داعش و ایجاد رعب و وحشت از طریق فیلم‌هایی به سبک هالیوود

«داعش» از جمله نام‌هایی است که طی سال‌های گذشته در صدر اخبار جهان قرار داشته و با ویرانی و تخریب چهره اسلام گره خورده است. این گروه از تروریست‌ها تفاوت زیادی با اسلاف خود چون القاعده و طالبان دارد. از نکته‌های قابل توجه درباره فعالیت‌های داعش، توجه این گروه افراطی به استفاده از رسانه و شبکه‌های اجتماعی است.

زمانی که القاعده تیتر یک مطبوعات و رسانه‌های مجازی بود، نهایت استفاده تروریست‌ها از رسانه‌های جمعی در انتشار فایل صوتی و بعدها، ویدئوهایی که «اسامه بن لادن» مقابل دوربین می‌نشست و صحبت می‌کرد، خلاصه می‌شد؛ ویدئوهایی که در آن سرکرده القاعده در یک کادر بسته، رو به دوربین از اهداف خود صحبت می‌کرد. ‌

داعش با ساخت دو فیلم از اعدام ۱۵خلبان ارتش سوریه و سوزاندن «معاذ الکساسبه» خلبان اردنی، با عزمی جدی‌تر و برنامه‌ای سازمان‌یافته‌تر در مسیر تخریب چهره اسلام و گسترش اسلام هراسی گام برداشت.

داعش و ساخت ویدئوهای هالیوودی

جنس ویدئوهای ساخته شده توسط داعش با تمام ویدئوهای قبلی که توسط گروه‌های تروریستی منتشر می‌شد، ‌ تفاوت زیادی دارد. استفاده از هنر فیلمبرداری، صداگذاری و افزودن افکت‌های صوتی، سناریوی مشخص، استفاده از نیروها با لباس‌های متحد الشکل و چیدمان صحنه از جمله تفاوت‌های تولیدات ویدئویی داعش با گروه‌های مشابه است.

نخستین ویدئو منتشر شده توسط داعش که بسیار بحثبرانگیز بود، تصاویر سر بریدن ۱۵ خلبان سوری توسط تروریست‌های این گروه است. نوع فیلمبرداری، نوع افکت‌های صوتی و تنوع نژادی شبه‌نظامیان حاضر در این تصاویر از جمله نکاتی بود که توجه تماشاچیان و صدالبته تحلیل‌گران سراسر جهان را به خود جلب کرد.

الف) نوع فیلمبرداری و تدوین

زمانی که مخاطب به تماشای ویدئوی ساخته شده توسط داعش می‌نشیند، تصوری که از قبل از تروریست‌ها در ذهن دارد از بین می‌رود. تماشاگر با تروریست‌هایی مواجه می‌شود که با لباس‌های متحد‌الشکل و با نظمی خاص وارد صحنه می‌شوند. در گوشه‌ای از صحنه، کاردهای نظامی درون جعبه قرار دارد و هر کدام از شبه نظامیان یکی از آن‌ها را در دست می‌گیرد.

این تصاویر، همراه با صداگذاری که مرگ را به یاد می‌آورد، درمی‌آمیزد و صحنه‌ای رعب‌انگیز را رقم می‌زند. یعنی قدم اول برای ترس از تروریست‌های به اصطلاح مسلمانی که نام داعش را یدک می‌کشند، برداشته می‌شود. تمام صحنه‌های این ویدئو، با تدوین کاملا سینمایی و حرفه‌ای نهایت رعب‌انگیزی را برای سازندگان رقم می‌زند.

ب) تنوع نژادی شبه نظامیان

تنوع نژادی تروریست‌های شرکت کننده در این فیلم نیز یکی دیگر از نقاط تمایز است. به غیر از یکی از تروریست‌ها که در تمام ویدئوهای اعدام داعش با صورت پوشیده ظاهر می‌شود، ۱۴ شبه‌نظامی دیگر بدون پوشش در مقابل دوربین ایستاده‌اند. در میان این تروریست‌ها، چهره‌هایی از جنوب شرق آسیا، افغانستان، کشورهای عربی و اروپایی دیده می‌شود.

در تحلیل این اقدام می‌توان، اینگونه برداشت کرد که هدف سازندگان از قرار دادن این نژادها در کنار یکدیگر، تاثیرگذاری حداکثری و به رخ کشیدن این تنوع نژادی است. زمانی که مخاطب با این موضوع مواجه می‌شود، خواسته یا ناخواسته تفاوت میان تروریست‌های حاضر در این تصاویر را درک می‌کند. بنابراین، قدم دوم نیز برداشته شد.

ج) استفاده از زبان انگلیسی توسط تروریست اروپایی

تروریست سیاه‌پوشی که در اکثر اعدام‌های داعش حضور دارد، با نام «جان جهادی» یا «جان مجاهد» شناخته می‌شود. بنابر اعلام رسانه‌‌ها، نام اصلی وی «عبدالمجید عبدالباری» بوده و خواننده اهل انگلستان است. وی همان عضو داعش است که اقدام به قتل دو خبرنگار آمریکایی و دو خبرنگار ژاپنی کرده و نقش اصلی در فیلم اعدام خلبانان سوری را ایفا می‌کند.

قدم آخر در این ویدئو را همان تروریست سیاه‌پوش برمی‌دارد. پس از انجام جنایت واعدام خلبانان ارتش سوریه که به گفته برخی سایت‌ها و خبرگزاری‌ها از علویان این کشور نیز بودند، وی رو به بینندگان این ویدئو پیامی به زبان انگیسی با لهجه بریتانیایی خطاب به رئیس‌جمهوری آمریکا می‌گوید که «داعش مردم آمریکا را در خیابان‌های آن کشور سر می‌برد».

تیر خلاص این ویدئو، همین پیام انگلیسی است. تمام عناصر مانند لباس و تجهیزات متحد‌الشکل، افکت‌های صوتی، فیلمبرداری سینمایی و تروریست‌هایی از نژادهای مختلف در کنار هم جمع شده و ترس را دل مخاطب ایجاد می‌کند. پس از تمام شدن صحنه پیام تروریست سیاه‌پوش‌، قدم نهایی برداشته شده و مقصود اصلی فیلم به بار می‌نشیند.

لباس نارنجی رنگ گروگان‌های داعش نیز به عقیده برخی تحلیل‌گران دارای معنی خاصی است. شبکه خبری «العالم» در این‌باره گزارش داده است:

«بریان مکیون، معاون وزیر دفاع آمریکا معتقد است که استفاده از لباس نارنجی‌ رنگ برای اسرا و گروگان‌های گروه داعش، مساله‌ای اتفاقی نیست زیرا این رنگ، نمادی برای زندان گوانتانامو است. اتفاقی نیست که گروه داعش در نوارهای ویدئویی اخیر از سوزاندن خلبان اردنی و یا قتل وحشیانه گروگان ژاپنی، لباس نارنجی رنگ را برای گروگان‌ها انتخاب کرده، زیرا این رنگ نمادی برای زندانیان گوانتانامو است. همه قربانیان گروه تندروی داعش قبل از سربریده شدن لباس نارنجی رنگ می‌پوشیدند و این همان رنگی است که نخستین سری از زندانیان القاعده وقتی اوایل سال ۲۰۰۲ وارد گوانتانامو شدند، لباس‌هایی به این رنگ به تن داشتند اما این رنگ اکنون فقط مختص زندانیان آشوبگر و غیرمنضبط است.»

اعدام معاذ الکساسبه

دومین فیلم بحثبرانگیز داعش، ویدئوی سوزاندن خلبان اردنی است. این ویدئو نیز مشخصات ساخته قبلی را دارد. تروریست‌ها با لباس‌های متحدالشکل در خرابه‌های ساختمانی ایستاده و قفسی که گروگان در آن قرار دارد را نگاه می‌کنند. اما این‌بار از آتش زدن برای اعدام گروگان استفاده می‌شود.

فیلم اعدام خلبان اردنی، حاوی پیام‌های خاصی است. برخی سایت‌ها به نقل از نشریه لبنانی «الاخبار» اعلام کردند که محل اعدام خلبان اردنی در کنار خرابه‌های ساختمان امنیت سیاسی رقه در سوریه بوده است. محل انجام این اعدام از اهمیت خاصی برخوردار است. ایستادن تروریست‌ها بر خرابه‌های ساختمانی که توسط جنگنده‌های ائتلاف بین‌المللی بمباران شده و بنابر اعلام رسانه‌ها، محل کشته شدن ۲۵ نفر از عناصر داعش بوده است، پیام روشنی را به مخاطبان می‌رساند.

ایستادن تروریست‌های داعش بر خرابه‌های ساختمان و اعدام خلبان اردنی با آن روش، پیام ویرانگری و جدیت داعش در مبارزه با به اصلاح کفار و صلیبیون را می‌رساند.

زمانی که سیاست‌مداران غربی از خطری به نام اسلام صحبت کرده و مسلمانان را تهدیدی برای غرب معرفی می‌کنند، از طرف دیگر این‌گونه فیلم‌ها توسط تروریست‌ها تولید شده و مهر تاییدی بر گفته‌های آنها می‌زند و در نتیجه توجیهی برای ایجاد تشکل‌هایی ماند ائتلاف بین‌المللی و تجاوز به کشورهای خاورمیانه فراهم می‌شود.

از دیگر آثار مخرب اینگونه فعالیت‌ها، منسوب کردن مسلمانان به تروریسم است که در نتیجه، اتفاق‌هایی مانند نشر کاریکاتور توهین‌‌آمیز به پیامبر اسلام را به دنبال دارد. موجی از نفرت از اسلام در غرب به راه می‌افتد و مسلمانان واقعی قربانی نژادپرستی گروه‌های اسلام‌ستیز می‌شوند.

گزارش: محسن صالحی‌خواه