اردوغان به دنبال فتح پارلمان
انتخابات پارلمانی ترکیه هفتم ژوئن برگزار میشود. رهبر حزب عدالت و توسعه پس از پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری و شهرداریها، برای فتح مجلس ملی ترکیه خیز برداشته است.
ترکیه از سال 2014 میلادی تا امروز دو رقابت سیاسی به خود دیده است که با برگزاری انتخابات پارلمانی این کشور، مثلث رقابت قدرت تکمیل میشود. حزب «عدالت و توسعه» به رهبری «رجب طیب اردوغان» که از سال 2003 میلادی قدرت را در دست دارد، در دو انتخابات قبلی همچنان در صدر ایستاد و در نظر دارد با پیروزی در رقابتهای پارلمانی راه را برای تغییر قانون اساسی باز کند. حزب عدالت و توسعه در انتخابات ریاستجمهوری و شهرداریهای ترکیه از دیگر رقبا پیشی گرفت و پیروز شد.
مجلس ملی ترکیه، هدف بعدی عدالت و توسعه
ترکیه دارای یک نظام پارلمانی است و پیش از انتخابات سال گذشته، مجلس این کشور نخستوزیر و رئیسجمهوری را مشخص میکرد. اردوغان پس از پیروزی در انتخابات 2014، هدف حزب خود را دستیابی به اکثریت پارلمان برای تغییر قانون اساسی اعلام کرد.
پایگاه اطلاعرسانی شبکه تلویزیونی «یورونیوز» درباره اهداف بلندمدت رئیسجمهوری ترکیه نوشت: «اردوغان که سالها به عنوان نخستوزیر در راس قدرت بوده تلاش میکند تا با تغییر قانون اساسی این کشور، اختیارات نخستوزیر را به رئیسجمهوری منتقل کند. رئیسجمهوری در ترکیه یک جایگاه تشریفاتی است.»
اردوغان برای تغییر قانون اساسی و اضافه کردن دو اصل انتخابات و اختیارات ریاستجمهوری، به دو سوم کرسیهای پارلمان نیاز دارد؛ امری که به نظر کارشناسان مسائل منطقه دور از ذهن نیست. مردم ترکیه در دو انتخابات قبلی، حزب عدالت و توسعه را برگزیدند.
مجلس ترکیه دارای 550 کرسی است و اردوغان برای کسب اکثریت باید با 79 حزب کوچک و بزرگ دیگر رقابت کند. سه حزب بزرگ «جمهوریخواه خلق»، «حرکت ملی» و «مناطق دموکراتیک» که با نام حزب صلح و دموکراسی نیز شناخته میشود، رقبای اصلی حزب عدالت و توسعه در انتخابات آتی هستند.
اردوغان، مردی که دوست دارد امپراطور باشد
سال گذشته میلادی یک رویداد بیسابقه در تاریخ ترکیه اتفاق افتاد. برای نخستین بار در تاریخ این کشور، رئیسجمهوری با رای مستقیم مردم انتخاب شد. بنابر قانون اساسی ترکیه، این کشور دارای نظام پارلمانی است و انتخاب رئیسجمهوری و نخستوزیر در حوزه اختیارات مجلس تعریف شده است. اردوغان که از سال 2003 میلادی عهدهدار نخستوزیری بود، اولین رئیسجمهوری است که با رای مستقیم مردم ترکیه انتخاب شد.
اردوغان در جریان انتخابات سال 2014، رای مردم 51 استان ترکیه را به خود اختصاص داد. رئیسجمهوری ترکیه از همان آغاز دوره ریاست خود، حاشیههای زیادی اطراف خود داشت؛ از هواپیمای اختصاصی 100 میلیون دلاری ایرباس و کاخ ریاستجمهوری 600 میلیون دلاری تا استقبال از رئیس تشکیلات خودگردان با سربازان تاریخی. مخالفان سیاستهای اردوغان وی را به تلاش برای احیای امپراطوری عثمانی متهم میکنند، تا آنجا که برخی روزنامهها نوشتند که اردوغان تصمیم دارد نام ترکیه را به عثمانی تغییر دهد.
انتخابات شهرداریهای ترکیه نیز صحنه پیروزی حزب متبوع اردوغان بود. ترکیه به 81 استان تقسیم شده است که نامزدهای عدالت و توسعه در جریان انتخابات شهرداریها، موفق به پیروزی در 49 مرکز استان شدند و 45 درصد آرای ریخته شده به صندوقها را به خود اختصاص دادند. نامزدهای حزب جمهوریخواه خلق که جریان اپوزیسیون دولت محسوب میشود، با پیروزی در 13 استان و کسب 28 درصد آرا پس از عدالت و توسعه در جایگاه دوم ایستاد. احزاب حرکت ملی و صلح و دموکراسی نیز با کسب هشت و 11 شهرداری مرکز استان، رتبههای سوم و چهارم انتخابات را به دست آوردند. از زاویه دیگر، چهار حزب اصلی ترکیه کنترل شهرداریهای اصلی را به دست گرفتند.
اردوغان به عنوان دبیرکل و رهبر حزب اعتدال و توسعه، بیش از نیمی از شهرداریهای اصلی و ریاستجمهوری ترکیه را در دست دارد. بنابراین، مجلس ملی کبیر ترکیه ضلع سوم قدرت برای اعمال تغییراتی است که در ذهن رئیسجمهوری وجود دارد تا شاید بتواند امپراطوری خود را تاسیس کند.
محسن صالحی خواه