چالش‌های اقتصادی یکی از دلایل بازگشایی سفارت آمریکا در کوبا بود
چرا پس از ۵۴ سال سفارت آمریکا در هاوانا بازگشایی شد؟ شعار «تغییر» اوباما در سیاست خارجی در این موضوع بی‌تاثیر نیست اما تشدید مشکلات اقتصادی و تغییر نسل در حزب کمونیست کوبا هم یکی از مهم‌ترین علل این موضوع است.
«هادی اعلمی فریمان» کار‌شناس مسائل آمریکای لاتین درباره بازگشایی سفارت آمریکا در کوبا، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا تصریح کرد: باراک اوباما با اتخاذ سیاست تغییر روی کار آمد و این تغییر در طول دوران ریاست‌جمهوری وی قابل اجراء نبود. چراکه بحث تغییری را که او در همان ابتدا مطرح کرد، فضایی را به وجود آورد که قابل اجرا و پیاده شدن نبود اما در حال حاضر که کمتر از دو سال به پایان ریاست‌جمهوری وی مانده است، به نظر می‌آید که این تغییر از جانب او با سرعت بیشتری پیگیری می‌شود.
وی ادامه داد: بر مبنای همین شعار تغییر، ایشان تغییراتی را در سیاست خارجی خود اعمال کرده است. حوزه‌های آمریکای لاتین، یکی از حوزه‌های قدیمی است که سابقه ۵۴ ساله دارد. بعد از به قدرت رسیدن فیدل کاسترو، آمریکایی‌ها یک سیاست سلبی و سختی را در خصوص کوبا داشته‌اند و این سیاست‌ها از همان ابتدا با اقدامات نظامی، جاسوسی و تحریم‌ها همراه بوده است و در طول این سال‌ها سرسختی کوبایی‌ها باعث شد تا این سناریو‌ها به جایی نرسد وتغییراتی در روابط دوجانبه ایجاد نشد.
این کار‌شناس مسائل بین‌الملل در تشریح دلایل بازگشایی سفارت ایالات متحده در هاوانا گفت: در شرایط فعلی به نظر می‌آید که کوبایی‌ها دچار مشکلات اقتصادی شدید شدند که می‌توان چند مولفه را برای این موضوع در نظر گرفت. اولین پارامتری که می‌توان به آن استناد کرد، تغییر نسل در حزب کمونیست کوبا است. به گونه‌ای که آن‌ها تمایل زیادی به تجدیدنظر در اردوگاه فیدلیسم‌ها و رائولیسم دارند و بخشی که اندیشه‌های رائولیسم دارند، بحث‌های تجدیدنظرطلبانه را در حزب کمونیسم پی گرفته‌اند و تا حدودی هم آن را اجرایی کرده‌اند. یعنی نسل جدید کمی متفاوت از اردوگاه فیدلیسم فکر می‌کنند و همین موضوع باعث ایجاد شکاف نسلی میان آن‌ها شده است.
وی افزود: پارام‌تر دوم در خصوص محورهای اقتصادی مطرح است. بعد از مشکلاتی که در ونزوئلا به وجود آمد و مادورو به نوعی برای تامین نفت کوبا با مشکل مواجه شد و قیمت ترجیحی را مطرح کرده بود، همین موضوع باعث شد تا تاثیراتی از این حیث در کوبا به وجود آید و تجدید نظر تاریخی در هاوانا به وجود آید. اگر بخواهیم تصمیمات اوباما را در قالب نظریات تصمیم‌گیری بررسی کنیم، می‌توان گفت که تغییر حاصل شده است. به طوری که موضع مجموع هیات حاکمه آمریکا و تمایل مقام‌های ارشد به تغییر به علاوه تغییر فضای پارادایمی موجب شد تا اینکه این تغییر به پیش برود و این سیاست اجرایی شود.
اعلمی فریمان در ادامه افزود: مجموع این فکت‌ها باعث شده تا این تغییرات بسیار سریع‌تر از نقاط دیگر به وجود آید. جمعه گذشته و در جریان بازگشایی مجدد سفارت، جان کری به نکات خوبی اشاره کرد. به گونه‌ای که تاریخچه‌ای از رابطه کوبا و ایالات متحده را شرح داد و خلاف موضع گیری‌های سابق، خیلی با احترام با کوبا صحبت کرد و در جایی هم به این موضوع اشاره کرد که بازگشایی سفارت در هر دو کشور به مثابه یک لطف یا منت نیست چراکه این مساله یک بحث تاریخی است که دولت باراک اوباما از این روند پیروی خواهد کرد و تمامی این موضوعات، مجموع تغییراتی است که در روابط میان واشنگتن – هاوانا اعمال شده است.
وی در پایان در پاسخ به این پرسش که آیا برقراری روابط مجدد میان کوبا و ایالات متحده خشم و نارضایتی انقلابیون و به خصوص کسانی که در جنبش ۲۶ جولای شرکت داشته‌اند را بر می‌انگیزد، عنوان کرد: بحث‌های موردی را نمی‌توان در تغییر پارادایم‌های بین‌المللی به صورت واضح لحاظ کرد. اگر تاریخ روابط آمریکا و کوبا را که به صورت جدی وارد مناقشه شده‌اند، بررسی کنیم، یکی از مواردی که مورد بحث و نظر بوده است مساله جنگ روانی بوده است که خیلی از موضوعات در این بین مطرح می‌شود. به عنوان مثال روزنامه دیلی میل در خصوص ثروت‌اندوزی فیدل کاسترو مقاله منتشر می‌کند اما نمی‌توان به اطلاعات آن‌ها استناد کرده یا دسترسی پیدا کرد و نهایتاً مردم تحت تاثیر این موضوعات قرار می‌گیرند و پرسش بسیار مهمی در این خصوص پیش می‌آید که چگونه ممکن است افرادی که مدعی مبارزه با استکبار بودند و اندیشه‌های ضد استعماری داشتند، هم اکنون غرق در فساد باشند که البته باید گفت این پرسش بسیار مهمی است. منتهی در مجموع به نظر نمی‌رسد که این موضوع یک مساله مهمی برای تغییر پارادایم باشد اما به دلیل اینکه اسناد و اطلاعات قابل استنادی در دسترس نیست، نمی‌توانیم این موضوع را به صورت دقیق واکاوی کنیم.