شکاف اجتماعی و مشکلات اقتصادی در آمریکا بحرا‌ن‌ساز شده است
حادثه‌ای که در بالتیمور رخ داد، در حقیقت بخشی از روندی است که در ایالات متحده از مدت‌ها پیش وجود داشته و بنا بر دلایل خاصی مورد توجه افکار عمومی قرار گرفته است.
«امیر علی ابوالفتح» کار‌شناس مسائل حوزه آمریکا در خصوص مسائل شهر بالتیمور واقع در ایالت مریلند، در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا تاکید کرد: از این دست اتفاقات مانند وقایع بالتیمور در یکی دو سال گذشته زیاد رخ داده است. به این شکل که پلیس‌های ایالات متحده آمریکا در حین انجام ماموریت، برخورد و مواجهه با جوانان و نوجوانان و شهروندان سیاه‌پوست دست به اقدام‌هایی می‌زنند که منجر به صدمه جانی یا حتی مرگ فرد سیاه‌پوست می‌شود.
ریشه‌های خشونت از گذشته وجود داشته است
وی در تشریح پرونده بالتیمور گفت: ماجرای بالتیمور از این قرار بود که فردی ۲۷ ساله که سیاه‌پوست بود، توسط پلیس اخطاری دریافت می‌کند و مورد خطاب قرار می‌گیرد و در نتیجه به دلیلی نامعلوم دستگیر می‌شود و به داخل خودروی حمل متهم منتقل می‌شود. به نظر می‌رسد وی به دلیل ضرب و شتم در داخل خودرو دچار ضایعه نخایی می‌شود و در نهایت در بیمارستان جان خود را از دست می‌دهد. انتشار این خبر در جامعه‌ای که از مدت‌ها قبل نسبت به رفتار پلیس حساس بوده باعث بروز ناآرامی شد. نقطه آغاز این اتفاق‌ها سال گذشته و زمانی بود که یک جوان ۱۸ ساله توسط پلیس کشته شد. همچنین در ایالت ویرجینیا و کالیفرنیا هم این اتفاق افتاد و گفته شده که پلیس عمداً یا سهواً در قبال سیاه‌پوست‌ها رفتار خشنی را اعمال می‌کند.
جوانان سیاه‌پوست، در معرض برخوردهای سلبی
ابوالفتح با اشاره به آمارهایی که توسط موسسات مطالعاتی ایالات متحده آمریکا منتشر شده است بیان کرد: این آمار‌ها نشان می‌دهد که یک جوان سیاه‌پوست ۲۷ مرتبه بیشتر از یک جوان سفیدپوست در معرض مواجهه با پلیس قرار خواهد گرفت و پلیس عموماً بخش وسیعی از جوانان و نوجوانان سیاه‌پوست به خصوص در محله‌های فقیرنشین، پرجمعیت و جرم‌خیز آمریکا را به عنوان مظنون و متهم مورد خطاب قرار می‌دهد مگر اینکه خلافش ثابت شود.
رفتار دستگاه قضایی و پلیس هم‌سو است
وی در خصوص عملکرد پلیس آمریکا و ساختار تشکیلاتی آن تصریح کرد: آنچه که اتفاق می‌افتد، این است که پلیس آمریکا هم رفتار خشن دارد و هم رفتار‌نژاد پرستانه و علاوه بر رفتار پلیس، دستگاه قضایی این کشور حداقل در دو پرونده یعنی فرگوسن و نیویورک بعد از اینکه مشخص شد پلیس بی‌دلیل باعث مرگ یک سیاه‌پوست شده است، مامور را تبرئه کردند و حتی هیئت منصفه ویژه، اجازه مطرح شدن مجدد پرونده در دادگاه دیگری را ندادند.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با تاکید بر سفیدپوست بودن اعضای هیئت منصفه خاطر نشان کرد: دلایلی که در خصوص عدم ارجاع مجدد این پرونده به دادگاهی دیگر مطرح است، این بود که اعضای هیئت منصفه در این دو پرونده سفید پوست بودند و رای به نفع پلیس سفیدپوست داده شد که این تنها یک بخش از این قضیه است. بخش دیگر این قضیه به نارضایتی‌های اجتماعی بر می‌گردد. یعنی اگر جامعه‌ای که در آن شکاف طبقاتی زیاد نبود، بیکاری افزایش نمی‌یافت، برنامه‌های رفاه اجتماعی اجرا می‌شد و طبقات متوسط به پائین از امکانات رفاهی برخوردار بودند، دیگر کشته شدن یک جوان توسط پلیس باعث بر فروخته شدن خشم ساکنان آن محلات نمی‌شد.
ضعف در طرح‌های توسعه شهری و اقتصادی است
وی افزود: مسلماً این دسته از حوادث تنها مربوط به دو سال گذشته نیست. در جامعه آمریکا در طول دهه‌های گذشته مکرراً از این دست اتفاقات رخ داده و پلیس، هم رفتار خشن و هم نژادپرستانه داشته و جامعه رنگین‌پوست آمریکا تقریباً موضوع نژادپرستی را از طرف نهاد‌ها پذیرفته است. اما آن چیزی که به این قضایا دامن زده است، این موضوع است که تمامی این اتفاقات در شهرهایی رخ داده که برنامه‌های توسعه‌ای در آن‌ها گسترده نبوده است. تا جایی که انتقاداتی که به اوباما وارد است مبنی بر این موضوع است که تمامی برنامه‌ها متوجه شهرهای بزرگی مانند: نیویورک، میامی، لس آنجلس، سانفرانسیسکو و فیلادلفیا بوده و شهرهای کوچکی مانند بالتیمور، شهرهایی نیستند که از برنامه‌های رفاه اجتماعی و فقر‌زدایی بهره‌مند باشند.
ابوالفتح با اشاره به بحران اقتصادی پیش آمده در آمریکا خاطر نشان کرد: بعد از این بحران که در آمریکا رخ داد، بیکاری تا ۱۰ درصد افزایش پیدا کرد و در بین جوانان تا دو برابر این آمار پیش رفت و درصد بیکاری در بین جوانان رنگین پوست تقریباً دو برابر متوسط جامعه آمریکا است. از طرفی دیگر، دولت به دلیل کمبود منابع مالی برنامه‌های رفاهی خود را تقلیل داده است. به عبارتی که توزیع کالا برگ غذایی، بیمه‌های بیکاری و وام‌هایی که به دانشجویان تعلق می‌گرفت، کاهش پیدا کرد و بهره این وام‌ها افزایش پیدا کرد. مجموع این موارد موجب شد تا حس فقر در میان اقشار آسیب‌پذیر که عمده آن‌ها سیاه‌پوستان هستند، پر رنگ‌تر شود و در همین مدت میلیاردرهای آمریکایی میلیاردر‌تر شده‌اند و شکاف طبقاتی که در این کشور وجود دارد، بیشتر می‌شود. به نوعی تنها ۴۰۰ نفر در ایالات متحده ثروتشان معادل نیمی از مردم این کشور است یعنی رقم ۴۰۰ نفر در مقابل ۱۵۰ میلیون نفر.
شبکه‌های اجتماعی، آبروی آمریکا را به باد داد
وی دلیل دیگر نشر سریع اخبار آمریکا در خصوص خشونت‌های اخیر پلیس را استفاده مردم از شبکه‌های اجتماعی دانست و عنوان کرد: اکثر رسانه‌های غربی خصوصی و شخصی شده‌اند و از طرف دیگر شبکه‌های اجتماعی گسترش پیدا کرده‌اند و هر شخصی تنها با استفاده از یک گوشی تلفن همراه می‌تواند تصاویر را ضبط کرده و بلافاصله آن را منتشر کند که در دهه‌های اخیر اینگونه نبود و اگر اتفاقی می‌افتاد، نهایاً آن واقعه در سطح محلی و نهایتاً در ایالات منتشر می‌شد و اگر مهم جلوه داده می‌شد، در سطح ایالات متحده گسترش پیدا می‌کرد که در حالت کنونی این موضوع کهنه شده و ظرف چند دقیقه، جهان از آن ماجرا با خبر می‌شوند مانند اخبار بالتیمور و فرگوسن. لذا همین موضوع باعث می‌شود در جامعه‌ای که ملتهب است، یک اقدامی که می‌توانست عادی تلقی شود به یک مساله ملی تبدیل شد که دیده شد با چه وضعیتی از گارد و ارتشیان استفاده شد.
فقط ادعا دارند
این کارشاس مسائل سیاست بین‌الملل با اشاره به مقررات منع رفت و آمد در شهر بالتیمور تاکید کرد: اعلام این موضوع باعث شد تا چهره آمریکا که خود را کشور مدعی توسعه و لیبرال دموکراسی می‌داند، در جوامع بین‌الملل مخدوش شود. لذا به نظر نمی‌آید که با این وضعیت تعارضات نژادی این موضوعات پایان یابد. از طرفی هم پایان دوران طلایی اقتصادی آمریکا به انتهای خود نزدیک شده و اقتصاد آن را متزلزل کرده است. چراکه منابع مالی صرفاً در اختیار دولت بوده و هزینه‌های بالا موجباتی را برای مطرح کردن ریاضت اقتصادی به وجود آورده است.
وی در پایان گفت: وضعیت آمریکا از حیث اجتماعی رو به وخامت است و عزم جدی هم برای رویارویی با این موضوع وجود ندارد و احتمال اینکه در ماه‌های آینده اتفاقاتی نظیر فرگوسن و بالتیمور به وجود آید، بسیار زیاد است و حتی ممکن است شدید‌تر از این دو پرونده اتفاق بیافتد.
گفت‌و‌گو: فرشاد گلزاری