تشکیل ائتلاف ضدداعش؛ بهانه‌ای برای ورود مجدد آمریکا به عراق

نماینده اقلیم کردستان عراق با تشریح دلایل و ریشه‌های شکل‌گیری گروه تروریستی داعش، تشکیل ائتلافی علیه این گروه تروریستی را بهانه‌ای برای ورود مجدد به عراق ارزیابی کرده است. او معتقد است که آمریکا سه تجربه یا راهکار را برای ورود به عراق تجربه کرده است: تجربه اول آنها جنگ خلیج‌فارس علیه صدام بود، تجربه دوم بیرون راندن «نوری مالکی» از عراق بود و تجربه سوم حمله به داعش است.

«ناظم عمر دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره اهداف پنهان پیدایش داعش گفت: داعش چیزی نیست که خود به یک باره به وجود آمده یا ظهور کرده باشد بلکه عواملی بوده تا داعش را حمایت کند و فضایی هم بوده که در آن رشد کند؛ در سوریه و عراق این فضای مناسب مهیا بوده است و جدای از این مطلب، دنیای امروز دنیای منافع است و هر کشوری سعی دارد تا منطقه را زیر نظر و سلطه خودش بگیرد و مخصوصا دو عامل اقتصادی و انرژی عواملی هستند که برای حضور در منطقه مهم و حائز اهمیت هستند.

وی با تاکید بر این که در تاریخ نیز به این مسائل به وضوح اشاره شده است، گفت: زمانی که حزب عدالت در ترکیه به ریاست «رجب طیب اردوغان» قدرت را به دست گرفت، شاهد سیاستی هستیم که در آن سنت‌گرایی وجود داشته و این سنت‌گرایی باعثشده است که نزدیکی خاصی بین ترکیه، قطر و عربستان سعودی نیز به وجود آید و در مقابل آنها نیز شیعه قرار دارد که منافع هر کدام متفاوت است.

دباغ با اشاره به گذشته عراق در ارتباط با زمینه‌های تشکیل داعش در منطقه گفت: زمانی که صدام در عراق حکومت می‌کرد، حزب بعثعراق روی کار آمده بود؛ تفکراتی در آن زمان در حزب بعثرشد کرد و در سوریه نیز سلفی‌ها و تکفیری‌‌ها در قالب برخی تشکیلات خاص متحد شدند و همین تفکرات بعثی‌ها بین این اتحاد حاکم شد و وحدتی را میان تروریست‌ها در سوریه و عراق به وجود آورد و دولت خود را «دولت اسلامی عراق و شام» یعنی داعش نام‌گذاری کردند اما کشورهای منطقه در ارتباط با موضع‌گیری در برابر این گروهک تروریستی حول دو محور می‌گردند: یعنی یا با داعش همکار هستند یا در مبارزه با این گروه هستند و نمی‌توانیم بگوییم کشوری بی‌طرف باشد و عملکرد هر کشوری در این چارچوب، گویای سیاست‌های آن کشور است یعنی یا با داعش هستند یا مخالف آنها هستند.

نماینده اقلیم کردستان عراق در ادامه تصریح کرد: داعش پدیده‌ای منفی است و شبه‌نظامیان فعال در این گروه تنها محدود به عراق یا سوریه نیستند و افراد بیش از ۷۰ کشور دنیا در آن عضویت دارند و این عمل بدون نقشه و نگرش خاصی صورت نمی‌پذیرد چرا که داعش برای تغییر جغرافیای سیاسی منطقه پدید آمده است و یکی از اهداف آنها کردها هستند و همانطور که در تاریخ نیز آمده است؛ کردستان فقط یک کردستان بود و بعداً تقسیم شد. سیاست بر این بود که ارامنه را به میان منطقه جغرافیایی کردها بیاورند که متاسفانه آن طور که در تاریخ نیز ثبت و ضبط شده است، جنگی میان ترک‌ها و ارامنه و کردها به وجود آمد که می‌توان به کشتار ارامنه توسط ترک‌ها اشاره کرد و هم اکنون نیز اگر ریزتر نگاه کنیم، می‌بینیم که موقعیت داعش در میان عراق و سوریه و ترکیه قرار گرفته است یعنی به دنبال این هستند که کردستان عراق و سوریه را از لحاظ جغرافیایی از هم دور کنند. بعد از شرایط سوریه، از تجربیاتی که در کردستان عراق ممکن است ایجاد شود، هراس وجود دارد و به همین دلیل کوبانی در وسط جغرافیای فعلی داعش قرار گرفته است که از سه طرف به داعش و از یک طرف به ترکیه ختم می‌شود و تصورشان این بود که این ناحیه نقطه ضعف منطقه است و به راحتی می‌توانند آن را تصرف کنند اما روحیه و مقاومت شهروندان کوبانی این معادله را بر هم زد.

وی درباره بمباران‌های مواضع داعش توسط آمریکا به ایلنا گفت: آمریکا در صرف هزینه‌های خود به نفعش است که از بمباران هوایی استفاده کند تا اینکه بخواهد در منطقه نیرو وارد کند چراکه زمانی که یک پیکر یک سرباز وارد شهری در آمریکا می‌شود، نوعی هیجان و اعتراض را به همراه خود وارد آن شهر می‌کند و این پرسش سریعاً مطرح می‌شود که چرا باید فرزندان ما در عراق کشته شوند که اوضاع کنونی آمریکا پذیرای این شوک روانی نخواهد بود اما تسلیحات یا همان بمباران هوایی یک شیء مادی است و به طبع مخاطراتی را هم در بر نخواهد داشت و این دلیلی شد تا تسلیحات و لوازم پزشکی به کردهای کوبانی تحویل داده شود اما پس از دخالت آمریکا به ویژه در کوبانی؛ ترکیه سریعاً به فکر فرو رفت که چرا این کمک‌ها را نباید از طریق آنها و از کانال آنها به کوبانی رساند و به نوعی منفعت خود را خواستار است مثلاً همین چند روز گذشته اردوغان گفت که نباید اسلحه به پ‌ک‌ک برسد اما در همان ترکیه وزیر خارجه این کشور می‌گوید که ما اجازه می دهیم نیروهای پیشمرگه اربیل یعنی نیروهای اقلیم کردستان به دلیل اینکه جزء یک سیستم قانونی هستند، از راه ترکیه به کوبانی ورود کنند و دلیل این موضوع هم این است که می خواهند نیروهایی وارد شوند که اسلحه دستشان نماند و هر موقع که خواستند ارسال اسلحه به کوبانی را قطع کنند اما دلیل دیگر آن است که ترکیه عضو ناتو است و زمانی که عضو ناتو باشد، می‌بایست پایبند یک سری از قوانین و مقررات ناتو باشد و زمانی که کل کشورهای عضو ناتو از ترکیه می‌خواهند که نقش خود را در مقابله با داعش مشخص کند؛ ترکیه منافع خود را در این موضوع می‌سنجد که بتواند توازن در هر دو طرف را رعایت کند یعنی هم مبارز در مقابل داعش است و هم همکار با داعش و تاکنون نیز کلمه داعش را به زبان نیاورده و تاکید می‌کند که ما در مقابله و مبارزه با تروریسم همکاری می کنیم اما ترور و تروریسم باید مشخص شود و نباید کلی‌گویی شود. به همین دلیل بارزانی خواستار آن شد که با باز شدن راهی به مردم کوبانی کمک شود و باید به این نکته توجه داشت که کوبانی به پشتوانه مردمش، کوبانی است و مردم کوبانی کردها هستند و به این دلیل حکومت اقلیم کردستان در چارچوب سیاست‌ها و منافع و همچنین قانون اساسی خود اقدام به ارسال کمک کرد به طوری که خود بارزانی به عنوان فرمانده قوای مسلح کردستان با تایید پارلمان کردستان تصویب کرد که تعدادی از نیروهای قدرتمند پیشمرگه کرد به کوبانی اعزام شوند.

موضوع بعدی بحثهم‌پیمانی و ائتلاف ضد داعش است که خیلی از کشورهای عربی همانطور که به داعش کمک می‌کنند، علیه این گروه نیز با آمریکا همکاری می‌کنند یعنی یک سیاست دو پهلو دارند اما کشور ایران در این هم‌پیمانی عضو نیست ولی به صورت قاطع همکاری خود را با دولت عراق در راستای مبارزه با تروریسم اعلام کرده است چراکه از هیچ کمکی برای مبارزه با تروریسم دریغ نکرده است.

دباغ با بیان این‌که ائتلاف و هم پیمانی‌ها در راستای ریشه‌کنی داعش از منطقه باید جدی باشد، گفت: برای نابودی داعش در منطقه می‌بایست ریشه این گروه از بنیان قطع شود مانند قطع منابع مالی و انسانی و پشتیبانی این گروه چراکه بیش از یک سوم زمین عراق مانند سامرا، فلوجه، نینوا، تکریت و دیگر استان‌ها در اختیار این گروه تروریستی است و با کمی دقت می‌توان تجهیزات به روز دنیا اعم از خودروهای مدل ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ میلادی و همچنین آخرین تسلیحات نظامی را در دستان عناصر این گروه دید و همین امکانات باعثشده که امروز در استان‌هایی مانند فلوجه، الانبار، سامرا و به طور کلی جبهه‌ای به طول هزار و ۴۰۰ کیلومتر را زیر آتش درگیری‌ها و حملات خود ببرد و از همین عوامل می‌توان فهمید که مسلماً این فعالیت‌ها توسط یک گروه پارتیزانی و چریکی صورت نمی‌گیرد بلکه کار یک دولت است به همین دلیل اگر ملاحظه کنید، داعش در صدد تصرف کردستان بود و اگر این اتفاق می‌افتاد، نتیجه دیگری در راه بود یعنی اگر پایشان به کردستان باز می‌شد، دسترسی به کوه ها و حتی منابع طبیعی رخ می‌داد که این خود یک خطر بسیار بزرگی در منطقه محسوب می‌شود و زمین جغرافیایی آنها قرار بود وسیع‌تر شود از این رو مقاومت در کردستان به وجود آمد و همین مقاومت نیز در کوبانی مشهود شد و نمادی از ایستادگی مردم کرد را به نمایش گذاشت.

وی ادامه داد: ترکیه در روند تحولات سوریه نقش دارد به طوری که روزی اردوغان از متحدان با سوریه بشمار می‌رفت اما کمی بعد از آن، زمانی که احمد داوود اوغلو وزیر خارجه شد، بیان کرد: تا چند ماه دیگر دولت بشار اسد سقوط خواهد کرد و ائتلافی علیه بشار به وجود آوردند که در این نیز موفقیتی کسب نکردند و خلاف این عمل اجرا شد و به موازات این نیز یک سری احزاب و بخش‌ها تشکیل شد که یکی از آنها کردها بودند و ترکیه نیز از این موضوع ناراحت بود ولی همچنان بعد از ۳ سال باز هم بشار اسد پابرجاست و در انتخابات نیز پیروز میدان شد و این باعثشد تا برخی تغییرات در سیاست به وجود آید وحتی نظرات آمریکایی‌ها وسعودی‌ها تغییر پیدا کرد و دیگر گزینه تغییر نظامی مطرح نشد و گزینه تغییر بشار اسد به میان آمد که قبلاً تغییر نظام سوریه بود و بعد از آن نیز امروزه آمریکایی‌ها می‌گویند که باید دنبال راه حلی سیاسی باشیم و ترکیه می‌خواهد به شرایط قبل از این موضوع بازگردد و منافعش را حفظ کند و به نوعی به دنبال راهکار برای برآورده کردن نیازهای گذشته خود است.

وی در انتها با اشاره به تجربیات گذشته آمریکا از حضور در عراق، درباره ورود مجدد آنها به این کشور، گفت که آمریکا سه تجربه یا راهکار را برای ورود به عراق تجربه کرده است: تجربه اول آنها جنگ خلیج‌فارس علیه صدام بود، تجربه دوم بیرون راندن «نوری مالکی» از عراق بود و تجربه سوم حمله به داعش است که ترکیه نیز اجازه استفاده از پایگاه ناتو که در خاک کشورش است را برای حمله به داعش صادر نکرد و باید گفت که آمریکا گام‌های خود را برای ورود مجدد به عراق برداشته است اما این را باید بدانند که مردم عراق و همچنین پیشمرگه‌های کرد هیچ گاه اجازه دخالت مجدد و دست‌اندازی به کردستان و عراق را نخواهند داد به طوریکه هم‌اکنون زنان کرد نیز دوش به دوش مردانشان در مبارزه علیه داعش حضور دارند و همین خود نمادی از مقاومت و ایثار را در کوبانی پایه گذاشته است.