فاجعه سوما؛ تلخ‌ترین تراژدی معدن در تاریخ ترکیه
ادعایی در مطبوعات ترکیه شکل گرفته است مبنی بر این‌که دولت برای کاستن فشارهای وارده به خود از صاحب معدن سوما خواسته است تا گناه انفجار معدن را به گردن گرفته و در مقابل، دولت در حمایت از این عمل وی، مناقصات دیگر را به شرکت سوما واگذار کند.
از انفجار در معدن زغال‌سنگ «سوما» پنج روز می‌گذرد، حادثه‌ای که از آن به عنوان تلخ‌ترین حادثه معدن در تاریخ ترکیه نام برده می‌شود. بر اساس آمار منتشر شده، ۳۰۱ معدنچی از شهرهای مختلف ترکیه در فاجعه انفجار معدن سوما جان خود را از دست دادند، ۴۰ معدنچی نجات یافته و ۱۸ نفر هنوز در معدن محبوس هستند: این‌ها تنها واقعیت‌های به‌دست آمده پس از سه روز عزای عمومی انفجار معدن سوما در ترکیه است.
آخرین مواضع وزیر انرژی و منابع طبیعی
وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه در مصاحبه مطبوعاتی تازه خود با بیان این نکته که با مشارکت هزار و ۳۰۰ امدادگر کار نجات معدنچیان به پایان رسیده است، از همگان خواست تا اجازه دهند روند حقوقی و اداری رسیدگی فاجعه در فضای مناسب‌تری ادامه پیدا کند. وی از تشکیل گروه تحقیق و تفحص مجلس خبر داد و گفت که کارآگاهان و کار‌شناسان به بررسی فاجعه تا آخرین مرحله خواهند پرداخت. وی شمار کشته‌شدگان را واقعی دانسته و گفت که به‌کارگیری کارگران صوری کاملاً منتفی است. وزیر انرژی ترکیه افزود که به هموطنان آسیب‌دیده کمک خواهیم کرد و استخراج معدن متوقف شده و معادن متخلف به طور قطع بسته خواهند شد؛ ما در صحنه حاضر خواهیم بود و هیچ‌جا نخواهیم رفت.
صاحب شرکت و معدن سوما تحت پیگرد قانونی
«آلپ گورکان» صاحب معدن سوما بعد از برنده شدن در مناقصه ۲۰ میلیون تنی معدن سوما در سال ۲۰۰۵ یکی از ثروتمندان حزب عدالت و توسعه به‌شمار می‌رود. وی پس از گرفتن مناقصه در زمان زمامداری حزب عدالت و توسعه توانست مالیات شرکت خود را از ۱۲۵ دلار به ۲۴ دلار برساند و ثروت ناشی از استخراج معدن را به سمت ساخت و ساز برج‌های تجاری - مسکونی در استانبول هدایت کند. ادعانامه جدید یکی از نمایندگان حزب جمهوری‌خواه مجلس ترکیه مبنی بر ورشکستگی شرکت «یگیت کورک‌ماز» و ارتباطش با نامبرده و ۱۷ نفر دیگر، در کنار اتهامات دیگر آلپ گروکان که تبانی و مشارکت برای شکل دادن ورشکستگی جعلی شرکت‌ها و ایجاد شبکه‌های تبهکاری است، شرایط را برای وی بسیار دشوار کرده است.
عکس‌العمل دولت به شهروندان خشمگین و بازار داغ شایعات
به دنبال بازتاب ابعاد فاجعه سوما در مطبوعات داخلی و خارجی و زیر سؤال رفتن عملکرد مسئولان عالی‌رتبه از رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر گرفته تا وزرا از جمله انتشار تصاویر ضرب و شتم یکی از معترضان توسط محافظ اردوغان در حین بازدید وی از محل فاجعه این پرسش را مطرح کرده است که آیا این نحوه برخورد با شهروندانی که داغدار بوده و شاهد کشته یا ناپدید شدن نزدیکانشان هستند، درست است؟ ادعای دیگری نیز در مطبوعات ترکیه شکل گرفته است مبنی بر این‌که دولت برای کاستن فشارهای وارده به خود از آلپ گورکان خواسته است تا گناه انفجار معدن را به گردن گرفته و در مقابل، دولت در حمایت از این عمل وی، مناقصات دیگر را به شرکت سوما واگذار کند.
مصاحبه مطبوعاتی با مسئولان شرکت سوما
جلسه مطبوعاتی با شرکت سوما با شرکت مدیرعامل و مدیران فنی معدن تشکیل شد. آن‌ها تا تحویل کامل جنازه‌ها امکان تحقیق در این‌باره را غیرممکن دانستند. مسئولان حاضر در جلسه، فاجعه را یک حادثه برشمرده و آن را به‌کوچک بودن اتاق‌های فرار مرتبط دانستند. آن‌ها همچنین تاکید کردند که این مساله که انفجار طی سه تا پنج دقیقه چگونه اتفاق افتاده است، باید مورد بررسی قرار گیرد. این جلسه با بی‌پاسخ گذاشتن پرسش‌های خبرنگاران و ترک آنی جلسه پایان یافت.
واکنش جهانی به فاجعه سوما
کاخ سفید، «بان کی مون» دبیر کل سازمان ملل متحد، مقام‌های عالی‌رتبه اتحادیه اروپا، «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهوری آذربایجان، «یواخیم گاوک» رئیس‌جمهوری آلمان و «آنگلا مرکل» صدر اعظم این کشور، «دیوید کامرون» نخست‌وزیر انگلیس و «مسعود بارزانی» رئیس حکومت منطقه‌ای شمال عراق به «رجب طیب اردوغان» نخست‌وزیر ترکیه پیام تسلیت ارسال کردند. به علت این فاجعه دردناک در بخش ترک‌نشین قبرس نیز دو روز عزای ملی اعلام شد. فرانسه، هلند، روسیه، استرالیا، ایران، یونان، اوکراین، بلژیک، بوسنی و هزرگوین، اسپانیا، قطر، کویت، بحرین، قرقیزستان، آلبانیی، کوزوو، پاکستان و غزه نیز پیام‌های تسلیت صمیمانه‌ای برای ملت و دولت ترکیه ارسال کردند.
گزارش: ندا احمدی‌لفورکی
