مساله پناهجویان به ابزاری برای تقابل آنکارا با اتحادیه اروپا تبدیل شده است

« فیروز دولت‌آبادی» سفیر پیشین ایران در ترکیه با اشاره به اتخاذ موضع متناقض آنکارا در قبال پناهجویان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا تصریح کرد: اگر امروز نگاهی به استانبول و سایر مناطق توریستی ترکیه بیندازیم، تصویری که در برابر شما ظاهر می شود، با چند سال گذشته بسیار متفاوت است. به صورتی که فقرا و آوارگان بسیار زیادی در این محیط وجود دارند که محیط توریستی ترکیه را کاملا دگرگون کرده‌اند. لذا در این خصوص باید بگوییم که دو محور کاملاً واضح است. اول فشار افکار عمومی بر دولت و دوم فشارهای ناشی از به هم ریختگی در جریانات اقتصادی ترکیه است.

وی ادامه داد: دومین مساله‌ای که مورد بحث قرار می‌گیرد این است که ترکیه در مقابل اتحادیه اروپا ابزار مهمی در دست ندارد و تنها ابزاری که می‌تواند از آن بهره ببرد، مساله پناهجویان و آوارگان است که از این مساله در چند نوبت استفاده کرده است. یک بار زمانی که به پناهجویان در سطح گسترده‌ای اجازه ورود به اروپا از خاک ترکیه را داد که موجب به وجود آمدن بحران پناهجویان در اتحادیه اروپا شد و بار دیگر زمانی بود که سیاستمداران ترک می‌خواستند از موضوع پناهجویان استفاده کنند تا بتوانند برای کنترل و اداره پناهجویان منابع مالی هنگفتی را از سوی اتحادیه اروپا در اختیار بگیرند. از این جهت می‌توانیم بگوییم که پرونده پناهجویان برای ترکیه، یک ابزار چندکاره قلمداد می‌شود تا بتواند بهره‌برداری لازم را صورت دهد.

باید در نظر داشت پناهجویان یک طیف دیگر از اجتماع هستند که اگر تحت فشار قرار گیرند ممکن است بحران‌هایی برای ترکیه به وجود آورند که با توجه به موقعیت کنونی دولت اردوغان، تحمل این بحران بسیار سخت خواهد شد. چراکه وضعیت در داخل ترکیه از حیث امنیتی و اقتصادی در سطح خوبی قرار ندارد و در بُعد سیاسی هم حزب عدالت و توسعه دارای مخالفان زیادی است که می‌توانند علاوه بر ایجاد به هم ریختگی در لایه‌ها و سطح پایین ترکیه، موقعیت آک‌پارتی را هم به خطر بیاندازند.    

دولت‌آبادی در پایان در پاسخ به این‌که آیا ممانعت ترکیه از ورود و اسقرار پناهجویان در خاک این کشور می‌تواند امتیاز ورود این کشور به اتحادیه اروپا را سلب کند یا خیر، تصریح کرد: مساله اصلی این است که ترکیه در حالت فعلی در یک وضعیت انتظار و غیر قطعی بودن عضویت خود در اتحادیه اروپا قرار دارد و اصلاً بحث اینکه اتحادیه بتواند عضویت ترکیه را لغو کند یا نه مطرح نیست. چراکه رفتار و خط‌مشی ترکیه باعث شده تا اتحادیه اروپا از ورود آن به کشورهای عضو این اتحادیه ممانعت کند و دلیل آن این است که اتحادیه میل ندارد تا یک کشوری مانند ترکیه که درگیر مسائل خاورمیانه است به اتحادیه وارد شود. لذا اگر ترکیه از پذیرش پناهجویان ممانعت کند، شاهد یک سری از رایزنی‌های فشرده و سنگین میان اتحادیه اروپا و مقام‌های آنکارا خواهیم بود که با اعمال فشار سعی خواهند کرد تا موضع آنکارا را تغییر و تقلیل دهند و نهایتاً بتواند این موضوع را به یک سقف و کف حداقلی برسانند.