روسیه نگران تحرکات ریاض برای به شکست کشاندن مذاکرات ژنو۳ است

«مسعود اسداللهی» کارشناس مسائل منطقه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در خصوص مذاکرات ژنو3 عنوان کرد: روند مذاکرات ژنو 3 به صورتی بود که از ابتدای آن قطر، عربستان و ترکیه مایل نبودند تا چنین مذاکراتی برگزار شود و خروجی آن تا کنون ادامه داشته باشد. به گونه‌ای که عربستان فشارهای بسیار زیادی را بر معارضان وارد کرد تا آنها در این مذاکرات شرکت نکنند که البته در ابتدا این امر محقق شد و اردوغان هم به نیابت از معارضان چنین موضعی را اتخاذ کرد. اما این موضع زیاد دوام نیاورد و نهایتاً ورود آمریکا موجب شد تا مذاکرات برگزار شود.

وی ادامه داد: فشاری که ایالت متحده بر عربستان وارد کرد، باعث شد تا مذاکرات شکل بگیرد و از سوی دیگر تحولات میدانی که در لاذقیه، حلب و درعا توسط دولت و ارتش سوریه در این کشور رقم خورد باعث شد تا جبهه منطقه‌ای و جهانی بر برگزاری این مذاکرات اصرار کند. در بیان کلی باید بگوییم که ورود آمریکا به علاوه تحولاتی که در زمین بازی سوریه به وجود آمد، باعث شد تا عربستان احساس ضعف کند و در نهایت به حضور معارضان در مذاکرات تن دهد.

اگر بخواهیم اهمیت برگزاری نشست ژنو 3 را بررسی کنیم باید نگاهی به حضور داعش در لیبی بیاندازیم. حضور گروهک تروریستی داعش در شهر سِرت واقع در شمال لیبی باعث شد تا آمریکایی‌ها به این نتیجه برسند که هر چه زودتر باید پرونده سوریه را به سرانجام برسانند که در نهایت شاهد آن بودیم که بر حضور معارضان در این مذاکرات اصرار کرد. زمانی که معارضان با فشار سعودی‌ها رسماً اعلام کردند که در مذاکرات شرکت نخواهند کرد، گروه‌های دیگر هم همین جبهه را گرفتند و از عدم حضور خود در این مذاکرات سخن گفتند. چندی بعد موضع آنها تغییر پیدا کرد و دوام چندانی نداشت که نهایتاً شاهد حضور آنها در ژنو 3 بودیم.

این تحلیلگر مسائل خاورمیانه با بیان اینکه مدل برگزاری این نشست به دلیل وجود اختلافات در میان شرکت‌کنندگان بسیار متفاوت و دشوار است، بیان کرد: ژنو 3 به این دلیل دارای پستی‌ و بلندی‌ها و سختی‌های زیاد است که معارضان یا مخالفان دولت سوریه در یک اتاق گرد هم می‌آیند و نمایندگان دولت سوریه هم در اتاقی دیگر. در این بین، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه و نمایندگان وی به صورت جداگانه اقدام به برگزاری نشست و گفت‌وگو با هرکدام از طرفین می‌کنند و محتوا و روند گفت‌وگوها را به طرف مقابل اطلاع‌رسانی می‌کنند. لذا با توجه به اینکه هیات مذاکره کننده دولت سوریه خواستار فهرست و اسامی نهایی است و تاکنون این امر محقق نشده، باید بگوییم که به سرانجام رسیدن منحنی برگزاری این نشست به نظر دور از ذهن می‌آید تا جایی که بشار الجعفری هم تاکید کرد که مذاکرات در مرحله مقدماتی به سر می‌برد.

وی در پاسخ به این‌که آیا چراغ سبز مسکو برای حضور نماینده احرارالشام و جیش الاسلام در مذاکرات ژنو 3 را می توان مشابه گفت و گو با طالبان برای مقابله با داعش را متصور دانست یا خیر، گفت: به نظر، چنین مقایسه‌ای درست نیست. چرا که طالبان در افغانستان مانند احرارالشام یا جیش الاسلام نیست. این‌که مقام‌های روسیه گفتند دو گروه تروریستی مذکور مانند قدیم، تروریست محسوب می‌شوند، حرف صحیحی است و این فرضیه که گفته می‌شود روسیه درصدد استفاده از این دو گروه تروریستی علیه داعش است، به نظر مخدوش و مردود است چرا که از نظر ایدئولوژی، احرارالشام و جیش‌الاسلام مانند داعش هستند و اصلاً تقابل این دو با داعش دور از ذهن است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: این‌که چرا روسیه بر نتیجه‌بخش بودن مذاکرات صلح سوریه اصرار دارد به این دلیل است که آنها نگرانند روند این مذاکرات با شکست روبه‌رو شود و خواسته‌اند تا دو گروهک تروریستی مذکور هم در روند این مذاکرات شرکت داشته باشند تا بتوانند به نتیجه مقبولی دست پیدا کنند. از طرف دیگر هم آنها نگران تحرکات ریاض برای به شکست کشاندن این مذاکرات هستند بنابراین باید بگوییم نمی‌توان به صورت قطعی گفت که نتیجه و خروجی ژنو 3 چه خواهد شد. چرا که امکان دارد متغیرهای موجود در این پرونده ساعت به ساعت با ورود و خروج بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تغییر کند.