جامعه‌شناس سیاسی مصر در گفت‌وگو با ایلنا:
طرح ترامپ برای غزه نوعی خیال‌پردازی است/ عدالت و صلح تنها با عقب‌نشینی اسرائیل از اراضی اشغالی محقق می‌شود/ مردم مصر صحرای سینا را تسلیم نمی‌کنند
استاد جامعه شناسی سیاسی مصر تأکید کرد که تحقق عدالت و صلح در مناقشه اسرائیل و فلسطین تنها با عقب‌نشینی اسرائیل از سرزمین اشغالی فلسطین امکان پذیر است.
«محمد سید احمد»، استاد جامعه‌شناسی سیاسی دانشگاه «عین شمس» مصر در تشریح پیامدهای طرح «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری ایالات متحده درباره تملک غزه و کوچ احباری مردم فلسطین به کشورهای همسایه به پرسش‌های خبرنگار ایلنا پاسخ گفت که شرح آن در زیر می‌آید:
آیا از دیدگاه شما طرح ترامپ برای تملک غزه و کوچ اجباری مردم فلسطین می‌تواند به تنش‌های موجود در منطقه دامن بزند؟
طرح ترامپ برای الحاق غزه و جابه‌جایی اجباری فلسطینی‌ها قطعا موجب دامن زدن به تنش‌های موجود در منطقه می‌شود، زیرا این امر به قیمت محو مسأله فلسطین و آواره شدن مردم این کشور در کشورهای دیگر تمام می‌شود و این موضوعی است که نه دولت و نه ملت مصر و نه دولت و نه ملت اردن آن را می‌پذیرند. حتی عرب‌ها و مسلمانان به طور کلی با چنین اقدامی موافقت نخواهند کرد و به تبع، تنش‌ها داخل منطقه افزایش می‌یابد و شاهد بی‌ثباتی اوضاع خواهیم بود.
به اعتقاد من این اقدام شتابزده ترامپ از نظر عقل و منطق قابل قبول نیست، حتی اگر او بتواند مصر و اردن را تحت فشار قرار دهد تا این موضوع را در سطح سیاسی بپذیرند، اما آیا او می تواند فلسطینی هایی را که بیش از یک قرن به ویژه در ۱۵ ماه گذشته در مقابل دشمن صهیونیستی محکم ایستاده‌اند و از جان خود گذشته‌اند، به عقب‌نشینی و آواره شدن از سرزمین خود متقاعد کند؟ قطعا چنین کاری از نظر عقل امکان‌پذیر نیست و مردم فلسطین نیز هرگز چنین معاملهای را نخواهند پذیرفت.
طرح کوچ اجباری فلسطینیان به کشورهای همسایه تا چه اندازه قابل اجراست؟ آیا چنین برنامه‌ای عملی خواهد بود؟
به اعتقاد من اجرای چنین طرحی یعنی کوچ اجباری مردم فلسطین در کشورهای همسایه به ویژه مصر و اردن خیلی سخت است. ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود نیز این موضوع را تحت عناوینی چون معامله قرن مطرح کرد اما بدون هیچ تردیدی رد شد. من معتقدم اکنون نیز که ترامپ دوباره این موضوع را با نام کشورهای مصر و اردن مطرح کرده و اصرار می‌کند که آنها سرانجام خواهند پذیرفت در واقع نوعی خیال‌پردازی می‌کند. به ویژه اینکه «عبدالفتاح السیسی»، رئیس‌جمهوری مصر اعلام کرد که حتی شخص وی نمی‌تواند در برابر خشم مردم مصر در این زمینه تاب بیاورد، زیرا این موضوع به مفهوم نابودی آرمان فلسطین است و او تحت هیچ شرایطی نمی‌تواند در این باره سکوت کرده یا در چنین عملیاتی مشارکت کند. علاوه بر این چنین طرحی مستلزم گرفتن بخشی از اراضی مصر و اردن است تا مردم فلسطین را اسکان دهند. مردم مصر و اردن بدون شک این سرزمین جایگزین را سرزمین اشغالی می‌دانند و مردم مصر که در جنگ‌های ۱۹۴۸، ۱۹۵۶، ۱۹۶۷ و ۱۹۷۳ بهای سنگینی را در مقابله با دشمن صهیونیستی پرداختند تا سرزمین اشغالی خود را در سینا پس بگیرند آیا سرزمین سینا را به همین راحتی تسلیم خواهند کرد؟ من فکر می‌کنم که موضوع بسیار سخت است و عملی نخواهد شد و اگر کسی بخواهد این کار را به زور انجام دهد، خون‌های فراوانی در درگیری‌های نظامی، دست کم با ارتش مصر ریخته خواهد شد.
با توجه به واکنش‌های بین‌المللی به این پیشنهادات، به نظر شما چگونه می‌توان به عدالت و صلح در مناقشه اسرائیل و فلسطین نزدیک شد؟
دستیابی به عدالت و صلح در مناقشه اسرائیل و فلسطین تنها در چارچوبی مشخص می‌تواند اتفاق بیفتد که همان عقب‌نشینی دشمن اسرائیلی یا صهیونیستی از سرزمین اشغالی فلسطین است. این عدالتی است که می تواند محقق شود و صلح واقعی ایجاد کند. ترامپ اگر واقعا به دنبال صلح است از اراضی ایالات متحده به شهرک‌نشینان اسرائیلی اعطا کند تا صلح در جهان فراگیر شود. این راه حل ایده‌آلی است برای کسی که بخواهد صلح واقعی را در جهان برقرار کند، در غیر این صورت، موضوع ناعادلانه خواهد بود، زیرا در هر طرحی تلاش می‌کنند تا مردم فلسطین را وادار به تسلیم و ترک سرزمین خود کنند. حتی آن دسته از رهبران عرب که ایده راه حل دو کشوری را مطرح می‌کنند، در واقع یک راهکار وهمی ارائه می‌دهند زیرا به صلح واقعی دست نخواهد یافت. ایده راه‌حل دو دولتی برای هر سرزمینی در فلسطین یا تصرف بخشی از سرزمین فلسطین مردود است. درگیری عرب‌ها و صهیونیست‌ها یا درگیری فلسطینی و صهیونیستی نزاع وجودی است نه درگیری بر سر مرزها.
آیا این رویکرد جدید به افزایش مقاومت فلسطینی‌ها علیه اسرائیل و آمریکا منجر خواهد شد؟
طبیعتا رویکرد جدید آمریکایی و رژیم صهیونیستی به هیچ وجه نمی‌تواند منجر به تسلیم مردم فلسطین شود. برعکس، مقاومت برای آزادسازی سرزمین فلسطین مصمم‌تر خواهد شد و این همان چیزی است که در ۱۵ ماه گذشته شاهد آن بوده‌ایم. با وجود خسارت‌هایی که مقاومت متحمل شد و نزدیک به ۲۰۰ هزار شهید و مجروح داد، اما مردم فلسطین تسلیم نشدند و برگشتند تا روی آوارها چادر بزنند و تأکید کنند که خاک میهن خود را از دست نخواهند داد و روند آزادسازی و مقاومت را تا آزادی خاک فلسطین ادامه خواهند داد. بنابراین مردم فلسطین تحت هیچ شرایطی نمی توانند سرزمین خود را ترک کنند و چنین رویکردی، مقاومت را مصمم‌تر خواهد کرد.
سازمان‌های حقوق بشری در مقابل این اقدام ترامپ چه واکنشی باید نشان دهند؟
به اعتقاد من سازمان‌های حقوق بشری در ۱۵ ماه گذشته نتوانسته‌اند در سطح بین‌الملل کاری انجام دهند. آنها صرفا مواضع خود را در محکوم کردن و تروریستی دانستن اقدمات رژیم صهیونیستی و ناعادلانه معرفی کردن ایالات متحده اتخاذ و به همین حد بسنده کرده‌اند. حتی دادگاه کیفری بین‌المللی زمانی که حکمی علیه سران رژیم صهیونیستی صادر کرد، هیچ واکنش و پاسخی از سوی آنها دریافت نکرد. ما حتی دیدیم که شخص ترامپ دادگاه کیفری بین‌المللی را محکوم کرد، پس واکنش این نهادها کاملا پوچ است، زیرا لابی صهیونیستی در واقع بر همه سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان‌های مدافع حقوق بشر سیطره دارد.
