جهان در سال ۲۰۲۴/پرونده دوم: عراق و سوریه
چراغی: بغداد توسعه سیاسی و اقتصادی را تمرین و اجرا می‌کند/دمشق و ابهام در آینده دولت موقت سوریه
کارشناس مسائل منطقه گفت: مؤلفه‌ها موجب شده تا وضعیت در سوریه به سمت یک بحران جدی پیش برود و از سوی دیگر شاهد یک اوضاع مبهم و البته خطرناک هستیم که می‌تواند به تجزیه سوریه منجر شود.
جلال چراغی، کارشناس مسائل سیاسی منطقه با اشاره به مهمترین تحولات عراق و سوریه در سال ۲۰۲۴ در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: مهمترین تحول رخ داده در عراق را باید ثبات سیاسی در این کشور و روابط آن با همسایگان و کشورهای منطقه دانست. عراق سعی کرد در سال ۲۰۲۴ به یک بازیگر محوری در منطقه تبدیل شود و حتی به نوعی به دنبال آن بود که نقشی همانند عمان را بازی کند. بحث دیگر را باید ثبات اقتصادی دانست. اگرچه مشکلات اقتصادی این کشور به صورت ریشه‌ای حل و فصل نشده، اما تا حدودی توانست آن را صحیح‌تر پیش ببرد. ایجاد یک کریدور ترانزیتی میان عراق و ترکیه را باید یکی از اقدامات مهم در حوزه اقتصادی دانست. از سوی دیگر مقامات عراق اعلام کردند که نظامیان ایالات متحده تا پایان سال ۲۰۲۵ باید از این کشور خارج شوند که این یک تحول مهم به حساب می‌آید. عراق همچنین در سال ۲۰۲۴ به دنبال جذب سرمایه‌گذار خارجی بود و روابط خود با چین را گسترش داد.
وی ادامه داد: عراق با وجود اختلاف‌نظرهای متعدد، درصد آن بود تا در سال ۲۰۲۴ از هرگونه مداخله یا ضربه پذیرفتن اضافی دوری کند و این در حالی بود که اختلافاتی میان بغداد و اربیل هم طی ۱۲ ماه گذشته پدیدار شد و و دولت حاکم بر این کشور هم تلاش کرد تا خود را از هرگونه تنش دور نگه دارد. بر همین اساس گفت‌وگوهای زیادی را با ایران با محور کنترل جریان‌های مسلح انجام داد. از طرف دیگر حملات ترکیه به شمال عراق هم یک چالش جدی بود اما به هر ترتیب بغداد سعی کرد تا بتواند این بحران هم مدیریت کند. این در حالیست که صادرات ترکیه به عراق هم به صورت کامل انجام شد و عراق رتبه دوم را در این فهرست به دست آورد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: در مورد سوریه باید توجه داشت که این کشور آبستن تحولات بسیار مهم در سال ۲۰۲۴ بود و یکی از آنها شروع حملات اسرائیل با تمام قوا به این کشور بود و همین روند به جایی رسید که ایالات متحده هم با اعمال تحریم‌های بیشتر، اوضاع و احوال اقتصادی سوریه را با مشکلات انبوه مواجه کرد. از سوی دیگر باید توجه داشت که به‌رغم پیوستن مجدد سوریه به اتحادیه عرب، کشورهای عربی به وعده‌های خود در قبال دمشق عمل نکردند. حتی روسیه هم در مورد سامانه‌های پدافندی سوریه درست عمل نکرد و همین موضوع موجب شد تا اسرائیل به راحتی بتواند خاک این کشور را مورد هدف قرار دهد. به موازات این روند ترکیه هم با حمایت برخی از کشورهای منطقه گروه‌های مسلح را علیه بشار اسد به میدان آورد و در نهایت موجب شد تا دولت سوریه از هم بپاشد و این کشور سقوط کند. همین مسئله موجب شد تا ارتش اسرائیل تجاوز به جنوب خاک سوریه را در دستور کار خود قرار دهد و وارد آن شود و کار به جایی رسیده که گروه‌های مسلح در دمشق علیه اسرائیل سخن نمی‌گویند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: تمام این مؤلفه‌ها موجب شده تا وضعیت در سوریه به سمت یک بحران جدی پیش برود و از سوی دیگر شاهد یک اوضاع مبهم و البته خطرناک هستیم که می‌تواند به تجزیه سوریه منجر شود. برای سال ۲۰۲۵ میلادی هم برای عراق و سوریه دو سناریو متصور است. در بغداد بحث گسترش سرمایه‌گذاری خارجی و همچنین توسعه روابط سیاسی از سوی عراق با کشورهای منطقه همچنین رشد اقتصادی مطرح است اما در مورد سوریه همچنان راهبرد گروه‌های حاکم بر این کشور در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. هنوز چهره واقعی دولت موقت سوریه برای کشورهای منطقه و همچنین فرامنطقه مشخص نشده و رژیم صهیونسیتی هم در مقابل به صراحت اعلام می‌کند که خواهان تغییر چهره منطقه است. بر همین اساس سال ۲۰۲۵ یک سال بسیار پرتنش برای سوریه خواهد بود و نتیجه این تحولات بیشتر معلوم خواهد شد.
