال حاضر و در دوران پساکودتا ریشه‌کن کردن تهدیدهایی است که احتمال می‌رود آینده قدرت آک پارتی و شخص رئیس‌جمهوری را به چالش بکشد.
در حوزه خارجی هم شرایط پسا کودتا و مواضع مقام‌های ترکیه نشان می‌دهد که اردوغان درصدد است از کودتا به عنوان فرصتی برای بازنگری در سیاست خارجی خود استفاده کرده و اهداف خود را در چارچوب شاخصه همراهی یا محکومیت کودتا از طرف بازیگران خارجی عملیاتی کند. یکی از موارد مهم حوزه سیاست خارجی به روابط بین آنکارا و واشنگتن بر می‌گردد که کودتای نافرجام ترکیه بر آن سایه انداخته است. روابطی که پیشاپیش در خصوص نحوه جنگ با داعش و ارتباط با کردهای سوریه دچار نوعی واگرایی شده بود.
پژوهشگر مرکز مطالعات خاورمیانه تصریح کرد: از دیدگاه مقام‌های ترکیه دلایلی برای دست داشتن آمریکا در کودتا وجود دارند. اول اینکه متهم ردیف اول این قائله از نگاه آنکارا، فتح‌الله گولن است که قبل از کودتا تاکنون در آمریکا و در ایالت پنسیلوانیا اقامت دارد. دومین مساله حضور نظامیان و فرماندهان آمریکا در ترکیه و به خصوص در پایگاه هوایی اینجرلیک است که به گمان دولت ترکیه می‌تواند طرح‌ریزی یا هدایت بخشی از کودتا را متوجه خود کند. سومین بحث، روابط نظامیان ترکیه خصوصاً آتلانتیک‌گراها و نظامیان آمریکا در قالب ناتو و همکاری‌های اطلاعاتی آنها خواهد بود. مولفه‌هایی که باعث شده دولت ترکیه خصوصاً اردوغان آمریکا را متهم به حمایت از کودتا کند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه آمریکایی‌ها ادعاهای مقام‌های ترکیه مبنی بر دخالت در کودتا را رد کرده‌اند، عنوان کرد: سفر رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا به ترکیه و دیدار وی با مقام‌های نظامی و سیاسی این کشور به علاوه بازدید از پایگاه هوایی اینجرلیک نشان می‌دهد که آمریکا برای روابط با ترکیه به عنوان عضوی از ناتو اهمیت زیادی قائل است. خصوصاً اینکه در شرایط فعلی که آمریکا درگیر جنگ با داعش است نمی‌خواهد روابطش با این متحد دیرینه رو به سردی برود. متحدی که با نزدیک شدن دوباره به روسیه و همچنین تهدید اروپا به بازنگری در توافق‌نامه مربوط به پناهندگان از یک طرف و تقدیر لفظی از اسد به خاطر محکوم کردن کودتا از طرف دیگر این پیام را به آمریکا فرستاده است که قابلیت انجام هر ریسکی از جمله شیفت و تغیر در سیاست خارجی خود حتی در قبال سوریه و شخص اسد را دارد.
حاجی‌مینه در پایان یادآور شد: با توجه به موارد اشاره شده به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها در مورد درخواست ترکیه برای استرداد گولن محتاط عمل خواهند کرد. خصوصاً این که صریحاً این درخواست را رد یا قبول نکرده‌اند بلکه آن را مشروط به ارائه شواهد و مستندات کافی از طرف دولت ترکیه مبنی بر دست داشتن گولن در کودتا دانسته‌اند. از طرف دیگرصحبت از لزوم احیاء قانون اعدام در ترکیه باعث شده است که میزان حساسیت افکار عمومی جهانی و همچنین نهادهای مدنی به این استرداد بیشتر شود فضایی که احتیاط آمریکا را نسبت به انجام آن بیشتر خواهد کرد.