توافق ایران و قدرت‌های غربی کلید حل بحران‌های خاورمیانه است
یک کارشناس روابط بین‌الملل گفت: برخی کشورهای منطقه از به نتیجه رسیدن مذاکرات خوشحال هستند زیرا حل بحران‌های درونی خود را منوط به همکاری رسمی یا غیررسمی آمریکا می‌دانند.
«اردشیر سنایی» استاد دانشگاه و کارشناس روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره توقف قطار مذاکرات در ایستگاه وین گفت: همانطور که پیش بینی می‌شد، بالاخره جمهوری اسلامی ایران و گروه ۱+۵ به برنامه جامع اقدام مشترک دست پیدا کردند. ایران در برابر اعمال یک سری محدودیت‌ها، کنترل و نظارت بر روند فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز امتیازهایی مانند برداشته شدن تحریم‌ها و بازگشت دارایی‌های بلوکه شده را به دست آورد. علاوه بر این، با صدور قطعنامه‌ای جدید در شورای امنیت سازمان ملل متحد تمام قطعنامه‌های پیشین این نهاد بین‌المللی ملغی می‌شود.
وی افزود: کشورهای منطقه را باید از لحاظ تاثیر توافق بر آن‌ها و واکنش به این مهم، به دو دسته اصلی خوشحال و ناراحت و یک دسته فرعی خنثی و بی‌تاثیر تقسیم کرد. در راس کشورهایی که از رسیدن ایران و ۱+۵ به برجام خوشحال هستند می‌توانیم به عراق و افغانستان و تاحدودی سوریه اشاره کنیم زیرا آن‌ها از هر گونه بهبود روابط میان جمهوری اسلامی ایران و دنیای غرب به خصوص آمریکا خوشحال می‌شوند؛ به این دلیل که حل بحران‌های موجود در کشورهای خود را منوط به همکاری رسمی یا غیر رسمی میان ایران و آمریکا می‌دانند. بدیهی است که اولین واکنش‌های مثبت نیز از طرف این کشورها نشان داده شد.
سنایی ادامه داد: دسته دوم، کشورها و رژیم‌های منطقه‌ای مانند عربستان و رژیم صهیونیستی هستند که ناراضیان اصلی توافق هسته‌ای محسوب می‌شوند. در این میان، تکلیف اسرائیل با ایران مشخص است. رژیم صهیونیستی دشمن اصلی جمهوری اسلامی است و با قدرتمندتر شدن ایران، موجودیت خود را در خطر می‌بیند. به همین دلیل شاهد دست و پا زدن تل‌آویو برای به شکست روند مذاکرات به خصوص در دو سال گذشته بودیم. از امروز که دوران بعد از رسیدن به برجام است، شاهد اقدام‌های جدید صهیونیست‌ها برای ملغی کردن آن خواهیم بود. احتمالا فعالیت‌های آتی آن‌ها به قوی‌تر کردن لابی با گروه‌های مخالف توافق در آمریکا و تلاش برای متقاعد کردن کنگره برای واکنش منفی در ۶۰ روز آینده خلاصه می‌شود.
این کارشناس روابط بین‌الملل در پاسخ به این سوال که آیا رژیم صهیونیستی پای خود را از اقدام‌های سیاسی فراتر گذاشته و مبادرت به رویارویی نظامی با ایران می‌کنند، عنوان کرد: آن‌ها همواره تهدیدات نظامی علیه ایران را مطرح می‌کنند که در چند روز اخیر بیشتر از گذشته نیز شد. اما به نظر من تل‌آویو جرات اقدام نظامی مستقیم علیه ایران را ندارد و حتی اگرقصد آن را نیز داشته باشد، با مقاومت آمریکا ومتحدان غربی مواجه خواهد شد زیرا، واشنگتن تمایل ندارد که وضعیت خاورمیانه بیشتر از این بحرانی شود.
وی پیرامون تلاش‌های ناکام سعودی برای به شکست کشاندن مذاکرات و اقدام های آینده ریاض گفت: تنش میان تهران و ریاض بالا گرفته و توافق هسته‌ای که سبب حل شدن مشکلات ایران و غرب شود، منافع عربستان را به خطر می‌اندازد. سعودی‌ها تمام تلاش خود را برای این که ایران و ۱+۵ به این مرحله نرسند، به کار بستند و حتی اگر توافقی به دست می‌آید، شامل بیشترین محدودیت‌ها و کم‌ترین امتیاز‌ها برای جمهوری اسلامی باشد. یکی از کارهای عربستان برای تحت فشار قرار دادن آمریکا برای جلوگیری از توافق، نزدیک شدن این کشور به رقیب سنتی واشنگتن بود. ریاض برای فشار به آمریکا، به روسیه نزدیک شد یا تظاهر به تقویت روابط کرد. قراردادهای تسلیحاتی و هسته‌ای میان ریاض و مسکو به همین دلیل منعقد شد. یکی دیگر از تلاش‌های ناکام عربستان، تشکیل ائتلاف ضد ایران برای تقابل منطقه‌ای با تهران بود. آل سعود تلاش کردند که این جبهه را تقویت کنند و با اضافه کردن کشورهایی مانند قطر، ترکیه و حتی مصر دیواری برابر گسترش نفوذ ایران بسازند. من معتقد هستم عربستان تا مدتی به همین رویه ادامه می‌دهد؛ یعنی تلاش می‌کند که روسیه را به سمت خود جذب کرده و فناوری هسته‌ای را در اختیار بگیرد و از طرف دیگر، ائتلاف ضد ایران را نیز پابرجا نگاه دارد. ولی در نهایت آن‌ها نیز مجبور به پذیرش این حقیقت هستند و زمانی که شوک توافق میان ایران و ۱+۵ از بین برود، لاجرم باید خود را با جامعه جهانی و کشورهای خاورمیانه هماهنگ کنند.
سنایی در پایان تصریح کرد: آخرین گروه، کشورهای ذره‌بینی حاشیه خلیج فارس هستند که رضایت یا عدم رضایت آن‌ها، اهمیت و تاثیر زیادی ندارد. کشورهایی مانند امارات و بحرین که استقلال سیاسی نداشته و در نهایت، مطیع فرمان ریاض هستند و وزنه‌ای در معادلات خاورمیانه، آسیا و جهان محسوب نمی‌شوند.