مذاکرات هسته‌ای ایران؛ موضعی برای صف‌آرایی دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان

کمیته روابط خارجی سنای ایالات متحده آمریکا، امروز - چهارشنبه - در جلسه‌ای به ریاست «رابرت منندز» مسئول این کمیته و با حضور کارشناسان غیردولتی، روند مذاکرات ایران و ۱ + ۵ را بررسی می‌کند.
«دیوید آلبرایت» مدیر موسسه «دانش و امنیت بین‌المللی»، «گری سیمور» مدیر اجرایی بخش مطالعاتی مرکز «بلفر» و «مایکل دوران» عضو ارشد موسسه «هادسن» کارشناسان غیردولتی حاضر در این جلسه هستند.
موسسه‌های دانش و امنیت بین‌المللی، بلفر، هادسن و دیگر اندیشکده‌های غیردولتی آمریکا که به طور معمول توسط افسران و کارشناسان بازنشسته سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا اداره می‌شوند، اتهام واهی تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را تئوریزه کرده و انتشار دادند.

جلسه جدید کمیته روابط خارجی سنا برای بررسی مذاکرات با حضور کارشناسان و نمایندگانی برگزار می‌شود که به‌رغم اثبات حسن نیت هسته‌ای ایران، معتقد به ماهیت غیر صلح‌آمیز فعالیت‌های هسته‌ای ایران بوده و مخالف رویکرد دولت اوباما در این گفت‌و‌گوها هستند. رابرت منندز در تلاش برای تصویب تحریم‌های جدیدی در کنگره آمریکا علیه ایران است.
با اعلام خبر تمدید هفت‌ماهه مذاکرت هسته‌ای ایران و گروه ۱ + ۵، ‌ مجلس سنا و کنگره آمریکا واکنش‌های متضادی نسبت به این امر نشان دادند.
اکثریت جمهوری‌خواه کنگره ضمن اعلام مخالفت با روند جاری مذاکرات، ایران را تهدید به اعمال تحریم‌های بیشتر کرد. برخی از سناتورهای دموکرات نیز، همسو با جمهوری‌خواهان تندرو اقدام به تخریب چهره مذاکرات کرده و خواستار تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران هستند.
نمایندگان و سناتورهای دموکرات و جمهوری‌خواه در ایالات متحده مواضع متفاوتی نسبت به روند مذاکرات هسته‌ای ایران دارند. در حال حاضر، اکثریت مجلس سنا در دست حزب دموکرات و اکثریت کرسی‌های کنگره در دست حزب جمهوری‌خواه است. جمهوری‌خواهان به طور کلی مواضع تند و جنگ‌طلبانه ای نسبت به ایران داشته و اعتقادی به مذاکرات ندارند. در مقابل، نمایندگان دموکرات همسو با دولت اوباما معتقد به مذاکره بوده و روش مسالمت‌آمیزتری نسبت به حزب مخالف در پیش گرفته‌اند.

برخی از نمایندگان دموکرات سنا، از روند مذاکرات هسته‌ای ناراضی بوده و دولت اوباما را متهم به سازش بیش از حد با ایران می‌کنند. این طیف از سیاستمداران، با نمایندگان و سناتورهای جمهوری‌خواه قرابت فکری دارند. آنها معتقدند برای شکست ایران و توقف برنامه هسته‌ای این کشور باید تحریم‌های جدیدی را علیه ایران اعمال کرد.
این گروه از نمایندگان معتقدند که آمریکا از اهداف اولیه خود در مذاکرات دور شده است. در ابتدای گفت‌وگوها، هدف ایالات متحده تعطیلی کامل تاسیسات هسته‌ای و توقف غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران بود. اما امروز، مذاکرات درباره میزان غنی‌سازی صورت می‌گیرد.
منندز به عنوان یکی از این نمایندگان می‌گوید: «مساله این است که بعد از این همه سال مذاکره، آنچه به نظر من می‌رسد، این است که تنها دلیلی که می‌توانیم بگوئیم مذاکرات پیشرفت داشته، این است که ایالات متحده و اروپا آرام آرام به موضعی رسیده‌اند که ایرانی‌ها در مذاکرات دنبال می‌کنند.»
این نمایندگان معتقدند که توان موشکی و برنامه‌های نظامی ایران نیز باید در جریان مذاکرات مورد بررسی قرار بگیرد. آن‌ها بر این باور واهی هستند که ایران در حال تحقیقات و ساخت موشک برای استفاده از سلاح کشتارجمعی است.
مذاکره‌کنندگان ایرانی در برابر این زیاده‌خواهی طرف مقابل مقاومت کرده و اجازه مطرح شدن مسائلی غیر از پرونده هسته‌ای را در مذاکرات نمی‌دهند. نپذیرفتن درخواست بازرسی اماکن نظامی توسط ایران، باعثعصبانیت منندز و دیگر نمایندگان شده و این امر را دلیلی بر عدم صداقت ایران در مذاکرات می‌دانند.
در حالی که برخی نمایندگان آمریکا از اعمال تحریم‌های بیشتر و اعمال فشار مضاعف بر ایران صحبت کرده‌اند، اعضای دولت و نمایندگان دموکرات همسو با اوباما، از روند جاری حمایت کرده و تحریم‌ها را عامل شکست مذاکرات می‌دانند.
«سوزان رایس» مشاور امنیت ملی آمریکا معتقد است که اعمال تحریم‌ها بیشتر علیه ایران، موجب شکاف در ۱ + ۵ شده و مذاکرات را به شکست می‌کشاند و جامعه بین‌الملل آمریکا را مقصر این اتفاق می‌داند.
نمایندگان کنگره و سناتورهای ایالات متحده، فارغ از دسته‌بندی حزبی، به دو گروه موافق و مخالف گفت‌وگو با ایران تقسیم می‌شوند.
به طور کلی، موضع‌گیری نمایندگان در قبال مذاکره با ایران، نقش قابل توجهی در سرنوشت توافق نهایی دارد. در صورت تسلیم شدن دولت دموکرات اوباما در برابر کنگره، مذاکرات سرنوشت نامعلومی خواهد داشت.

محسن صالحی‌خواه