بخشایشی اردستانی در گفتوگو با ایلنا:
سعودیها در صدد تضعیف تنگه هرمز هستند
یک کارشناس مسائل بینالملل با اشاره به تحولات یمن، گفت که بازنده اول و آخر این ماجرا، عربستان خواهد بود چراکه حوثیها منتظر ورود سعودیها به خاک کشورشان هستند و حضور ایران هم تنها حضور مسشاری خواهد بود.
«احمد بخشایشی اردستانی» در گفتوگو با خبرنگار ایلنا تاکید کرد که عربستان سعودی اگر بخواهد در یمن عملیاتی صورت دهد، باید حملات هوایی خود را با حملات زمینی همراه کند. معمولا سبک عملیات هوایی که در طی این ۱۸ روز صورت گرفته مدلی از حملات آمریکا به عراق و اسراییل به غزه و جنوب لبنان است لذا برای تکمیل این حملات حتما باید نیروی زمینی پشت این قضیه باشد.
بخشایشی اردستانی ادامه داد: سعودیها یک ائتلاف مصنوعی به وجود آوردند و غربیها هم علاقمندند ذخایر مالی عربستان راکه به نفت متصل است، خالی کنند و عربستان هم برای رسیدن به مقصود خود باید میلیاردها دلار از ذخایر ارزی خود را به مصر، اسراییل و جناحهای سیاسی داخل آمریکا پیشکش کند تا از حملات هوایی این کشور علیه یمن حمایت کنند.
وی ادامه داد: زمانی که حملات هوایی توسط عربستان صورت میگرفت، سعودیها از ترکیه خواستند تا ارتباطی با ایران بگیرد و حداقل عدن یا استان حضرموت، به منصور هادی واگذار شود یعنی به گونهای دولت ائتلافی را برگرداند. اما در مقابل دیدند که یمنیها به ویژه حوثیها، کمیته مردمی و ارتشیان وفادار به علی عبداله صالح به سمت عدن و باب المندب حرکت کردهاند و شهرها را یکی پس از دیگری به تصرف خود در میآورند. از این رو به نظر نمیرسد عربستان از جناح صعده به یمن حمله کند و احتمال میرود که از مرز زمینی و دریایی نزدیک به یمن جنوبی حمله کند تا بتواند قسمتی از جنوب یمن را تصرف کرده و تحویل منصور هادی دهد.
این تحلیلگر مسائل بین الملل با اشاره به عدم توانایی عربستان و نیاز به همراهی ارتش مصر و پاکستان در حمله به یمن، افزود: عربستان به دنبال چند هدف است اول اینکه باب المندب را در اختیار خودش بگیرد یعنی در اختیار موتلف مخصوص به خودش. اما اگر این حمله انجام گیرد، به طور مسلم عربستان شکست را تجربه خواهد کرد چون سعودیها توانایی حملههای زمینی را ندارند و مجبورند از مصریها استفاده کنند چرا که ارتش مصر در سال ۱۹۶۲ میلادی و در زمانی که یمن به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شد، در این کشور حاضر بودند و به یمن شمالی کمک میکردند یعنی در زمان جمال عبدالناصر. اما مجبور شدند از یمن فرار کنند. مردم یمن مانند مردم افغانستان انسانهای باهوش و سرسختی هستند لذا اگر عربستان حمله زمینی را شروع کند، ابتدای شکستش را رقم خواهد زد ولی مادامی که حمله هوایی صورت میدهد، زیر ساختهای یمن را دچار مشکل میکند تا از سمت دیگر با میانجیگری بتواند حوثیها را به سمت یک دولت ائتلافی بکشاند. اما نه به سمت عبدربه منصورهادی. چرا که آنها اعتقاد دارند وی به اندازه کافی جنایت کرده و حتی در دستگاه قضایی یمن هم برای وی تشکیل پرونده دادهاند.
وی افزود: اگر عربستان بخواهد حملهای صورت دهد، باید از همراهی ارتش پاکستان و مصر برخوردار شود به این دلیل که نیروی زمینی این دو کشور میتوانند به عربستان کمک کنند. از طرف دیگر، اینکه آیا امارات در این حمله شرکت خواهد کرد یا خیر باید گفت که امارات ارتش منسجم، پیشرفته و نیروی زمینی مناسبی در اختیار ندارد و تنها منابع مالی در اختیار دارد. احتمال دارد پاکستانیها در این حمله شرکت کنند. اگر چه پارلمان این کشور اعلام بیطرفی کرده اما چون نواز شریف که در عربستان تبعید بود، به نحوی خود را وامدار آل سعود میداند.
بخشایشی در تشریح دلایل احتمالی پیوستن پاکستان به عربستان در حملات علیه یمن تصریح کرد: دو عامل وجود دارد که پاکستان به یمن حمله کند. اول مبلغی است که عربستان سعودی به پاکستان پیشنهاد میدهد و دوم اینکه نخستوزیر پاکستان در دوران تبعیدش در عربستان ساکن بوده و به نحوی آل سعود در بازگرداندن وی به قدرت تلاشهای زیادی را صورت داده است. بنابراین دو عامل مذکور باعث شده که عربستان بر روی دو ارتش پاکستان و مصر حساب باز کند و فکر نمیکنم پاکستان به آن شدتی که گفته شده است وارد این بحران شود اما احتمال اینکه در حملات، حمایتی توسط این کشور انجام گیرد بسیار زیاد است.
وی با تاکید بر نقش ایران و موازنه قدرت در منطقه خاطرنشان کرد: همگان میدانند که در منطقه چند کشور رهبر و صاحب نفوذ هستند. اول ایران که تمامی افکار عمومی به آن اذعان دارند و در سطح دوم عربستان یا ترکیه وجود خواهند داشت. عربستان تنها به دلیل داشتن منابع مالی هنگفت توانسته کشورهای منطقه را دور خودش جمع کند البته کشورهای منطقه روی هم رفته جمعیتی نزدیک و شاید کمتر از ۴۰ میلیون نفر را به خود اختصاص میدهند و اساساً تنها منابع مالی آنها باعث شده که در مجامع بینالمللی و منطقهای برجسته و مطرح شود و حتی سرباز برای اعزام به یمن نخواهند داشت. لذا ایران در این مواقع، حرفهایش را معمولا از طریق عراق و حزبالله لبنان خواهد زد بنابراین روش ایران حضور نظامی نخواهد بود و به طریق دیگر وارد خواهد شد و بیشتر جنبه حمایتی دارد یعنی حمایتی که آمریکا از عربستان میکند ما هم از یمن خواهیم کرد اما به صورت غیر فیزیکی.
این تحلیلگر مسائل منطقهای درباره شکل درگیریهای صورت گرفته در یمن عنوان کرد: جنگ یمن تقریبا به یک جنگ نیابتی تبدیل شده است. به گونهای که سعودیها معتقدند برای مطرح شدن بایست زیر پرچم آمریکاییها باشند. همچنین تعداد زیادی از هواپیماهایی که اقدام به بمباران مناطق یمن میکنند، اسراییلی هستند یعنی اسراییل هم در کنار آنها است. از زمانی که زمام امور عربستان به دست ملک سلمان افتاده است، کم کم اصل تفکر سعودیها نشان داده میشود و ظهور میکند که در قدیم این موضوع نمایان نمیشد و تنها از لحاظ حمایت مالی مخالفان در عراق و سوریه کار خود را پیش میبردند و تنها در بحرین بودکه حدود ۵۰۰ نیرو ارسال کردند.
وی اضافه کرد: آخرین هدف عربستان در صورتی که به اهداف خود نرسد، این است که استان حضرموت را از یمن جدا کند تا بتواند در آن استان لولههای نفت خود را از شرق عربستان به آنجا کشانده و به دریای سرخ راه دهد تا در نهایت تنگه هرمز را از شرایط استراتژیک بودن در بیاورد. لذا حضر موت برای یمن اهمیت زیادی دارد. به علاوه اینکه سه استان یمن از منظر ژئوانرژی و بحث تخلیه نفت در دست عربستان افتاده بوده و حتی سعودیها قریب به ۳۰ تا ۳۵ مرز خود با یمن را ویران کردند تا یمنیها ازصعده عبور نکنند. از همین رو باید بگویم که شیعیان عربستان که حدود پنج میلیون نفر جمعیت دارند، مهم تلقی میشوند. مهم بودن از نظر نفوذ مطرح نیست، بلکه اغلب منابع نفتی عربستان در استانهای شیعهنشین این کشور واقع شده است.
این نماینده مجلس با اشاره به پیشروی حوثیها در یمن تاکید کرد: یمنیها در حال حاضر دو جنگ را پیش میبرند. ابتدا جنگ با جنوب و در زمانی که کاخ ریاست جمهوری را تصرف کردند. زمانی که سعودیها یمن را بمباران کردند، ارتش منصور هادی در حال از هم پاشیدن بود و دلیلش هم این بود که پیشروی حوثیها به جنوب یمن بسیار گسترده بود و درصدد رساندن خودشان به عدن و باب المندب بودند و عربستان در حال حاضر تصمیم دارد حرکتی را که منصور هادی نتوانست تکمیل کند، شخصاً به سرانجام برساند و به نظر نمیرسد که سعودیها در این مساله توفیقی داشته باشند.
وی در پایان بیان کرد: تفاوتها در ورود مصر و پاکستان به این بحران این است که مصر پولی را دریافت خواهد کرد تا ارتش خود را به میدان بیاورد و به نوعی از این طریق درآمدزایی میکند. اما پاکستان به دلیل مباحثی مانند درگیری با افغانستان و تا حدودی دموکراسی در کشورش، بعید است که به این ماجرا ورود کند. در نهایت باید بگویم که بازنده اول و آخر این ماجرا، عربستان خواهد بود چراکه حوثیها منتظر ورود سعودیها به خاک کشورشان هستند و حضور ایران هم تنها حضور مسشاری خواهد بود.
گفتوگو: فرشاد گلزاری