برنا در گفت‌وگو با ایلنا:
جو بایدن در پرونده عراق اختیار تام دارد/ وضعیت فعلی عراق گذرا است
وضعیت فعلی در عراق گذرا خواهد بود اما باید توجه داشت که تندروی‌های جریان صدر، وی را گوشه‌نشین خواهد کرد و العبادی تنها با همیاری طیف‌ها و احزاب گوناگون می‌تواند بر وضعیت فعلی فائق آید.
«سیروس برنا بلداجی» تحلیلگر مسائل عراق در خصوص تشریح سفر جو بایدن، معاون اول رئیس‌جمهوری آمریکا به عراق در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: مساله‌ای که باید در بررسی سفر بایدن به عراق مورد نظر قرار بگیرد این است که طی سالیان اخیر و به خصوص در چارچوب مناسبات دوجانبه عراق – آمریکا، یکی از محوری‌ترین نقش‌ها را جو بایدن بر عهده داشته است. به گونه‌ای که بالاترین اختیارات در خصوص عراق به وی داده شده است و او بر اساس تحقیقات و پژوهش‌های تخصصی سفرهای ادواری خود را شکل داده و به ایفای نقش می‌پردازد.
وی اضافه کرد: مواضع، تدابیر و دیدگاه‌های بایدن در پرونده عراق تاثیر‌گذار بوده است. از این جهت و بر اساس تجربیات حضور وی در منطقه و با توجه به الزامات مورد نظر در شرایط فعلی، حضور باید می‌تواند تاثیر مثبتی در رابطه با عراق و همچنین آرایش این کشور داشته باشد. از سوی دیگر، عدم ملاقات حضوری وی با فواد معصوم و دیدار با مسعود بارزانی از محورهایی است که جزو ابعاد مهم این سفر محسوب می‌شود.
پس از تقلیل نقش اتحادیه میهنی کردستان عراق، به همین میزان شاهد افزایش نقش حزب دموکراتیک کردستان به رهبری بارزانی بودیم و به تعبیر دیگر می‌توانیم بگوییم جایگاه استراتژیک مسعود بارزانی و اقلیم کردستان است که باعث شده آمریکا به سمت آنها متمایل شود. از سوی دیگر روابط این دو، تاثیر مستقیم در داخل عراق به جای خواهد گذاشت و هر کدام از گروه‌های عراقی که بخواهند با احزاب محدوده اقلیم کردستان مناسباتی را برقرار کنند، باید با مسعود بارزانی وارد مذاکره شوند و تا زمانی که وی در این جایگاه باشد این روند ادامه خواهد داشت.
این کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به اینکه برخی از اخبار روز گذشته در مورد به هم‌ریختگی‌های سیاسی در عراق و همچنین فرار العبادی از منطقه خضراء صحت ندارد، گفت: اینکه در روز گذشته یکسری از خبرگزاری‌های داخلی بر اساس خطوط تزریق شده از سوی خبرگزاری‌ها خارجی اخباری در خصوص فرار العبادی از حلقه‌های امنیتی منطقه سبز یا تخلیه سفارت آمریکا و دفاتر سازمان ملل متحد منتشر کردند، دردی را از اوضاع بحرانی عراق دوا نمی‌کند. چراکه حیدر العبادی و اطرافیان وی، بعید است که تن به فرار دهند و خیلی پخته‌تر عمل می‌کنند و از پایداری نسبتاً بالایی برخوردار هستند. به گونه‌ای که قدمت مبارزه شش دهه‌ای این طیف در عراق گویای همه چیز است. طبیعی است که العبادی در صورت احساس خطر از منطقه‌ای به منطقه دیگر جابه‌جایی و تحرک صورت دهد اما این به معنای فرار از اوضاع نیست.
وی افزود: العبادی همچنان می‌کوشد تا با طرف‌های خارجی، گروه‌ها و طیف‌های داخلی و مردم وارد گفت‌وگو شود تا نهایتاً بتواند مطالبات ملت عراق را پیگیری کند. از سوی دیگر باید باور کنیم که بطن و ماهیت اصلی اصلاحات در عراق، اقتصادی است. یعنی فساد سیاسی و اداری باعث شده است تا تاثیر سوء آن بر محور اقتصاد صورت گیرد و از این جهت است که شاهد ناراحتی مردم عراق هستیم.اما باید قبول کنیم که این فساد به قدری در لایه‌های مختلف عراق ریشه دوانده است که نمی‌توان چند ماهه و حتی در مدت یک یا دو سال با آن مقابله کرد. چراکه این مساله استراتژی و عزم ملی می‌طلبد و حتی ممکن است در میان مدت و بلند مدت به نتیجه برسد.
با توجه به شناختی که از منظر جامعه‌شناسی سیاسی از عراق دارم باید بگویم که نمی‌توان حد و مرزی برای فساد در این کشور قائل بود. به گونه‌ای که شما برای شرکت در یک مناقصه ساده در عراق باید به چندین نفر باج بدهید تا بتوانید در آن شرکت کنید و پس از آن با پرداخت مبلغ مورد نظر می‌توانید مناقصه را برنده شوید. لذا مجموع حرکت‌ها و پیگیری‌ها در عراق که مشتمل بر اقدام‌های العبادی، پارلمان عراق و حتی تحرکات آمریکا است، این را نشان می‌دهد که همگی به دنبال این موضوع هستند که از حیث کمی (تعدیل در کابینه و وزارتخانه‌ها) و از منظر کیفی (چینش تکنوکرات‌ها در کابینه) بتوانند به صورت قانونمند و هدفمند اوضاع را بهبود ببخشند.
برنا در پاسخ به این پرسش که آیا تحرکات و اقدام‌های مقتدی صدر و به طور کلی طیف حاضر در این جریان می‌تواند اوضاع عراق را ملتهب‌تر کند یا خیر، بیان کرد: هم‌اکنون چه بخواهیم و چه نخواهیم رقابت نا‌نوشته‌ای بین علمای شیعه در عراق وجود دارد. در اخبار دیده شد که مقتدی صدر گفته است که عقب می‌نشیند اما این به این بدان معنا نیست که وی کلاً از فعالیت خود دست بکشد بلکه از سهم‌خواهی و معرفی گزینه به دولت العبادی عقب می‌کشد. از این جهت است که می گوییم مقتدی صدر در حال برجسته کردن خطوط بین شیعیان است و حتی آن را به چالش می‌کشد. تا جایی که وی پس از سقوط صدام فرایند دولت – ملت سازی را به رسمیت نمی‌شناسد و تنها شکل‌گیری هسته‌های مقاومت را قبول داشت.
وی در پایان خاطرنشان کرد: مدل و جنس الگوهای رفتاری، اجتماعی و سیاسی صدر و اطرافیانش، به تدریج افول پیدا خواهد کرد و حتی شاید شاهد آن باشیم که کرسی‌های مجلس جایی برای حضور مهره‌های این جریان نداشته باشند. این روند تا جایی ادامه پیدا خواهد کرد که امکان دارد تندروهای اطراف مقتدی صدر کم‌رنگ شود و حتی فعالیت آنها زیرزمینی شود. لذا امکان دارد که شاهد باشیم مقتدی صدر به زاویه و گوشه‌ای هدایت شود که آینده آن نامعلوم است. بنابراین در خصوص مجموع اقدام‌هایی که پس از سفر بایدن به عراق رخ داد باید بگوییم که این اقدام‌ها سطحی خواهد بود و دوام چندانی نخواهد داشت. مضاف بر اینکه باید توجه داشت کاراکتر «سلیم الجبوری» اگر چه برای اهل تسنن قابل احترام است، اما برای ریاست پارلمان عراق مستهلک شده است.
