هادی و رویای بازگشت به عدن
وزیر اطلاعرسانی دولت مستعفی یمن اعلام کرده است که بر اساس طرح امارات و عربستان سعودی، کشوری فدرال به پایتختی عدن و به ریاست رئیسجمهوری مستعفی این کشور ایجاد میشود.
یمن نامی است که این روزها کنار عراق و سوریه زیاد شنیده میشود. نخستین روزهای فروردین ماه سال جاری بود که غرش بمبافکنهای ائتلاف منطقهای ضد یمن سکوت آسمان صنعا را شکست و مواضع انصارالله هدف قرار گرفت. یک روز پس از آغاز این عملیات که به نام «طوفان قاطعیت» خوانده میشد، «منصور هادی» وارد ریاض شد و دولت در تبعید را در سرزمین پدرخوانده تشکیل داد.
آخرین روزهای اردیبهشت سال جاری، کنفرانسی در ریاض پایتخت عربستان سعودی تحت عنوان «نجات یمن و ساخت کشوری فدرال» به درخواست رئیسجمهوری فراری یمن برگزار شد که تمام نیروهای سیاسی یمن غیر از جنبش انصارالله در آن حضور داشتند. «عبدالعزیز الجباری» رئیس هیات مشورتی کنفرانس ریاض با بیان این ادعا که حوثیها یمن را به بنبست کشاندند، این کنفرانس را نقطه عطفی در تاریخ این کشور دانست. در جریان این کنفرانس، «عبداللطیف الزیانی» دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس بار دیگر بر حمایت این تشکل از رئیسجمهوری فراری یمن و تمام گروههای وفادار به وی تاکید کرد.
در جریان کنفرانس ریاض، تشکیل یک کشور فدرال به جای تجزیه یمن، به عنوان بهترین راه برای خروج این کشور از بحران مطرح شد؛ تا آنجا که «خالد بحاح» معاون رئیسجمهوری و نخستوزیر فراری یمن نیز اعلام کرد که دولت منصور هادی از تشکیل دولت فدرال استقبال میکند.
قطعنامه ۲۲۱۶، دستاویز پیروان هادی
«نادیه السقاف» وزیر اطلاعرسانی دولت فراری یمن در گفتوگو با شبکه ماهوارهای بلقیس اعلام کرده است که عدن به عنوان پایتخت موقت یمن به مدت پنج سال انتخاب شده و منصور هادی طی چند روز آینده برای تشکیل حکومت وارد این شهر میشود. این عضو هیات دولت فراری یمن همچنین اعلام کرد که حکومت جدید منصور هادی در عدن عضو شورای همکاری خلیجفارس خواهد بود.
سقاف در این گفتوگو بار دیگر بر لزوم اجرای قطعنامه ۲۲۱۶ شورای امنیت سازمان ملل که علیه انصارالله صادر شده بود، تاکید کرد. شورای امنیت سازمان ملل متحد در نشست علنی قطعنامه ۲۲۱۶ درباره یمن را ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد تصویب کرده است. بر اساس این قطعنامه، نام «احمد صالح» پسر رییسجمهوری سابق یمن و رییس سابق گارد جمهوری و «عبدالملک الحوثی» رهبر جنبش انصارالله در فهرست سیاه قرار گرفته است که بر این اساس، این دو شخصیت یمنی ممنوع السفر شده و تمام اموالشان مسدود میشود. در قطعنامه صادر شده توسط شورای امنیت سازمان ملل هیچ اشارهای به گروههای مسلح طرفدار هادی و تجاوز عربستان نشده و تنها انصارالله را ملزم میکند که سلاح خود را زمین بگذارند.
دولت فراری یمن با استناد به این قطعنامه در تلاش است تا ژست سیاسی خود را نیز حفظ کند و به افکار عمومی نشان دهد که مایل به برقراری گفتمان و حل بحران از راه سیاسی است اما در عمل این امر را اثبات نکرده است.
عدن، پایتخت کشور هادی
شهر جنوبی عدن مدتی پیش از حمله ائتلاف منطقهای به رهبری عربستان نیز به عنوان پایتخت انتخاب شده بود و پس از کنترل صنعا توسط نیروهای انقلابی، دولت منصور هادی تلاش کرد با انتقال سازوکارهای حکومتی به عدن فشار مضاعفی بر انصارالله وارد کند. انتقال مراکز دیپلماتیک از صنعا به عدن نیز حربه کشورهای عربی برای منزوی کردن انصارالله بود. امارات متحده عربی، قطر، بحرین و کویت از جمله کشورهای عربی خاورمیانه بودند که با پیروی از ریاض سفارتخانههای خود در پایتخت را تعطیل و اقدام به افتتاح نمایندگیهای دیپلماتیک خود در عدن کردهاند. در همان زمان شایعههایی مبنی بر انتقال سفارتخانههای بریتانیا و ایالات متحده به عدن نیز منتشر شد؛ هر چند که این دو کشور به دلیل شرایط امنیتی سفارتهای خود را تعطیل و کارمندان را از یمن خارج کردند اما انتقال نمایندگیهای دیپلماتیک به عدن دو روز پس از تعطیلی، تکذیب شد.
منصور هادی در حالی به عدن گریخت که گروههای مختلف از جمله انصارالله با نظارت سازمان ملل متحد، برای رسیدن به توافق برای ایجاد آرامش و برقراری ثبات سیاسی در یمن آماده میشدند. هادی با فرار به عدن شرایط را برای ایجاد بحرانی جدید در یمن فراهم کرد. کشورهای عربی نیز با همراهی یکدیگر، وضعیت را برای ایجاد این بحران مساعد کردند.
رسانهها از قول وزیر اطلاعرسانی هادی نوشتند که حکومت در عدن موقت و پنج ساله خواهد بود. جریان هوادار عربستان از ابتدای آغاز بحران در یمن خواستار تقسیم مجدد این کشور به دو بخش شمالی و جنوبی بود و تصور میکرد که فعال کردن القاعده در استانهایی مانند حضرموت میتواند مانع پیشروی نیروهای انصارالله و مخالف هادی شود که در عمل ناکام بودند.
نخستین قدم برای فراهم کردن مقدمات حکومت هادی در عدن با اشغال فرودگاه بینالمللی این شهر راهبردی توسط نیروهای عربستانی برداشته شد؛ پس از آن نیز بحاح برای چند ساعت در این مکان مقابل دوربین رسانهها حاضر شد و امروز صحبت از بازگشت هادی مستعفی و تشکیل حکومتی فدرال است. با استناد به صحبتهای وزیر اطلاعرسانی یمن باید چند روز منتظر ماند و دید که آیا وعده بازگشت هادی از حرف به عمل تبدیل میشود یا خیر؟